1 1
> Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6
der Staten-Generaal 2597 JG Den Haag
Binnenhof 4 Postbus 20901
2500 EX Den Haag
2513 AA DEN HAAG T 070 351 61 71
F 070 351 78 95
Contactpersoon
-
T -
Ons kenmerk
V&W/DGLM-2009/3899
Uw kenmerk
Datum 6 oktober 2009 -
Onderwerp Besluitvorming over aanwijzing Lelystad Bijlage(n)
-
Geachte voorzitter,
Op 29 juni jl. (Vergaderjaar 2008-2009, 31936 nr.2) heb ik u in het kader van de
voorhangprocedure geïnformeerd over het ontwerp-besluit ten aanzien van de
aanwijzing van de luchthaven Lelystad. De vaste commissie voor Verkeer en
Waterstaat heeft op 8 oktober aanstaande hierover een Algemeen Overleg
gepland. In dit kader informeer ik u graag, mede namens de minister van VROM,
over de laatste ontwikkelingen.
Aanleiding
De Raad van State heeft bij uitspraak van 10 oktober 2007 de gelegenheid
gegeven om tot oktober dit jaar een nieuw besluit te nemen over de luchthaven
Lelystad. In juni 2008 heeft de exploitant Luchthaven Lelystad een aanvraag
gedaan voor de ontwikkeling van de luchthaven. De aanvraag heeft in hoofdlijnen
betrekking op het verruimen van de openingstijden van de luchthaven (tussen
06.00 23.00 uur), het verlengen van de start- en landingsbaan tot 2100 meter
en het vergroten van de geluidcontour.
De minister van VROM en ik hebben op 25 mei 2009 een ontwerp-besluit
opgesteld dat binnen het kader van de PKB Luchtvaarttereinen Maastricht en
Lelystad valt en in lijn is met hetgeen dat is aangevraagd.
Het ontwerp-besluit is gezamenlijk met het MER ter inzage gelegd en aan de
Tweede Kamer voorgelegd in het kader van de voorhangprocedure. De
inspraakprocedure is inmiddels afgerond en de commissie m.e.r. heeft positief
advies uitgebracht over het MER.
De minister van VROM en ik nemen op korte termijn op basis van de resultaten
van inspraak en advies en de inbreng van uw Kamer een definitief besluit over de
aanwijzing. Daarbij hebben wij ook oog voor de huidige economische situatie en
de daarmee samenhangende ontwikkelingen in de luchtvaartsector (zie de brief
van dhr. Alders d.d. 1 oktober 2009).
Recente marktontwikkelingen
In de PKB is Lelystad geschetst als luchthaven die zich kan ontwikkelen tot een
luchthaven met een zakelijk karakter. Binnen dit kader heeft de exploitant een
aanwijzingsverzoek ingediend dat ruimte biedt aan klein verkeer (BKL-verkeer) en
een deel van het kleiner zakelijk verkeer (Ke-verkeer) dat nu gebruik maakt van
a
Pagina 1 van 5
de luchthaven Schiphol. Daarnaast wordt ruimte gevraagd voor een beperkte
Datum
hoeveelheid groter verkeer (zoals type Boeing 737).
Ons kenmerk
In het kader van de uitvoering van de afspraken van de Alderstafel Schiphol en V&W/DGLM-2009/3899
het proces aan de regionale Alderstafels heeft de heer Alders een marktprognose
uitgevoerd. Uit de brief van de heer Alders d.d. 1 oktober 2009 over de
marktprognose blijkt dat de groei van het vliegverkeer is vertraagd.
De vertraging in de marktontwikkeling kent ook consequenties voor het tijdstip
waarop Schiphol zal investeren in de realisatie van een baanverlenging die nodig
is voor het groter verkeer.
Wel heeft Schiphol samen met de provincie en gemeente aangegeven, ondanks
de vertraagde marktontwikkeling, de luchthaven Lelystad stapsgewijs te
ontwikkelen tot een zakelijke luchthaven. Hiermee kan worden gekomen tot een
rendabele exploitatie van de luchthaven in opmaat naar een situatie mét
baanverlenging conform de aanvraag van de exploitant.
De exploitant heeft aangegeven dat er, vooruitlopend op een situatie met een
verlengde baan, voor de korte termijn capaciteit nodig is om de luchthaven verder
te optimaliseren en uit te breiden tot een luchthaven met een zakelijk karakter.
Vooral in de segmenten voor zakenvluchten en lesvluchten wil de luchthaven door
verruiming van de openingstijden en introductie van (een vorm van)
luchtverkeersleiding een grotere rol te vervullen, waardoor aanvullende capaciteit
nodig is ten opzichte van de huidige situatie. Schiphol heeft aangegeven zorg te
zullen dragen voor het operationeel maken van navigatiehulpmiddelen en voor
(beperkte) luchtverkeersleiding. Daarnaast zullen Schiphol en de regio
samenwerken in het aantrekken van luchtvaartgerelateerd onderwijs en
vliegtuigonderhoudsbedrijven op Lelystad Airport.
Samenhang met andere projecten
Naast de ontwikkeling van de luchthaven Lelystad komen in de komende periode
ook andere projecten tot ontwikkeling in Flevoland. Het gaat daarbij onder andere
om verschillende grote ruimtelijk-economische investeringen en projecten zoals
de Schaalsprong Almere en de wegverbinding tussen Amsterdam en
Almere/Lelystad.
Tussen de verschillende projecten in Flevoland zit een belangrijke samenhang.
Denk daarbij aan de ontwikkeling van werkgelegenheid in Flevoland onder meer
door een intensiever gebruik van de luchthaven en de woon-werk balans vanuit
mobiliteitsoogpunt. Bovendien leveren deze projecten een wezenlijke bijdrage aan
de ontwikkeling van het noordelijke deel van de Randstad tot een duurzame en
internationaal concurrerende topregio. De ontwikkeling van luchthaven Lelystad
kan als motor voor werkgelegenheid en luchthaven gerelateerd onderwijs in
Flevoland hieraan een bijdrage leveren.
De heer Alders is gevraagd om na te gaan welke betekenis de luchthavens
Eindhoven en Lelystad kunnen hebben in de accommodatie van de nationale
capaciteitsvraag, waarbij de luchthaven Lelystad uiteindelijk ca. 35.000 grote
vliegtuigbewegingen (zoals type Boeing 737) zou moeten accommoderen. In een
tussentijds advies heeft de heer Alders aangegeven nader onderzoek te willen
doen naar de interferentie in het luchtruim met Schiphol-verkeer en naar de
relatie tussen een grotere luchthaven Lelystad, de locatie van die luchthaven en
de invloed op de netwerkkwaliteit van Schiphol.
Pagina 2 van 5
De onderzoeken zijn in eerste instantie niet van invloed op dit aanwijzingsbesluit
Datum
omdat de aanvraag van de exploitant in deze aanwijzingsprocedure primair is
gericht op klein, zakelijk verkeer en slechts voor een beperkt deel op het Ons kenmerk
accommoderen van de nationale capaciteitsvraag (maximaal 5.000 `grote' V&W/DGLM-2009/3899
vliegtuigbewegingen zoals type Boeing 737). Er is op dit moment geen aanleiding
om aan te nemen dat de onderzoeken die door de heer Alders zullen worden
uitgevoerd invloed hebben op de verdere ontwikkeling van Lelystad. Wanneer
onverhoopt toch sprake blijkt van nieuwe inzichten zullen de minister van VROM
en ik ons daar tezijnertijd over beraden.
Inspraak en advies
In de inspraak wordt veelvuldig ingegaan op de vliegroutestructuur. Veel
insprekers maken zich in zijn algemeenheid zorgen over mogelijke overlast van
vliegtuiggeluid, een flink aantal reacties gaat ook in op de kwetsbaarheid van de
nabij gelegen Oostvaardersplassen. Ook het advies van de commissie MER gaat
hier zeer expliciet op in. De commissie MER constateert dat de route over de
Oostvaardersplassen mogelijk kan leiden tot aantasting van de natuurlijke
kenmerken van dit Natura 2000 gebied.
De commissie geeft aan dat in een dergelijke situatie volgens de
natuurbeschermingswet een project alleen doorgang kan vinden als er zekerheid
is dat de natuurlijke kenmerken niet worden aangetast of als de ADC toets1 is
doorlopen. In het kader van de eerste stap in deze toets (is er een alternatief)
wijst de commissie op het alternatief dat voor deze route is opgenomen in het
MMA.
Consequenties voor het te nemen besluit
Gegeven de recente ontwikkelingen en de signalen uit de inspraak en adviezen
vraagt het ontwerpbesluit op een aantal punten om aanpassing.
Het is, gezien de vertraagde marktontwikkeling, niet realistisch om er van uit te
gaan dat er direct na het nemen van het besluit zal worden geïnvesteerd in een
baanverlenging waardoor op Lelystad groter verkeer mogelijk wordt.
Op termijn is dit wel de ontwikkeling die de initiatiefnemer en Schiphol Group nog
steeds voorstaat. Het te nemen besluit moet er op gericht zijn de ontwikkeling
van Lelystad Airport conform de aanvraag - en de onderliggende PKB - mogelijk
te maken, echter in een vorm die ook zoveel mogelijk aan de belangen van de
omgeving tegemoet komt. In die zin dat zij zich tot aan ingebruikname van de
baanverlenging niet geconfronteerd ziet met een alternatieve invulling van de
vollledig bij de baanverlenging horende geluidruimte met mogelijk onvoorziene
overlast tot gevolg.
In het kader van het advies van de Commissie MER is het verstandig om een
alternatief te kiezen voor de vliegroute over de Oostvaardersplassen.
1 A: zijn er Alternatieve oplossingen?
D: zijn er Dwingende reden van groot openbaar belang waarom het project toch
gerealiseerd moet worden?
C: welke Compenserende maatregelen worden er in dat geval getroffen?
Pagina 3 van 5
De minister van VROM en ik zijn voornemens om op basis van bovenstaande
Datum
punten in elk geval voor de volgende aanpassingen ten op zichte van het
ontwerp-besluit te kiezen: Ons kenmerk
V&W/DGLM-2009/3899
· Er wordt, ook voor de vliegroutes voor het groter verkeer (Ke-verkeer),
gekozen voor het Meest Milieuvriendelijke Alternatief (MMA) uit het MER.
Daarom wordt in plaats van de route over de Oostvaardersplassen
uitgegaan van de `linksom route' (ten oosten van Lelystad Airport en
Lelystad) in de aanwijzing.
· De geluidszone voor het groter verkeer (Ke-verkeer) behorende bij het
MMA wordt in de aanwijzing vastgelegd. Omdat deze zone pas opportuun
is bij in gebruikname van de baanverlenging wordt voor de periode
daarvoor een kleinere, tijdelijke geluidszone vastgelegd die gebaseerd is
op het verwachte gebruik behorend bij de eerste stap tot een
zakenluchthaven uitgaande van een onverlengde baan. Concreet betekent
dit het verkeer uit de aanvraag exclusief de typen waarvoor een
baanlengte van 1250 meter ontoereikend is.
Deze zone is groter dan de geldende Ke-zone en maakt het zodoende
mogelijk om meer zakelijk verkeer te accommoderen dan thans het geval
is.
· Op het moment dat een baanverlenging in gebruik wordt genomen gaat
de grotere geluidscontour gelden behorend bij het MMA waarbij een
maximum van 5.000 vliegtuigbewegingen wordt gesteld aan het geregeld
groot verkeer (zoals type Boeing 737).
Schiphol Group heeft aangegeven dat zij zullen overgaan tot het
verlengen van de baan zodra de marktvraag voor niet-mainportgebonden
verkeer hier aanleiding toe geeft (zonder dat afbreuk wordt gedaan aan
de netwerkkwaliteit op Schiphol) en de door de Alderstafel genoemde
aandachtspunten zoals de luchtruimproblematiek (interferentie met
Schiphol-verkeer) tot adequate oplossingen zijn uitgewerkt. Verder geldt
het eerder gestelde voor het Alderstraject.
· (Een vorm van) luchtverkeersbegeleiding zal, vooruitlopend op een
situatie met een verlengde baan, procedureel mogelijk worden gemaakt
indien hier door de exploitant eventueel met andere belanghebbenden
een financieel dekkend voorstel voor wordt gedaan.
Met het vergroten van de zone ten opzichte van de thans geldende zone is een
rendabele exploitatie van de luchthaven mogelijk en kan Lelystad Airport zich
(verder) ontwikkelen tot zakelijke luchthaven en aldus bijdragen aan de
economische ontwikkeling van de regio. Door een tijdelijke zone vast te leggen
wordt de omgeving beschermd tegen `oneigenlijk' gebruik van de geluidscontour
die bestemd is voor groter verkeer (zoals type Boeing 737). Daarnaast sluit een
dergelijke ontwikkeling van de luchthaven goed aan bij de fase waarin de andere
RAAM projecten zich bevinden.
Tot slot geeft dit de mogelijkheid om, bij een wat minder intensief gebruik dan na
het in gebruik nemen van de baanverlenging, te bezien of -ondanks de resultaten
uit het MER die aangeven dat dit niet het geval is- de linksom route leidt tot
onaanvaardbare overlast.
Pagina 4 van 5
Ik hoop u hiermee voldoende op de hoogte te hebben gesteld ten behoeve van
Datum
het overleg met uw Kamer op 8 oktober aanstaande.
Ons kenmerk
Hoogachtend, V&W/DGLM-2009/3899
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 5 van 5
Ministerie van Verkeer en Waterstaat