Nederland
Landelijke schoonmaakacties Amnesty International bij tankstations van
Shell: Kom in het reine met Nigeria.
28 september 2009 Met schoonmaakacties bij Shell-tankstations in
Nederland en elders ter wereld roept Amnesty International het
oliebedrijf deze week op om in het reine te komen met de Niger Delta.
Shell-operaties in Nigeria hebben tot grootschalige vervuiling geleid,
waardoor tal van mensenrechten worden geschonden.
De mensenrechtenorganisatie vindt dat Shell zijn eigen principes van
verantwoord ondernemen moet nakomen, niet alleen in Nederland, maar
ook in Nigeria.
De Nederlandse 'schoonmaaktour' start op dinsdag 29 september om 09.00
uur bij het Shell-station bij Schiphol (Rijksweg A4). Daarna zal de
schoonmaakploeg doorreizen naar Utrecht en Zwolle. In de
daaropvolgende dagen kunnen ook benzinestations elders in het land een
bezoek van Amnesty International verwachten. Ook in Canada, Engeland,
Italië, Zweden en België zullen leden en sympathisanten van Amnesty
met vergelijkbare acties Shell oproepen schoon schip te maken in de
Niger Delta. In Frankrijk en Zwitserland vonden eerder al dergelijke
acties plaats.
Op 1 juli 2009 heeft Amnesty International, samen met acht Nigeriaanse
organisaties, een open brief aan de nieuwe topman van Shell, Peter
Voser gestuurd. Daarin vroegen de organisaties Voser in zijn eerste
100 dagen publiekelijk duidelijk te maken dat hij een einde wil maken
aan de situatie van vervuiling en onrecht in Nigeria. Daarnaast vroeg
Amnesty Shell op systematische wijze te gaan rapporteren over de
effecten op mensenrechten van olie-operaties in het gebied. Als eerste
stap vroeg Amnesty aan Shell om transparanter te worden over de
activiteiten in Nigeria en documenten daarover vrij te geven. Shell
weigert echter deze voor bewoners essentiële informatie te
verschaffen. Dat is in strijd met de eigen bedrijfsprincipes, waarin
Shell stelt relevante informatie met belanghebbenden te willen delen.
Op 8 oktober is de eerste 100-dagen termijn van Voser voorbij. Tot
dusver heeft de nieuwe topman geen gehoor gegeven aan de oproep van
Amnesty en de Nigeriaanse organisaties.
Uit het rapport Petroleum, Pollution and Poverty in the Niger Delta
dat Amnesty International op 30 juni 2009 publiceerde, blijkt dat de
Nigeriaanse overheid haar burgers onvoldoende beschermt tegen de
negatieve effecten van oliewinning. De olie- en gassector wordt
nauwelijks gecontroleerd of aansprakelijk gehouden voor de ernstige
schade aan de natuur, waarvan bewoners voor hun levensonderhoud direct
afhankelijk zijn. Oliebedrijven zoals Shell maken misbruik van deze
situatie, terwijl veel van de vervuiling te voorzien en te voorkomen
is. Shell verwijst naar de gewelddadige situatie in de Niger Delta als
belangrijkste oorzaak van de olielekkages. Daarmee bagatelliseert het
bedrijf zijn eigen rol in het ontstaan van deze situatie, negeert het
de andere vormen van vervuiling die door de oliewinning ontstaan,
zoals afvaldumping, en lijkt de onderneming een excuus te zoeken voor
het gebrek aan actie die Shell volgens internationale normen en de
eigen bedrijfsprincipes zou moeten ondernemen. Amnesty plaatst
vraagtekens bij de bewering dat het overgrote deel van de olielekkages
het gevolg van sabotage is en vraagt Shell die bewering te
onderbouwen.
Amnesty heeft de Nigeriaanse overheid gemaand het toezicht op de olie-
en gassector te verbeteren, te starten met het opruimen van de
grootschalige vervuiling, een eerlijk en transparant
compensatiesysteem in te stellen en oliebedrijven te verplichten het
effect van de oliewinning op mensenrechten vooraf te meten.
Oliebedrijven moeten beginnen met het vrijgeven van rapportages over
effecten op milieu en mensenrechten, publiekelijk verklaren dat zij
onafhankelijk toezicht op de sector zullen steunen en de
gemeenschappen die door de oliewinning getroffen worden voorafgaand
informeren en consulteren.
De Niger Delta is één van de 10 belangrijkste ecosystemen van
wetlands(draslanden) en kustgebieden ter wereld. Er wonen ongeveer 31
miljoen mensen. Een dochteronderneming van Shell, SPDC, opereert er op
een gebied van ruim 31.000 km2. De oliewinning heeft de bewoners niet
verder geholpen maar juist verder verarmd. De afgelopen vijftig jaar
is elk jaar dezelfde hoeveelheid olie als bij de ramp met de Exxon
Valdez in het milieu terecht gekomen, terwijl meer dan 60% van de
bevolking van de Niger Delta van de natuur afhankelijk is voor hun
levensonderhoud.
Wijdverbreide mensenrechtenschendingen door de oliewinning hebben tot
een gevoel van machteloosheid en frustratie geleid en conflicten
veroorzaakt. De crisis in het gebied wordt verder aangejaagd doordat
veiligheidstroepen en militante bewegingen mensenrechtenschendingen
begaan, doordat de grootschalige vervuiling van land en water niet
wordt aangepakt, door corruptie, ernstige misdragingen door bedrijven
en een falende overheid.
Amnesty International