Uit: PH Nieuwsbrief

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


MEER ZELFMOORDEN BIJ MEER WERKLOOSHEID


Eén procent groei van de werkloosheid leidt tot 0,8% groei van het aantal zelfmoorden van mensen onder de 65 jaar en tot een daling van het aantal verkeersdoden met 1,4%. Deze conclusies trekt een onderzoeksgroep van de Oxford University in een recent artikel in The Lancet. De onderzoekers analyseerden statistische bestanden uit 26 Europese landen over de periode 1970-2007. Zij bevelen werkgelegenheidsprogramma's en bedrijfsgeneeskundige re-integratie aan om het aantal zelfmoorden terug te dringen. Het artikel kun je als volgt vinden: Stuckler D., cs., The Public Health Effect of Economic Crises and Alternative Policy Responses in Europe: an empirical analysis, The Lancet, 8 juli 2009. Lees ook het redactionele commentaar van Lundin en Hemmingston in hetzelfde nummer.


VEEL MINDER NACONTROLE DANKZIJ ICT


Veel van de vervolgconsulten ofwel nacontroles voor patiënten met een heup- of knieprothese zijn medisch gezien niet nodig. Toch voert 94% van de orthopeden deze nacontroles jaarlijks of tweejaarlijks uit. En in het eerste jaar na de operatie meerdere malen. Op het UMC Utrecht zijn deze standaard nacontroles afgeschaft. Patiënten krijgen bij ontslag de folder mee Leven met een prothese. Na drie maanden vindt de enige nacontrole plaats. Jaarlijks vullen patiënten een digitale vragenlijst in: de Oxford Hip Score. Bij een ongunstige score worden zij opgeroepen. Sinds 1 augustus bestaat deze nieuwe werkwijze. Uit metingen blijkt dat 75% van de patiënten met deze nieuwe werkwijze volstaat. Het eerste jaar worden ca. 450 consulten bespaard en de jaren daarna 150 per jaar. Wil je meer weten over deze zorginnovatie, Petra Flikweert publiceerde erover in Medisch Contact. Op het congres Recente Ontwikkelingen in Zorgpaden op vrijdag 29 januari komt deze innovatie in een workshop aan de orde. Wil je naar dit congres? Klik dan hier, lees de brochure en meld je aan.


PRIVÉ ONGEVALLEN VEROORZAKEN VEEL LETSEL


In 2008 meldden zich 905.000 patiënten met letsel op Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH) van ziekenhuizen. Privé-ongevallen waren bij 52% van hun de oorzaak van dit letsel. De overige percentages betroffen sportblessures(19%), verkeersongevallen(15%), arbeidsongevallen(10%), geweldpleging(3%, absoluut aantal 29.000) en zelfmoord of zelfverwonding(2%, ofwel 14.000). Al deze gegevens staan in de LIS factsheet 2008 van de Stichting Consument en Veiligheid. De Stichting voert campagnes om het aantal privé-ongevallen terug te dringen. Ik noem de campagne rond kinderveiligheid, veilig klussen, brandpreventie en valpreventie bij ouderen. Wil je meer weten over ongevalpreventie en de hier genoemde cijfers? Stuur dan een mail naar info@veiligheid.nl Vraag naar programma-manager Marco Brugmans, die alles weet over letsel en preventie daarvan in Nederland.


ENGELSEN ETEN HUIS OP VOORAFGAAND AAN AWBZ-VERGOEDING


Wie in Engeland een groter eigen vermogen heeft dan 27.300 euro en een indicatie heeft voor thuiszorg, verzorgingshuis of verpleeghuis krijgt geen vergoeding van de staat, ofwel in Nederlandse termen, van de Awbz. Het verblijf in een verzorgingshuis kost daar gemiddeld 28.000 euro per jaar(verpleeghuis 41.000 euro). Dit betekent dat vele Engelsen de eerste twee jaar zelf hun ouderenzorg volledig betalen. Die eten eerst hun eigen huis op, zoals dat heet. Deze gegevens ontleen ik aan een recent artikel van hoogleraar gerontologie Christina Victor. Zij bespreekt daarin de regeringsnota Shaping the Future of Care Together. Victor bepleit de afschaffing van de verschillen per gemeente over de mate waarin ouderen eerst hun eigen vermogen moeten inzetten. Zij spreekt van een postcode sociale zorg loterij. Het artikel tref je aan in de Britisch Medical Journal van 26 september 2009.


SEH-ARTSEN MOGEN GEEN EIGEN ONTSLAGBRIEVEN SCHRIJVEN


Gediplomeerde SEH-artsen behandelen patiënten op de afdeling Spoedeisende Hulp. Dan lijkt het logisch dat ze zelf een terugverwijsbrief schrijven naar de huisarts en die aan de patiënt meegeven. In veel ziekenhuizen is dat niet het geval. Zij maken daar een concept-brief en laten die ondertekenen door chirurgen of andere specialisten. Vaak leidt dit tot vertraging en soms tot afstel. Dit bericht pikte ondergetekende van de week op in gesprekken met SEH-artsen. Ik heb uitgelegd dat het verleggen van verantwoordelijkheden valt onder de categorie structuur-innovaties. Die zijn moeilijk te realiseren.


NIEUW BOEK UIT OVER ZORGPADEN


Value Stream Mapping for Healthcare Made Easy is de titel van een Engels leerboek over het voorbereiden, het uitvoeren, evalueren en verbeteren van zorgpaden in ziekenhuizen. Het gaat vooral in op de techniek van de paden en niet over de vaardigheden om professionals te betrekken bij een zorgpad en ze eraan te houden. Het boek bevat een aantal case studies en leverde mij ideeën op voor nieuwe toepassingen. De bibliografische gegevens zijn: Cindy Jimmerson, Value Stream Mapping for Healthcare Made Easy, C&C Press, 2009. Op het congres Recente Ontwikkelingen in Zorgpaden op vrijdag 29 januari komt deze innovatie in een workshop aan de orde. Wil je naar dit congres? Klik dan hier, lees de brochure en meld je aan.


BETROUWBAARHEID VAN TRIAGESYSTEMEN VALT TEGEN


Sinds 1996 verschenen 33 artikelen over de betrouwbaarheid van het Manchester Triage Systeem, de Emergency Severity Index en andere triage systemen. Bij betrouwbaarheid gaat het erom, of een patiënt in een juiste urgentieklasse terecht komt. Hierbij geldt dat ondertriage grotere consequenties heeft voor de gezondheid van een patiënt dan overtriage. Juliuspromovendus Ineke van der Wulp en haar begeleider dr. Henk van Stel hebben de uitkomsten van de 33 artikelen opnieuw berekend uitgaande van twee nieuwe beslisregels: 1 Twee klassen naast de juiste klasse van urgentie is een grotere fout dan één klasse ernaast. 2. Ondertriage is erger dan overtriage. Van der Wulp en Van Stel komen tot de conclusie dat de betrouwbaarheid van bestaande triagesystemen tegenvalt. Hun artikel is onlangs gepubliceerd in het gezaghebbende Journal of Clinical Epidemiology onder de lange titel Adjusting Weighted Kappa for Severity of Mistriage Decreases Reported Reliability of Emergency Departement Triage Systems: a Comparative Study.Wil je contact met de auteurs? Stuur een mail naar I.vanderWulp@umcutrecht.nl


MANAGEMENT BOEK UIT 1647 NOG STEEDS ACTUEEL


Overtref nooit uw meerdere, vind ieders duimschroef, houd op voor de kansen keren, dit zijn drie van de 300 wijsheden uit het boek Handorakel en kunst van voorzichtigheid. De Spaanse Jezuïet Balthasar Gracian publiceerde het in 1647 en baseerde zich op Machiavelli. Hij schreef het voor Spaanse hertogen, die enerzijds de Spaanse vorst als meerdere hadden en anderzijds, met medewerkers, de bewoners van hun hertogdom aanstuurden. Het boek leest als een modern management boek. Alleen de term vorst moet je vervangen door RvB en hertogdom dat is je eigen afdeling. Gracian gaat vooral in op het spanningsveld tussen voorzichtigheid en kordaat optreden. Het boek is niet meer in het Nederlands te krijgen. Wel zijn Engelse edities op te googelen. Ik kreeg een Nederlandse versie uit 1991 cadeau van een Juliuscollega. Ik probeer nu én voorzichtig én kordaat te worden. Dat valt tegen.


TWEEDEKAMER BESPREEKT ZORGINNNOVATIE


Op woensdag 28 oktober, 13:00-15:00 organiseert de VWS Kamercommissie een ronde- tafelgesprek over zorginnovatie. Zij doet dat ter voorbereiding van een commissievergadering, binnenkort met de Minister. De commissie heeftvoor 28/10 acht experts uitgenodigd, waaronder ondergetekende. De experts krijgen drie(!) minuten spreektijd. Ik ben van plan om vooral in te gaan op de kosten van zorginhoudelijke, proces- en structuurinnovaties. Daarbij baseer ik me op ervaringen aangereikt door 29 RvB's van ziekenhuizen, die ik heb verzameld op verzoek van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Volgende week doe ik in deze nieuwsbrief verslag over de conferentie.


MAAK VAN KETENZORG EEN BUSINESS CASE (AFLEVERING 3)


Op woensdag 23 september gaven ondergetekende en Juliusdocent dr. Henk van der Steeg vier uur college aan de Masterclass Disease Management over theorie en praktijk van business cases voor disease management programma's in Nederland, Engeland, USA en Duitsland. In het college gingen wij in op het begrip business case in de literatuur, de termen return on investment (ROI) en per member per month costs (PMPM costs) en op de terugverdien-termijn van de aanloopkosten. De reacties op dit nieuw ontworpen college waren zo positief dat ik in deze en volgende Nieuwsbrieven een paar highlights behandel. Op 27 september gaf ik een definitie van business case. (zie PH,nieuwsbrief 363 op www.integratdcare.nl ). Op 3 oktober behandelde ik de vraag hoe dit begrip zich verhoudt tot de aanpalende begrippen business plan en projectplan. Nu komen de doelstellingen van een business case aan de orde. Mijn studenten associëerden bij doel van een business case het verwerven van subsidie bij een zorgverzekeraar. Het is een subsidie aanvraag formulier. Is het formulier een maal ingevuld, dan wordt het niet meer besproken. Is de subsidie eenmaal verkregen, dan speelt de business case geen rol meer. Deze cynische praktijkbeschrijving heb ik mijn college afgewezen. De huidige praktijk is vaak dat projectleider een business case gaan opstellen op verzoek van een zorgverzekeraar. Maar zij zouden die moeten schrijven voor zichzelf. Het biedt de projectleider een inschatting van te verwachten inkomsten en uitgaven voor de komende jaren, van voorbereidingskosten en van gemiste inkomsten omdat het project bijvoorbeeld ligdagen voorkómt. Het eerste doel van een business case is dan ook het systematisch onderbouwen van het eigen financiële beleid in de komende jaren. Het tweede doel is het verwerven van inkomsten bij zorgverzekeraars en andere geldschieters. Maar ook zonder externe subsidiënten is een business case waardevol om te checken of hogere financiële organen van de zorgorganisatie (RvB, divisiehoofden, controlers) achter jouw zorginnovatie staan. Hoe de inkomsten van een business case voor ketenzorg moeten worden ingeschat, daarover gaat de volgende aflevering. Op dinsdag 12 januari 2010 start de derde Masterclass Disease Management en Ketenzorg van 13 colleges, alle op dinsdagen van 15.00-19.00 uur in het UMC Utrecht. Ook de hier besproken business case aanpak komt gedurende een van de middagen aan bod. Wil jij deelnemen aan deze Masterclass? Klik dan hier en schrijf je in.


VERANTWOORDING


Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htm en af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.


De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl


Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.


Opsteller van deze nieuwsbrief is:


Guus Schrijvers

Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de

Gezondheidszorg

Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen

en Eerstelijnsgeneeskunde

Universitair Medisch Centrum Utrecht

email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl

tel: 088 755 9356