ChristenUnie
Bijdrage Ed Anker aan algemeen overleg 'Kinderopvang'
Bijdrage Ed Anker aan algemeen overleg 'Kinderopvang'
donderdag 29 oktober 2009 16:37
De heer Anker (ChristenUnie): Voorzitter. Op mijn papier staat de zin:
"Vandaag hebben wij dit AO over de kinderopvang in de breedte, maar
toch lijkt het debat zich met name toe te spitsen op de
gastouderopvang." Ik moest afwachten of ik dit kon zeggen, maar het
was een vrij aardige inschatting. Het is begrijpelijk, want er zijn
wat lastige kwesties. Bij de behandeling van de herziening van de Wet
kinderopvang sprak ik de hoop uit dat rust, reinheid en regelmaat weer
terugkomen aan het kinderopvangfront. Zover is het helaas nog niet.
Bij de plenaire behandeling heb ik ook aangegeven dat ingrijpen in het
stelsel van gastouderopvang pijn zou doen maar onvermijdelijk is. De
ChristenUnie is blij dat er in het nieuwe kinderopvangstelsel ruimte
is voor een volwaardige kwalitatieve gastouderopvang. Om daar te komen
moet er nog hard worden gewerkt door de sector en het ministerie.
Ik heb een aantal vragen, allereerst over de informatievoorziening. Er
is een website gelanceerd: www.implementatiekinderopvang2010.nl -- een
heel intuïtieve naam, ik zou daar direct naartoe gaan als ik een vraag
had -- waar een aantal antwoorden op veelgestelde vragen te vinden is.
Tegelijkertijd hoor ik van veel vraagouders en gastouders dat de echte
duidelijkheid nog ontbreekt. Wanneer vraagouders, gastouderbureaus of
gastouders met hun vragen aankloppen bij de GGD of het ministerie,
reiken de antwoorden niet verder dan wat in de brochures te vinden is.
Wat doet de staatssecretaris om de informatievoorziening te verbeteren
en echt antwoord te geven op de gestelde vragen? Er zijn heel veel
vragen over de EVC-trajecten. Hoe staat het daarmee? Er doen soms heel
wilde verhalen de ronde. Is het duidelijk waar men terechtkan? Wanneer
en waar kunnen gastouders zich hiervoor aanmelden? Wanneer kunnen
gastouders zich aanmelden bij de roc's voor het examen mbo-2?
De onzekerheid voor vraagouders werpt haar schaduw vooruit. Bij de
plenaire behandeling heeft de ChristenUnie ook daar opmerkingen
overgemaakt. Als de gastouder er niet in slaagt om binnen een jaar aan
alle eisen te voldoen, moet de vraagouder de kinderopvangtoeslag
terugbetalen. Dit risico is te billijken als de vraagouders zelf
invloed kunnen uitoefenen op het behalen van de kwalificatie van de
gastouder. Deels kan dit natuurlijk, maar voor een groot deel is de
vraagouder afhankelijk van externe factoren. Die vraagouders dreigen
dan ook af te haken. Het uiteindelijke beeld wordt pas duidelijk bij
de tussenevaluatie halverwege 2010. Ik maak mij daar echt zorgen over.
Kan de staatssecretaris nog één keer -- wij hebben dit in het debat
ook al uitgebreid gewisseld -- duidelijk uiteenzetten hoe die
risicospreiding in elkaar zit en of ook in het geval van duidelijke
overmacht de vraagouder aangesproken wordt?
Over de opvang op meerdere adressen hebben wij tijdens de
wetsbehandeling ook uitgebreid gesproken. Wij hebben geconcludeerd dat
het debat hierover niet gesloten is. Bij de tussenevaluatie -- die al
snel is -- zullen wij bezien hoe het gastouderbestand zich ontwikkelt.
Indien nodig wordt de discussie dan opnieuw gevoerd. Kan de
staatssecretaris bij de evaluatie specifiek naar de effecten op het
gastouderbestand kijken, maar ook naar de mogelijkheden die er bij de
GGD zijn om te controleren? De GGD zegt dat de hoeveelheid adressen
het problematisch maakt om het te controleren.
Uit de laatste meting van de wachtlijsten blijkt dat die in de
dagopvang zijn gedaald. Dat is goed nieuws; de stijging van vorig jaar
lijkt daarmee gestopt. De problematiek verschilt echter sterk per
regio, zoals in het voorbeeld van Friesland net al werd uitgesproken.
Daarbij was de peildatum 1 juni van dit jaar. Heeft de
staatssecretaris al zicht op de gevolgen voor de wachtlijsten van de
aanpassing van de gastouderregeling? In reactie op de commissie-Van
Rijn wordt gezegd dat het kabinet geen grote stelselwijzigingen
invoert, anders dan het wetsvoorstel gastouderopvang en het
wetsvoorstel rondom de harmonisatie. Tegelijk merkt de
staatssecretaris op dat er zal worden bezien in hoeverre het mogelijk
is om op termijn te komen tot een betrouwbare urenregistratie: de
koppeling tussen het aantal uren opvang en het aantal uren arbeid. Dat
is volgens mij een breedgedragen wens. Kan de staatssecretaris alles
doen wat binnen haar bereik ligt om te komen tot een dergelijke
koppeling? Wat ons betreft zou daar best nog wel een grote
wetswijziging voor mogen. Als wij dat kunnen realiseren, zou dat
fantastisch zijn.
Ed Anker