Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

JOODS CULTUREEL FESTIVAL 24 en 25 OKTOBER 2009

Op zaterdag 24 oktober (na sjabbat) en zondag 25 oktober 2009 zal alweer voor het 5e opeenvolgende jaar het Joods Cultureel Festival in Apeldoorn plaatsvinden onder de naam "Krakau aan het Kanaal", verwijzend naar het jaarlijkse, grote Joods cultureel festival in Krakau, met een keur aan Joods-culturele activiteiten. Het heeft nu al enkele jaren de volgende succesvolle formule: zaterdagavond begint het feest met een bijzondere openbare havdalah-viering (afsluiting sjabbat) + opening, gevolgd door een concert. Op zondag is er een programma van tien uur 's morgens tot tien uur 's avonds, met workshops, kunst, lezingen, zang, dans, films, eten. De sfeer is altijd fantastisch, mensen genieten, er is een echt festivalgevoel. Shoah en het Midden-Oosten houden we op dit festival expres buiten de deur. Krakau aan het Kanaal is uniek in Nederland (en in de ons omringende landen) en het vervult een grote regionale behoefte, al komen er ook bezoekers uit Den Haag en Amsterdam: het verheugt zich inmiddels in een landelijke bekendheid. Alle soorten van joodse cultuur komen aan bod en het geeft een enorme boost aan een positief gevoel over het jodendom. 'Er zijn zelfs mensen die mij hebben bekend dat ze voor het eerst sinds de shoah weer iets positiefs voelen bij het jodendom, dat ze altijd bang waren om voor hun joods-zijn uit te komen en nu door het festival over een streep zijn getrokken.' Daarnaast komen er natuurlijk ook veel niet-joden die ook voor het eerst de positieve kanten van het jodendom leren kennen. Het thema van dit jaar (24 en 25 oktober) is de Sefardische (Spaans/Portugees-Joodse) cultuur. Het festival wordt zaterdagavond geopend door Judith Belinfante. Het Orion ensemble, finalist en prijswinnaar van het Eerste Internationale Joodse Muziekconcours, zal o.a. een bijzondere muzikale vertelling ten gehore brengen over de Spaanse Maria Nuñez (zie hieronder), een vrouw die zich in 1492 moest bekeren tot het christendom. Op zondagochtend is er een foto-expositie van fotografe Claudia Otten, getiteld 'joodse moeders', een workshop van componist/pianist Leonard Leutscher over Sefardische muziek, Julie-Marthe Cohen van het JHM spreekt over joden in Marokko, Rudi Cortissos vertelt de geschiedenis van de Sefardische joden vanaf de verwoesting van de tempel tot in Amsterdam, professor Irene Zwiep zal spreken over de invloed van islamitische poëzie op de joodse in het Spanje van voor 1492. Er wordt weer een dansworkshop verzorgd door Jeanneke Bruning van Phoenix Apeldoorn en Ladino-zangeres Jacinta komt speciaal uit Parijs om samen met het Deventer koor Lechayim een zangworkshop te geven. Zij zullen ook optreden tijdens het avondbuffet. 's Avonds zijn er o.a. films te zien. Dit jaar is er overigens voor het eerst een intensieve samenwerking met WIZO Gelderland. Zij verzorgen de lunch en hebben een markt waar judaïca, 2e-hands boeken en curiosa verkocht worden. Ook is er een loterij met als hoofdprijs een midweek in een bungalowpark voor twee. Het kosjer-style dinerbuffet wordt zoals altijd verzorgd door de Apeldoorns-Turkse cateraar Adnan. Zie voor meer informatie www.joodsapeldoorn.nl

Maria Nuñez, een nieuw geluid van het Joods Cultureel Festival Apeldoorn Het Joods Cultureel Festival van Apeldoorn start dit jaar met letterlijk een volkomen nieuw geluid, namelijk een compleet nieuwe interpretatie van de eeuwenoude Sefardische muziek en liederen. Sefardische muziek (van Sefarad, het hebreeuwse woord voor Spanje) verspreide zich samen met de in 1492 uit Spanje en in 1496 uit Portugal verbannen joden over Noord Afrika en het Midden Oosten. In Spanje en Portugal werden ze sindsdien in het geheim gezongen en gekoesterd door joden die om verbanning te voorkomen katholiek waren geworden. Ze moesten ze wel in het geheim zingen, niet omdat het voor het toenmalige regime gevaarlijke liederen waren maar omdat ze daarmee te kennen gaven dat ze nog niet echt afstand hadden genomen van hun joodse afkomst. Vooral ook omdat ze werden gezongen in het Ladino, populair gezegd: het Spaans Portugese Jiddish. De geschiedenis van de Sefardische liederen is dus ook een geschiedenis van intolerantie en geloofsvervolging . Die geschiedenis loopt parallel met de levensgeschiedenis van Maria Nu?ez, die volgens de geschiedschrijver Daniel Levi de Barrios (1635-1701) de grondlegster was van de Portugees Spaanse Joodse gemeenschap in Holland. Maria vlucht als achttienjarige voor de brandstapels van de Portugese inquisitie naar Amsterdam maar wordt onderweg door Engelse piraten gekaapt. Ze heeft het geluk beeldschoon te zijn. Via huwelijksaanzoeken van Engelse edelen komt ze aan het hof van koningin Elisabeth. Macht en geld lachen haar toe maar ze geeft de voorkeur aan de geloofsvrijheid van Amsterdam. Scenarist Frans Lavell schreef over deze geschiedenis een muziektheaterstuk waarbij hij uit archieven die Sefardische liederen koos die naadlos aansluiten bij de scènes. Omdat het verhaal van Maria Nu?ez heel actueel is wilde hij een eigentijdse klank aan het stuk geven. Geen wonder dat hij daarvoor samenwerking met het Orion ensemble zocht. Zij waren immers de prijswinnaars van het International Jewish Music Festival 2008 voor het meest creatieve arrangement van het jiddische lied Ale Brider. Wat hun pianist en componist Leonard Leutscher nu met de Sefardische muziek en liederen heeft gedaan is mogelijk nog revolutionairder. Het is een nieuwe categorie waarvoor nog geen woorden zijn gevonden. We noemen we het voorlopig maar Sefardische Bach en Mozartiaanse Flamenco. In elk geval is het een ode aan vrijheid, diversiteit en een fusie van culturen. Voor de goede verstaander is dat is ook de boodschap van dit muziektheater. Muziektheater "Maria Nu?ez, van brandstapel naar vrijheid", onderdeel van het optreden door het Orion Ensemble, Theater De Gigant, Apeldoorn. 24 oktober, aanvang na de sabbat, 19:45 uur