Van der Laan: Leefbaarheid wijken verbetert gestaag, maar zorg om effect crisis
Het aantal mensen dat woont in een wijk met leefbaarheidsproblemen is in tien jaar tijd ('98-'08) afgenomen van ruim 1,3 miljoen tot iets minder dan 900.000. De meeste vooruitgang werd geboekt in gebieden die in 1998 de grootste problemen hadden. Daar zitten ook de 40 geselecteerde aandachtswijken tussen, al blijven de achterstanden groot. De positieve ontwikkelingen gaan vooralsnog niet ten koste van aangrenzende gebieden. De grootste problemen doen zich nog steeds voor in de vier grote steden, en dan vooral in Rotterdam.
Dat blijkt uit de rapporten 'Leefbaarheid door de tijd' en de nulmeting van de 'Waterbedeffecten van het wijkenbeleid' die minister Van der Laan (Wijken) samen met de Voortgangsrapportage Wijken naar de Kamer stuurde.
Verbetering van de veiligheidssituatie en de woningvoorraad en vermindering van overlast droegen voor de helft bij aan de betere leefbaarheid. De daling van de werkeloosheid de andere helft. Zo was er een dip tussen 2002 en 2006 in de verbetering van de leefbaarheid, die nauw samenhing met de destijds stijgende werkeloosheid, al bleken niet alle wijken hier even gevoelig voor. De huidige economische crisis zal volgens Van der Laan zeker de aandachtswijken treffen. Met de programma's voor bemiddeling naar werk en de extra inzet van het UWV Werkbedrijf, de aanpak van de jeugdwerkeloosheid en het vroegtijdig schoolverlaten, wil het kabinet ook voor deze wijken de dreigende verslechteringen zoveel mogelijk temperen.
De minister is tevreden met de uitvoering van de verbeterplannen waarmee de achterstanden in tien jaar moeten worden weggewerkt. Zo is in de Amersfoortse wijk Kruiskamp het aantal meldingen van jongerenoverlast met bijna een kwart gedaald. In Kanaleneiland daalde de criminaliteit met 14 procent. In Woensel-West (Eindhoven), Meezenbroek (Heerlen) en Zuilen-Oost zijn de scores voor veiligheid op de zogeheten Leefbaarometer belangrijk verbeterd.
Ook op onderwijsgebied zijn er lichte verbeteringen. In vergelijking met 2006 verlaten meer jongeren de school met een diploma op zak en is het aantal leerlingen dat naar havo of vwo gaat licht gestegen. Sommige wijken in Groningen, Heerlen en Amsterdam laten goede resultaten zien bij het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten, al loopt een aantal wijken in Rotterdam en Utrecht nog behoorlijk achter.
Van der Laan benadrukt dat nog lang niet alles in cijfers is uit te drukken, aangezien de wijkaanpak pas ruim een jaar in uitvoering is en een 'horizon' heeft van tien jaar. Voorop staat het toepassen van experimenten met soms radicaal andere werkwijzen om de complexe problemen aan te pakken. De aanpak 'Achter de voordeur' waar met huisbezoeken een eenduidige aanpak van bijvoorbeeld multiprobleemgezinnen centraal staat, laat in een groeiend aantal wijken veelbelovende resultaten gezien. De opgedane kennis wil de minister ten goede laten komen aan alle Nederlandse wijken waar problemen zijn.
De komende periode moet volgens Van der Laan extra werk worden gemaakt van de samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven, en van versterking van de wijkeconomie. Inmiddels hebben 61 externe partijen uit het bedrijfsleven en de wereld van sport en cultuur zich aangesloten bij de Landelijke Alliantie. Het afgelopen jaar werden onder andere overeenkomsten gesloten met Albert Heijn en de Betaald Voetbalorganisaties over hun bijdrage aan de wijken en gemeenten waarin zij actief zijn.
In de wekelijkse wijkbezoeken wil de minister nadrukkelijker in gesprek over het onbehagen waar wijkbewoners hem deelgenoot van maken. Vooral de 'oude' Nederlanders zeggen soms dat er veel aandacht uitgaat naar de nieuwe Nederlanders en dan in het bijzonder de jongeren. "Aandacht gaat daar naar toe waar de problemen het meest urgent zijn. Logischerwijs dus ook naar de nieuwe Nederlanders en naar de jongeren. Maar ik neem het signaal uiterst serieus want wij willen niemand voortrekken. Ik wil weten hoe het zit en zal er ook tijdens mijn wijkbezoeken indringend met wethouders en bewoners over in gesprek gaan," aldus minister Van der Laan.
Noot voor redacties (