Commissie Gelijke Behandeling

`Enkele-feitconstructie' verdwijnt uit AWGB

06-10-2009

De verhouding tussen de godsdienstvrijheid van instellingen op bijzondere grondslag en andere non-discriminatiegronden is geregeld in wat is gaan heten `de enkele-feitconstructie'.
Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken heeft in een brief aan de Tweede Kamer laten weten deze constructie in de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB) te willen schrappen.

Hoe is het nu
Een school op bijzondere grondslag (bijvoorbeeld christelijk) mag eisen stellen aan haar personeel, mits die nodig zijn voor de verwezenlijking van deze grondslag. Tot die eisen kan behoren dat een personeelslid verklaart deze grondslag te onderschrijven. De wet zegt echter dat deze eisen niet mogen leiden tot onderscheid op grond van het enkele feit van (onder andere) homoseksuele gerichtheid of burgelijke staat.

Minister Hirsch Ballin heeft bij de invoering van de AWGB in 1994 in de Tweede Kamer uitgelegd wat `het enkele feit' betekent.

De wet beoogt onder meer homoseksuele leerkrachten in het bijzonder onderwijs te beschermen. Hen mag niet de toegang tot het leraarschap op een dergelijke school worden ontzegd op basis van (het enkele feit van) hun seksuele gerichtheid, inclusief daarnaar leven. Of in een concreet geval (een verklaring tot) het onderschrijven van de grondslag met deze bescherming strijdig is, kan de Commissie Gelijke Behandeling (CGB) alleen beoordelen aan de hand van de feiten.

Hoe wordt het
In de praktijk blijkt de huidige formulering in de wet telkens misverstanden op te roepen. Ook heeft de Europese Commissie te kennen gegeven dat de Nederlandse terminologie te veel afwijkt van de Europese regels. Het kabinet heeft daarom advies gevraagd aan de Raad van State hoe de wet aan te passen. Dit advies is aanleiding voor het kabinet om volgend jaar een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer in te dienen. Hierin wordt de enkele-feitconstructie uit de AWGB geschrapt `met behoud van de grondrechten'.

Naar het zich laat aanzien zal de uiteindelijke wettekst beter aansluiten bij de Europese regels. Het kabinet beoogt daarnaast de huidige grondrechtenbalans te bewaren. Daarmee blijft dan ook het daarin besloten spanningsveld bestaan.