Groen!
Rustige vastheid van Yves Leterme zal crisis in Oost-Congo niet oplossen
door Wouter De Vriendt (federaal parlementslid) op 28 oktober 2009 in
"Internationaal"
In Oost-Congo bestrijdt het Congolese leger, met de steun van de
VN-macht MONUC, de Rwandese Hutu-rebellen van het FDLR. Onlangs trok
een internationale coalitie van NGOâs aan de alarmbel. Het is absoluut
nodig dat er een oplossing komt voor de aanwezigheid van die rebellen
om tot een duurzame oplossing te komen voor de instabiliteit in
Oost-Congo.
Maar de manier waarop het nu gebeurt, leidt tot een onaanvaardbare
hoge tol voor de burgerbevolking en dat zonder uitzicht op een
oplossing voor het FDLR-probleem. Met name de rol van het Congolese
leger FARDC is problematisch. Niet alleen de rebellen, maar ook de
Congolese regeringssoldaten maken zich schuldig aan moordpartijen,
verkrachtingen en het platbranden van dorpen. De MONUC, die toch in de
eerste plaats de burgerbevolking zou moeten beschermen, wordt
meegesleurd in een heilloze strategie die ertoe kan leiden dat de
humanitaire catastrofe nog groter wordt en de internationale
gemeenschap volledig gediscrediteerd kan worden.
Er zijn enkele beperkte successen in de strijd tegen de rebellen, maar
de menselijke kost daarvan bij de burgerbevolking is onaanvaardbaar
hoog en werkt contraproductief. Een lugubere vergelijking maakt veel
duidelijk: voor elke FDLR-strijder die sinds het begin van de operatie
ontwapend is, werd er 1 burger vermoord, werden er 7 verkracht en
sloegen er 900 op de vlucht.
België deelt geschiedenis met Congo, onderhoudt bilaterale
betrekkingen met het land en is ook betrokken bij de MONUC. Ons land
en zijn Minister van Buitenlandse Zaken Yves Leterme heeft met andere
woorden een belangrijke stem in het debat. De discussie in de
Kamercommissie Buitenlandse Zaken eerder deze week was echter
teleurstellend. Geconfronteerd met de gruweldaden van het Congolese
leger, de humanitaire crisis in de regio en de discutabele
betrokkenheid van de MONUC, bleef Yves Leterme de huidige strategie
verdedigen. Uiteraard kan België de crisis in Oost-Congo niet
oplossen, maar de groenen vinden wel dat minister Leterme te weinig
zin voor kritische reflexie aan de dag legt. Er is nood aan een
strategiewissel, wat ook gevraagd wordt door de bevolking ter plekke.
De contouren van zo'n bredere strategie bestaan volgens ons uit de
volgende elementen:
1. Minister Leterme verklaarde reeds voorstander te zijn van de
versterking van de VN-missie MONUC en van de voortzetting van
Kimya II, de Congolese militaire operatie tegen de rebellen.
Groen! is van mening dat het niet de eerste taak is van de MONUC
om de militaire operatie Kimya II tegen de rebellen mee te voeren,
zeker niet gezien de rapporten over het gedrag van het Congolese
leger op het terrein. Voedsel, transport en medische hulp verlenen
aan een leger dat burgers vermoordt, verkracht en dorpen
platbrandt is onaanvaardbaar. Het mandaat en de opdrachten van de
MONUC moeten volgens ons aangepast worden zodat er meer aandacht
naar de bescherming van de burgerbevolking gaat, tegen
mensenrechtenschendingen zowel van de rebellen als van het
Congolese regeringsleger.
2. Geen nieuwe militaire samenwerking tussen België en Congo. Tot
voor kort leidde België een bataljon Congolese soldaten op. Voor
Groen! kan er geen sprake zijn van verdere samenwerking met het
Congolees leger in een context van grove oorlogsmisdaden en
schendingen van de mensenrechten.
3. Eind 2009 loopt het huidige mandaat van de MONUC ten einde. Het
kan voor Groen! geen optie zijn om in de huidige omstandigheden de
MONUC te laten uitdoven en rechtstreekse steun en opleiding te
voorzien voor de FARDC. Daarom zijn we voorstander van een
verlenging van het MONUC-mandaat.
4. De versterking van de MONUC is een werk van lange adem. In
november 2008 werden 3.000 extra manschappen toegezegd, maar deze
zijn nog altijd niet volledig ontplooid. Het is nu nog altijd
wachten op de logistieke en militaire toezeggingen vanwege
bepaalde landen. We zijn er voorstander van dat België meer
middelen zou investeren in de MONUC ter bescherming van de
burgerbevolking. In dit verband kan overwogen worden om sommige
bestaande engagementen in Afghanistan daarvoor af te bouwen.
Liever investeren in belangrijke humanitaire opdrachten dan in
zinloze oorlogsstrategieën in Afghanistan. Welke keuze maakt
Minister Yves Leterme?
5. Een militaire operatie op zich kan geen antwoord bieden op
complexe politieke en economische vragen. Er is diplomatieke druk
nodig op de Congolese president Kabila en zijn ambtgenoot Kagame.
Zo moet de Congolese overheid een nultolerantie voeren ten
opzichte van de mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden van
het regeringsleger. Verder is er volgens experts wel degelijk een
potentieel op een politiek onderhandelde oplossing en de vreedzame
terugkeer van de FDLR naar Rwanda. Rwanda kan hierbij een rol
spelen.
De crisis in Oost-Congo behoeft geen rustige vastheid, maar de
politieke moed om de gang van zaken kritisch te bekijken en te
corrigeren. Want we delen, mogen we hopen, hetzelfde doel: het
beëindigen van het humanitaire drama en het bieden van enig
politiek stabiel perspectief. Maar dat lukt niet vanzelf.
Contact: Wouter De Vriendt -
Deel Deel
Wouter De Vriendt
Federaal Volksvertegenwoordiger