Published: 07:16 03.11.2009 GMT+1 /Source: DSM N.V. /AEX: DSM /ISIN: NL0000009827
DSM realiseert sterke resultaatverbetering in derde kwartaal
* Bedrijfsresultaat uit doorlopende activiteiten in derde kwartaal EUR 139 miljoen, ruim het dubbele van tweede kwartaal 2009 (EUR 58 miljoen)
* Sterk resultaat Life Sciences door robuuste Nutrition-activiteiten
* Sterk herstel bij Materials Sciences gecontinueerd
* Kostenbesparingen en efficiencyverbeteringen op koers naar EUR 150 - 200 miljoen op jaarbasis in 2010
* Cashflow uit bedrijfsactiviteiten wederom zeer sterk (Q3 EUR 517 miljoen)
* Vooruitzichten voor rest van 2009 blijven onzeker; bedrijfsresultaat vierde kwartaal volgens huidige verwachtingen lager dan derde kwartaal maar hoger dan vierde kwartaal 2008
Feike Sijbesma, voorzitter van de Raad van Bestuur van DSM, gaf de volgende toelichting op de resultaten:
"DSM heeft in het derde kwartaal van 2009 sterk verbeterde resultaten gerealiseerd, met blijvende veerkracht bij Nutrition en een verdere verbetering bij Materials Sciences ten opzichte van de voorgaande kwartalen. We plukken de vruchten van onze vroeg aangezette acties gericht op kostenvermindering, onze focus op cash en ons commitment ten aanzien van innovatie en China.
Wij zijn ons ervan bewust dat het economische klimaat onzeker blijft en dat de weg naar herstel waarschijnlijk ongelijkmatig zal zijn. Het lijkt er echter op dat het dieptepunt van deze recessie in de eerste helft van 2009 werd bereikt, en we laten zien dat we een goede uitgangspositie hebben om te profiteren van verbeteringen in de markt, zoals ook blijkt uit de sterke ontwikkeling van de verkoopvolumes.
DSM houdt in deze moeilijke tijden vast aan zijn koers. Wij hebben de desinvestering van twee niet-kernactiviteiten afgerond en houden vast aan ons voornemen om ook uit de resterende niet-kernactiviteiten te stappen. Onze strategie blijft onverminderd gericht op het creëren van een Life Sciences en Materials Sciences-onderneming die inspeelt op belangrijke mondiale trends door middel van een focus op klanten, innovatie en duurzaamheid. Dankzij onze robuuste financiële positie zijn wij in staat marktkansen te grijpen zodra zij zich voordoen."
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
+/-
2009
2008
+/-
Doorlopende activiteiten:
2.020
2.336
-14%
Netto-omzet
5.727
7.045
-19%
257
361
-29%
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen (EBITDA)
562
1,011
-44%
139
237
-41%
Bedrijfsresultaat (EBIT)
229
685
-67%
119
104
14%
- Nutrition
384
292
32%
2
22
-91%
- Pharma
16
59
-73%
45
62
-27%
- Performance Materials
45
212
-79%
21
19
11%
- Polymer Intermediates
-5
85
2
85
-98%
- Base Chemicals and Materials
-60
158
-50
-55
- Other activities
-151
-121
Beëindigde activiteiten
39
56
-30%
Netto-omzet
123
161
-24%
26
34
-24%
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen (EBITDA)
80
105
-24%
26
30
-13%
Bedrijfsresultaat (EBIT)
72
95
-24%
Totaal DSM:
2.059
2.392
-14%
Netto-omzet
5.850
7.206
-19%
165
267
-38%
Bedrijfsresultaat (EBIT)
301
780
-61%
100
181
-45%
Nettowinst vóór bijzondere posten
155
535
-71%
274
-
Nettoresultaat bijzondere posten
242
-
374
181
107%
Nettowinst
397
535
-26%
Nettowinst per gewoon aandeel in EUR:
0,51
0,97
-47%
- vóór bijzondere posten, doorlopende activiteiten
0,62
2,78
-78%
2,29
1,10
108%
- inclusief bijzondere posten, totaal DSM
2,40
3,20
-25%
Waar in dit bericht wordt gesproken over:
bedrijfsresultaat (plus afschrijvingen) wordt bedoeld bedrijfsresultaat (plus afschrijvingen) vóór bijzondere posten;
nettowinst wordt bedoeld nettowinst toekomend aan aandeelhouders van Koninklijke DSM N.V.;
doorlopende activiteiten wordt bedoeld de DSM-activiteiten exclusief DSM Energie Holding B.V. en Stamicarbon B.V.
Overzicht
De meeste DSM-activiteiten zagen in het derde kwartaal de vraag naar hun producten verder verbeteren, mede dankzij een sterke septembermaand. De onderliggende trend kan worden omschreven als enerzijds duidelijk herstel in sommige eindmarkten (met name China, waar de omzet 16% hoger was dan in het derde kwartaal van 2008) en anderzijds enig voorraadherstel verderop in de bedrijfskolom in andere markten die overigens zwakker blijven, zoals de automobielindustrie. Bij de activiteiten die te lijden hebben van de economische teruggang is de daling in verkoopvolumes vergeleken met een jaar geleden inmiddels minder dan 10%.
DSM's Nutrition cluster bleef veerkracht tonen en gestaag groeien, daarbij profiterend van zijn sterke positie in markten die nauwelijks te lijden hadden van de crisis. De resultaten bij Pharma bleven zoals verwacht laag, als gevolg van een zwakke omzet.
In de Materials Sciences-clusters lagen de resultaten van DSM Engineering Plastics, DSM Resins en DSM Fibre Intermediates dicht bij het niveau van vorig jaar. De gecombineerde effecten van lagere verkoopvolumes en afbouw van voorraden werden gecompenseerd door lagere grondstofprijzen en de blijvende focus op efficiency. DSM Dyneema had ook te maken met een zwakkere vraag dan in dezelfde periode van vorig jaar.
Het bedrijfsresultaat van DSM's kernactiviteiten in Life Sciences en Materials Sciences in het derde kwartaal van 2009 (EUR 137 miljoen) was slechts 10% lager dan in het derde kwartaal vorig jaar, toen DSM nog niet werd geraakt door de economische teruggang.
Alle activiteiten binnen Base Chemicals and Materials lieten een duidelijk herstel zien ten opzichte van het vorige kwartaal, waardoor het resultaat voor het cluster als geheel licht positief was; het resultaat was echter veel lager dan in het zeer goede derde kwartaal van 2008. Vooral DSM Elastomers en DSM Agro droegen bij aan de verbetering ten opzichte van het tweede kwartaal van 2009.
De verbetering van de marktomstandigheden over de hele linie was geen aanleiding voor een vermindering van de focus op cash. DSM's nettoschuld van EUR 1.069 miljoen is nu EUR 818 miljoen (43%) lager dan een jaar geleden, bij het begin van de economische teruggang.
De desinvesteringen van DSM Energy en de ureumlicentiëringsactiviteiten als onderdeel van DSM's versnelde Vision 2010-strategie werden op 30 september respectievelijk 6 oktober afgerond. De desinvestering van DSM Energy resulteerde in een boekwinst van EUR 268 miljoen netto in het derde kwartaal en de desinvestering van de ureumlicentiëringsactiviteiten zullen resulteren in een boekwinst van circa EUR 30 miljoen netto die in het vierde kwartaal zal worden verantwoord.
Netto-omzet
In EUR miljoen
derde kwartaal
2009
2008
delta
volu-mes
prij-zen
valuta- koersen
overig
Nutrition
702
666
5%
4%
-2%
3%
0%
Pharma
152
203
-25%
-3%
-11%
-2%
-9%
Performance Materials
496
580
-15%
-8%
-9%
1%
1%
Polymer Intermediates
246
335
-27%
-4%
-26%
3%
-
Base Chemicals and
Materials
328
444
-26%
3%
-30%
1%
-
Other activities
96
108
Totaal, doorl. activiteiten
2.020
2.336
-14%
-2%
-13%
1%
0%
Beëindigde activiteiten
39
56
Totaal
2.059
2.392
De netto-omzet was 14% lager dan in het derde kwartaal van 2008 maar 5% beter dan in het tweede kwartaal van 2009 (volumes +5%, prijzen +2%, valutakoersen -2%). De verkoopvolumes lagen gemiddeld nog steeds beneden het niveau van vorig jaar, maar het verschil was veel kleiner dan in eerdere kwartalen. Dit is het gevolg van verbeteringen in eindmarkten en hernieuwde voorraadopbouw op enige schaal. Nutrition, DSM Anti-Infectives, DSM Agro en DSM Melamine zagen hun verkoopvolumes zelfs stijgen ten opzichte van het derde kwartaal vorig jaar.
Hoewel de prijzen duidelijk beneden het niveau van vorig jaar lagen (deels als gevolg van lagere grondstofprijzen voor de activiteiten in Materials Sciences en Base Chemicals and Materials), konden zij over het geheel genomen goed overeind worden gehouden. De prijzen stegen gemiddeld gedurende het kwartaal en de marges waren grotendeels beter dan vorig jaar (met als belangrijke uitzondering DSM Agro als gevolg van sterk lagere prijzen).
Bedrijfsresultaat
Het bedrijfsresultaat uit doorlopende activiteiten was met EUR 139 miljoen substantieel beter dan in de drie eerdere kwartalen maar lag duidelijk beneden het resultaat van het derde kwartaal van 2008. De daling ten opzichte van een jaar geleden was met name te wijten aan de clusters Base Chemicals and Materials en Pharma.
Nutrition bleef solide presteren en had wederom vrijwel geen last van de recessie. De volumes stegen opnieuw en waren hoger dan vorig jaar, terwijl de prijzen goed bleven. Het bedrijfsresultaat werd negatief beïnvloed door onderbezetting van fabrieken als gevolg van voorraadvermindering.
Het resultaat voor Pharma werd beïnvloed door de zwakke vraag bij DSM Pharmaceutical Products en de aanhoudend zwakke prijsontwikkeling bij DSM Anti-Infectives.
Bij Performance Materials profiteerden zowel DSM Engineering Plastics als DSM Resins van volumeherstel, sterke marges en verbeterde efficiency. DSM Dyneema stond onder druk doordat de vraag achterbleef bij vorig jaar.
Polymer Intermediates herstelde zich sterk van de dramatische terugval van de vraag en de marges eind vorig jaar en begin dit jaar.
Bij Base Chemicals and Materials was het bedrijfsresultaat van DSM Elastomers dit kwartaal substantieel beter en weer positief. Bij DSM Agro en DSM Melamine was de verbetering minder uitgesproken. Beide businessgroepen noteerden nog steeds een verlies.
Een aantal structurele kostenbesparende maatregelen die zijn genomen om het hoofd te bieden aan de economische teruggang en om de concurrentiepositie van DSM te verbeteren droegen bij aan de verbetering van het bedrijfsresultaat in het derde kwartaal ten opzichte van het tweede kwartaal. DSM ligt met deze acties op schema om de geplande kostenbesparingen van EUR 150-200 miljoen op jaarbasis volledig te realiseren in 2010.
Gang van zaken per cluster
Nutrition
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
2009
2008
702
666
Netto-omzet
2.108
2.007
151
144
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
481
396
119
104
Bedrijfsresultaat
384
292
De autonome omzetgroei voor dit cluster bedroeg 2% ten opzichte van het derde kwartaal van 2008, vooral dankzij DSM Nutritional Products. De verbetering was te danken aan een toename van de verkoopvolumes, vooral in het diervoedersegment, dat in het derde kwartaal van 2008 te maken had met een teruglopende vraag. De vraag naar voedingsingrediënten werd in het derde kwartaal van 2009 nog steeds beïnvloed door voorraadafbouw in de pijplijn. In de tweede helft van het kwartaal verbeterde de vraag echter. Dankzij de strategie om waarde te laten prevaleren boven volumes bleven de prijzen voor zowel voedings- als diervoederingrediënten op een robuust niveau. De niveaus lagen weliswaar enigszins lager, maar dit werd gecompenseerd door de sterkere dollar. De volumes lieten een verdere verbetering zien ten opzichte van het tweede kwartaal, maar dit effect werd tenietgedaan door een zwakkere dollar. De omzet van DSM Food Specialties was in lijn met het derde kwartaal van vorig jaar.
Het bedrijfsresultaat van DSM Nutritional Products bleef in het derde kwartaal van 2009 sterk en steeg ten opzichte van vorig jaar. Dit was te danken aan de gunstige omzetontwikkeling, efficiënte productie en goed kostenbeheer, en ondanks de onderbezetting van fabrieken als gevolg van voorraadvermindering. Het bedrijfsresultaat van DSM Food Specialties lag wederom hoger dan in de overeenkomstige periode van vorig jaar dankzij een goede performance in enzymen en ARA en gunstige valutakoersen.
Pharma
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
2009
2008
152
203
Netto-omzet
526
647
14
37
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
57
105
2
22
Bedrijfsresultaat
16
59
De ontwikkeling van de autonome omzet van het Pharma-cluster bleef onder druk staan.
Bij DSM Pharmaceutical Products bleef het bedrijvigheidsniveau laag als gevolg van de geringe vraag vanuit farmabedrijven, vertragingen in goedkeuringsprocedures en het verlies van enkele grote contracten. DSM Anti-Infectives had te maken met lage prijzen. In de omzet van het vorige jaar waren nog de activiteiten van DSM Deretil begrepen, die eind derde kwartaal 2008 werden gedesinvesteerd.
Het bedrijfsresultaat bleef dalen. Door de lagere prijzen voor penicillinederivaten en de geringe vraag bij DSM Pharmaceutical Products was het bedrijfsresultaat lager ten opzichte van vorig jaar.
Performance Materials
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
2009
2008
496
580
Netto-omzet
1.347
1.805
72
84
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
122
275
45
62
Bedrijfsresultaat
45
212
De autonome omzetontwikkeling kwam uit op -17% ten opzichte van vorig jaar als gevolg van een verslechterd marktsentiment voor alle businessgroepen en in de meeste regio's. De regio Asia Pacific was voor de meeste activiteiten een uitzondering; hier groeide de omzet ten opzichte van de overeenkomstige periode in het voorgaande jaar. Vergeleken met het tweede kwartaal van dit jaar vertoonde de autonome omzet een gezonde groei van 10%. Bij alle activiteiten vielen zowel hogere volumes (deels door hernieuwde voorraadopbouw) als gunstige prijsontwikkelingen te noteren.
Het bedrijfsresultaat bleef weliswaar nog achter bij de overeenkomstige periode vorig jaar, maar het verschil was significant kleiner dan in het vorige kwartaal, met name voor DSM Engineering Plastics en DSM Resins, die hun resultaten meer dan verdubbelden ten opzichte van het tweede kwartaal van 2009. Ook DSM Engineering Plastics schreef weer zwarte cijfers. Deze bemoedigende ontwikkelingen waren te danken aan hogere volumes, goed opgezette kostenbeheersingsprogramma's, price leadership en hogere marges. Het kwartaalresultaat van DSM Dyneema daalde ten opzichte van de overeenkomstige periode van vorig jaar doordat ook deze activiteit werd beïnvloed door de zwakkere vraag.
Polymer Intermediates
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
2009
2008
246
335
Netto-omzet
600
1.003
29
27
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
18
105
21
19
Bedrijfsresultaat
-5
85
De autonome omzetontwikkeling kwam uit op -30% vergeleken met de overeenkomstige periode van vorig jaar als gevolg van lagere marktprijzen. Wat de volumes betreft werd de aanhoudend zwakke marktvraag in Noord-Amerika grotendeels gecompenseerd door de verkoopvolumes in Europa en Azië (vooral China). Ten opzichte van het voorgaande kwartaal bedroeg de autonome omzetgroei 18% dankzij het feit dat veel betere prijzen werden gerealiseerd.
Het cluster liet ten opzichte van de overeenkomstige periode van vorig jaar een licht hoger bedrijfsresultaat zien. De marges voor caprolactam verbeterden dankzij de lage benzeenprijzen in de eerste twee maanden van het kwartaal. Vergeleken met het voorgaande kwartaal verbeterde het bedrijfsresultaat met EUR 17 miljoen.
Base Chemicals and Materials
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
2009
2008
328
444
Netto-omzet
854
1.262
21
104
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
-9
211
2
85
Bedrijfsresultaat
-60
158
De autonome omzetontwikkeling kwam uit op -27% ten opzichte van vorig jaar, vooral als gevolg van lagere kunstmestprijzen bij vergelijkbare volumes ten opzichte van vorig jaar. In het derde kwartaal vertoonde de omzet een gezonde groei van 16% ten opzichte van het tweede kwartaal. Bij alle activiteiten herstelt de omzet zich van het dieptepunt dat in de eerste helft van het jaar werd bereikt.
Het bedrijfsresultaat voor het cluster lag ver beneden dat van het derde kwartaal van 2008 als gevolg van de lagere prijzen bij DSM Agro. Het bedrijfsresultaat herstelde zich ten opzichte van het tweede kwartaal en was weer licht positief. Vooral DSM Elastomers toonde een goed herstel tot een niveau vergelijkbaar met vorig jaar. De voornaamste oorzaak van het algehele herstel van het cluster is dat de volumes weer een stijgende lijn vertonen. Daarnaast hebben de programma's gericht op besparingen op vaste kosten aanzienlijk bijgedragen aan het resultaat.
Other activities
derde kwartaal
In EUR miljoen
januari - september
2009
2008
2009
2008
96
108
Netto-omzet
292
321
-30
-35
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
-107
-81
-50
-55
Bedrijfsresultaat
-151
-121
waarvan:
-18
-2
- Toegezegd-pensioenregelingen
-56
-3
-15
-16
- Innovation Center
-43
-42
-17
-37
- Overige
-52
-76
Het belangrijkste verschil in het resultaat van Other activities ten opzichte van het derde kwartaal van 2008 was het hoge resultaat van de interne verzekeringsmaatschappij, die vorig jaar een substantieel verlies boekte als gevolg van de uitval van een ammoniakfabriek. Dit effect overtrof de (non cash) toename van de IFRS pensioenkosten voor toegezegd-pensioenregelingen.
Bijzondere posten
In het derde kwartaal resulteerden de bijzondere posten na belastingen in een bate van EUR 274 miljoen.
Met de verkoop van DSM Energie Holding B.V. aan TAQA werd een netto boekwinst van EUR 268 miljoen behaald.
Een vermindering van rechten onder bepaalde toegezegd-pensioenregelingen resulteerde in een bate van EUR 11 miljoen (EUR 16 miljoen vóór belastingen).
Nettowinst
Voornamelijk als gevolg van de verkoop van DSM Energie Holding B.V. steeg de nettowinst met EUR 193 miljoen ten opzichte van het derde kwartaal van 2008 en kwam uit op een niveau van EUR 374 miljoen.
De nettowinst per aandeel (doorlopende activiteiten, vóór bijzondere posten) daalde ten opzichte van het derde kwartaal van 2008 met 47% naar EUR 0,51, maar was beduidend hoger dan in het tweede kwartaal van 2009 (EUR 0.09)
De nettofinancieringslasten bedroegen EUR 30 miljoen. Dit betekent een stijging van EUR 5 miljoen vergeleken met het vorige jaar. De effecten van een gemiddeld hogere langetermijnschuld en lagere interestbaten als gevolg van ongunstige rente-ontwikkelingen werden deels gecompenseerd door een gemiddeld hoger liquiditeitensaldo.
Het effectieve belastingpercentage over de eerste drie kwartalen van 2009 daalde naar 23%, tegenover 25% in 2008, als gevolg van veranderingen in de geografische verdeling van belastbare resultaten.
Cashflow, investeringen en financiering
Dankzij het feit dat DSM sterk bleef focussen op cash stegen de Middelen uit bedrijfsactiviteiten over de eerste drie kwartalen naar EUR 950 miljoen, tegenover EUR 518 miljoen over dezelfde periode vorig jaar. In het derde kwartaal 2009 bedroegen de middelen uit bedrijfsactiviteiten EUR 517 miljoen, tegenover EUR 237 miljoen in het derde kwartaal van 2008.
De middelen aangewend voor investeringen bedroegen over de eerste drie kwartalen van 2009 EUR 337 miljoen, tegenover EUR 387 miljoen over de eerste drie kwartalen van 2008 (derde kwartaal 2009 EUR 102 miljoen tegenover derde kwartaal 2008 EUR 129 miljoen).
De Nettoschuld daalde sterk gedurende de eerste drie kwartalen van 2009 en kwam uit op een niveau van EUR 1.069 miljoen (EUR 1.781 miljoen ultimo 2008) als gevolg van een sterke vermindering van het operationeel bedrijfskapitaal en de opbrengst in contanten van de verkoop van DSM Energy.
Personeel
Als uitvloeisel van herstructureringsprogramma's nam het personeelsbestand af met in totaal 1.147 personen ten opzichte van eind derde kwartaal 2008, het begin van de economische teruggang. Eind derde kwartaal 2009 waren er 22.905 personen bij DSM in dienst.
Voortgang van de DSM-strategie Vision 2010
Het door DSM in september 2007 ontvouwde versnelde strategieprogramma Vision 2010 - Building on Strengths is gericht op snellere groei, hogere marges en een verbeterde kwaliteit van de winst uit de activiteitenportfolio. De strategie behelst een transformatie van DSM tot een Life Sciences en Materials Sciences-onderneming die zich kenmerkt door duurzame groei op basis van belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen.
De voornaamste pijlers - marktgedreven groei en innovatie, uitbreiding in opkomende economieën en operational excellence - blijven tot de kern van DSM's strategie behoren.
In het derde kwartaal van 2009 bedroeg DSM's omzet in China USD 334 miljoen, een stijging van 16% ten opzichte van de vergelijkbare periode vorig jaar. Over de eerste drie kwartalen bedroeg de omzet in China USD 813 miljoen, 11% minder dan over de eerste drie kwartalen van 2008.
Op 30 oktober 2009 maakte DSM bekend dat de contracten voor de oprichting van joint ventures in China op het gebied van voeding en anti-infectiva, samen met North China Pharmaceutical Group Corporation Ltd. (NCPC), zijn opgeschort. De beide partijen zetten hun bestaande zakelijke relaties voort. Tegelijkertijd zal DSM op zoek gaan naar alternatieve oplossingen voor de voorgenomen partnerships. DSM zal blijven zoeken naar andere mogelijkheden voor verdere groei in China door middel van strategische samenwerking, ook op het gebied van voedingsproducten en anti-infectiva.
In India opende DSM Anti-Infectives zijn nieuwe fabriek in Toansa voor de productie van Ampicilline, een van de meest gebruikte eerstelijns geneesmiddelen ter bestrijding van bacteriële infecties. In deze nieuwe fabriek maakt DSM Anti-Infectives gebruikt van het nieuw ontwikkelde enzymatische proces voor de productie van Ampicilline.
In september 2007 kondigde DSM aan dat in verband met de versnelde strategische verschuiving naar Life Sciences en Materials Sciences een aantal activiteiten die niet passen bij de versnelde strategie zouden worden ontvlochten uit de organisatie en vervolgens verkocht.
DSM heeft vooruitgang geboekt met de voorgenomen verkopen. Op 30 september 2009 werd de verkoop van DSM Energie Holding B.V. aan TAQA Abu Dhabi National Energy Company PJSC afgerond. De verkoop omvatte de belangen van DSM in de opsporing van olie en gas, inclusief het belang van 40% in Noordgastransport B.V. DSM realiseerde op deze verkoop een boekwinst van EUR 268 miljoen na belastingen. Dit bedrag werd in het derde kwartaal 2009 als bijzondere post opgenomen in de winst-en-verliesrekening.
Op 6 oktober 2009 werd de verkoop van de ureumlicentiëringsdochter Stamicarbon B.V. aan Maire Tecnimont afgerond. Met betrekking tot deze verkoop zal DSM in de winst-en-verliesrekening voor het vierde kwartaal 2009 als bijzondere post een boekwinst van circa EUR 30 miljoen na belastingen verantwoorden.
Het desinvesteringsproces voor DSM Elastomers, DSM Agro en DSM Melamine loopt nog. Zoals eerder is bekendgemaakt heeft DSM het proces vertraagd in verband met de huidige financieel-economische omstandigheden maar streeft de onderneming er nog steeds naar om de desinvesteringen vóór eind 2010 af te ronden.
DSM heroverde zijn nummer 1-positie in de Dow Jones Sustainability World Index voor de chemiesector. Dit is een blijk van erkenning voor DSM's voortdurende inspanningen op het gebied van duurzaamheid, een belangrijk element van de strategie Vision 2010. In de jaren 2004 tot en met 2006 was DSM al uitgeroepen tot de wereldwijde nummer 1 op duurzaamheidsgebied in deze sector. In 2007 en 2008 behoorde DSM tot de koplopers in de sector.
Gedurende het derde kwartaal werden door DSM een groot aantal nieuwe innovaties aangekondigd en geïntroduceerd. Meer informatie is te vinden in het onderdeel Innovatie op www.dsm.com.
Verwachting
Het derde kwartaal van 2009 heeft een voortzetting laten zien van de trends die zich aan het einde van het tweede kwartaal aftekenden, met aanhoudend sterke performance bij Nutrition en een verdere verbetering bij Materials Sciences. Ondanks de verbeterde resultaten in het derde kwartaal ten opzichte van het vorige kwartaal is de vraag nog steeds fragiel en blijven de economische vooruitzichten onzeker. De voorraadbewegingen in de bedrijfskolom en de ontwikkeling van de vraag in de eindmarkten zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden en niet goed voorspelbaar. DSM zal zich blijven concentreren op cash en kosten en tegelijkertijd vasthouden aan zijn strategische focus op klanten, innovatie en duurzaamheid.
De marktomstandigheden voor Nutrition zullen naar verwachting goed blijven, met een voortgaande groei van de vraag en handhaving van de prijsniveaus in zowel de voedings- als diervoedermarkten. Het jaarresultaat van het cluster Nutrition zal naar verwachting enigszins boven het niveau van 2008 uitkomen.
De resultaten bij Pharma zullen naar verwachting substantieel lager uitkomen dan vorig jaar, hoewel DSM Pharmaceutical Products in het laatste kwartaal waarschijnlijk goede resultaten zal boeken vanwege de tijdelijke extra vraag die verband houdt met het H1N1 griepvirus.
Bij Materials Sciences en Base Chemicals and Materials was in het derde kwartaal van 2009 een duidelijke verbetering van de marktomstandigheden merkbaar ten opzichte van het tweede kwartaal van 2009. Op dit moment is er nog weinig zicht op de ontwikkeling van de vraag in het laatste kwartaal, dat traditioneel zwakker is. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat er in het derde kwartaal van 2009 enig voorraadherstel plaatsvond. Bovendien blijven de grondstofprijzen instabiel, wat zowel positief als negatief kan uitpakken voor de marges. Het bedrijfsresultaat voor Performance Materials zal in het vierde kwartaal van 2009 naar verwachting lager zijn dan in het derde kwartaal. Bij Polymer Intermediates zal het bedrijfsresultaat over 2009 naar verwachting rond het break-even punt liggen. Het cluster Base Chemicals and Materials zal in 2009 naar verwachting een duidelijk verlies lijden.
De vooruitzichten voor de rest van het jaar blijven onzeker. Het bedrijfsresultaat uit doorlopende activiteiten over het vierde kwartaal van 2009 zal volgens huidige verwachtingen echter lager zijn dan het derde kwartaal 2009, maar hoger dan het vierde kwartaal van 2008.
Verkort geconsolideerd resultatenoverzicht derde kwartaal
derde kwartaal 2009
In EUR miljoen
derde kwartaal 2008
vóór
bijzon-
totaal
vóór
bijzon-
totaal
bijzon-
dere
bijzon-
dere
dere
posten
dere
posten
posten
posten
2.059
-
2.059
netto-omzet
2.392
-
2.392
283
283
566
bedrijfsresultaat plus afschrijvingen (EBITDA)
395
-
395
165
283
448
bedrijfsresultaat (EBIT)
267
-
267
26
-
26
bedrijfsresultaat beëindigde activiteiten
30
-
30
139
283
422
bedrijfsresultaat doorlopende activiteiten
237
-
237
-30
-
-30
nettofinancieringslasten
-25
-
-25
aandeel in resultaat geassocieerde
0
-
0
deelnemingen
0
-
0
109
283
392
winst vóór belastingen
212
-
212
-24
-9
-33
belastingen
-54
-
-54
85
274
359
nettowinst doorlopende activiteiten
158
-
158
15
-
15
nettowinst beëindigde activiteiten
22
-
22
100
274
374
periodewinst
180
-
180
0
-
0
belang van derden
1
-
1
100
274
374
nettowinst
181
-
181
100
274
374
nettowinst
181
-
181
-2
-
-2
dividend op cumulatief preferente aandelen
-2
-
-2
nettowinst gebruikt als basis voor berekening
98
274
372
winst per aandeel
179
-
179
118
-
118
afschrijvingen
128
-
128
92
investeringen
128
-6
acquisities
9
nettowinst per gewoon aandeel in EUR
0,60
1,69
2,29
- nettowinst, totaal DSM
1,10
-
1,10
0,51
1,69
2,20
- nettowinst, doorlopende activiteiten
0,97
-
0,97
162,3
aantal gewone aandelen, gemiddeld periode (x mln)
162,0
162,3
aantal uitstaande gewone aandelen, ultimo periode (x mln)
162,2
22.905
personeel ultimo jaar
*23.591
7.423
waarvan in Nederland
*7.452
*Ultimo 2008.
Op dit bericht is geen accountantscontrole toegepast.
Verkort geconsolideerd resultatenoverzicht januari - september
januari - september 2009
In EUR miljoen
januari - september 2008
vóór
bijzon-
totaal
vóór
bijzon-
totaal
bijzon-
dere
bijzon-
dere
dere
posten
dere
posten
posten
posten
5.850
-
5.850
netto-omzet
7.206
-
7.206
642
248
890
bedrijfsresultaat plus afschrijvingen (EBITDA)
1.116
-
1.116
301
233
534
bedrijfsresultaat (EBIT)
780
-
780
72
-
72
bedrijfsresultaat beëindigde activiteiten
95
-
95
229
233
462
bedrijfsresultaat doorlopende activiteiten
685
-
685
-90
-
-90
nettofinancieringslasten
-61
-
-61
aandeel in resultaat geassocieerde
-1
-
-1
deelnemingen
0
-
0
138
233
371
winst vóór belastingen
624
-
624
-32
9
-23
belastingen
-157
-
-157
106
242
348
nettowinst doorlopende activiteiten
467
-
467
47
-
47
nettowinst beëindigde activiteiten
70
-
70
153
242
395
periodewinst
537
-
537
2
-
2
belang van derden
-2
-
-2
155
242
397
nettowinst
535
-
535
155
242
397
nettowinst
535
-
535
-7
-
-7
dividend op cumulatief preferente aandelen
-7
-
-7
nettowinst gebruikt als basis voor berekening
148
242
390
winst per aandeel
528
-
528
341
15
356
afschrijvingen
336
-
336
322
investeringen
376
-2
acquisities
154
nettowinst per gewoon aandeel in EUR
0,91
1,49
2,40
- nettowinst, totaal DSM
3,20
-
3,20
0,62
1,49
2,11
- nettowinst, doorlopende activiteiten
2,78
-
2,78
162,3
aantal gewone aandelen, gemiddeld periode (x mln)
164,9
162,3
aantal uitstaande gewone aandelen, ultimo periode (x mln)
162,2
22.905
personeel ultimo jaar
*23.591
7.423
waarvan in Nederland
*7.452
*Ultimo 2008.
Op dit bericht is geen accountantscontrole toegepast.
Geconsolideerde balans
In EUR miljoen
ultimo september 2009
ultimo 2008
immateriële activa
1.175
1.200
materiële activa
3.478
3.641
latente belastingvorderingen
372
392
vooruitbetaalde pensioenkosten
164
137
geassocieerde deelnemingen
23
19
overige financiële activa
201
176
---
---
niet-vlottende activa
5.413
5.565
voorraden
1.447
1.765
handelsvorderingen
1.405
1.525
overige vorderingen
121
107
financiële derivaten
104
86
effecten
4
4
liquide middelen
1.147
601
---
---
vlottende activa
4.228
4.088
voor verkoop aangehouden activa
44
-
---
---
totaal activa
9.685
9.653
In EUR miljoen
ultimo september 2009
ultimo 2008
eigen vermogen
4.849
4.633
belang van derden
61
62
---
---
vermogen
4.910
4.695
latente belastingverplichtingen
110
122
verplichtingen inzake
personeelsbeloningen
298
314
voorzieningen
132
190
opgenomen leningen
2.041
1.559
overige langlopende schulden
43
65
---
---
langlopende schulden
2.624
2.250
verplichtingen inzake
personeelsbeloningen
26
33
voorzieningen
82
82
opgenomen leningen
188
734
financiële derivaten
95
179
handelsverplichtingen
1.171
1.188
overige kortlopende schulden
565
492
---
---
kortlopende schulden
2.127
2.708
voor verkoop aangehouden passiva
24
-
---
---
totaal passiva
9.685
9.653
geïnvesteerd vermogen
5.890
6.558
vermogen / balanstotaal
51%
49%
nettoschuld
1.069
1.781
gearing (nettoschuld / vermogen plus
nettoschuld)
18%
28%
operationeel bedrijfskapitaal
1.681
2.102
operationeel bedrijfskapitaal / netto-omzet
21,7%
22,6%
Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht
januari - september
In EUR miljoen
2009
2008
Liquide middelen begin periode
601
369
Bedrijfsactiviteiten:
- nettowinst plus afschrijvingen
753
870
- mutatie werkkapitaal
414
-474
- overige veranderingen:
- boekwinst DSM Energie Holding B.V.
-268
-
- overige
51
122
---
---
middelen uit bedrijfsactiviteiten
950
518
Investeringsactiviteiten:
- investeringen
-337
-387
- acquisities
-16
-104
- verkoop dochtermaatschappijen
237
7
- desinvesteringen
2
-
- overige
-28
-70
---
---
middelen aangewend voor investeringsactiviteiten
-142
-554
dividend
-205
-220
middelen uit / aangewend voor financieringsactiviteiten
-45
270
wijzigingen in de consolidatie en koersverschillen
-12
20
---
---
Liquide middelen einde periode
1.147
403
Verkort overzicht van opgenomen baten en lasten
januari - september
In EUR miljoen
2009
2008
Koersverschillen uit omrekening van buitenlandse activiteiten
-39
50
Wijziging in actuariële baten en lasten en asset ceiling
0
-61
Overige wijzigingen
71
-22
Belastingen
-21
32
---
---
Totale baten en lasten rechtstreeks verwerkt in vermogen
11
-1
Periodewinst
395
537
---
---
Opgenomen baten en lasten voor de periode
406
536
waarvan belang van derden
-4
7
Verkort mutatieoverzicht vermogen
januari-september
In EUR miljoen
2009
2008
Stand begin periode
4.695
5.383
Mutaties:
- opgenomen baten en lasten voor de periode
406
536
- dividend
-206
-222
- inkoop gewone eigen aandelen
-
-250
- opbrengst heruitgifte gewone aandelen
1
47
- overige veranderingen
14
15
---
---
Stand einde periode
4.910
5.509
Verkort overzicht per bedrijfssegment
januari - september 2009
Doorlopende activiteiten
Beëin-
Totaal
Nutrition
Pharma
Perform-
Polymer
Base
Other
Elimina-
Totaal
digde
ance
Interme-
Chemicals
activities
tie
activiteiten
Materials
diates
and
Materials
Netto-omzet
2.108
526
1.347
600
854
292
-
5.727
123
5.850
Leveringen aan andere clusters
47
14
17
187
111
24
-400
-
-
-
Totale leveringen
2.155
540
1.364
787
965
316
-400
5.727
123
5.850
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
481
57
122
18
-9
-107
-
562
80
642
Bedrijfsresultaat
384
16
45
-5
-60
-151
-
229
72
301
Totaal activa
4.011
1.371
2.656
787
1.065
9.235
-9.484
9.641
44
9.685
Personeel ultimo periode
7.237
4.248
4.763
1.322
1.838
3.447
-
22.855
50
22.905
januari - september 2008
Doorlopende activiteiten
Beëin-
Totaal
Nutrition
Pharma
Perform-
Polymer
Base
Other
Elimina-
Totaal
digde
ance
Interme-
Chemicals
activities
tie
activiteiten
Materials
diates
and
Materials
Netto-omzet
2.007
647
1.805
1.003
1.262
321
-
7.045
161
7.206
Leveringen aan andere clusters
29
21
24
312
218
24
-628
-
-
-
Totale leveringen
2.036
668
1.829
1.315
1.480
345
-628
7.045
161
7.206
Bedrijfsresultaat plus afschrijvingen
396
105
275
105
211
-81
-
1.011
105
1.116
Bedrijfsresultaat
292
59
212
85
158
-121
-
685
95
780
Totaal activa*
3.835
1.445
2.706
710
1.333
8.730
-9.106
9.653
-
9.653
Personeel ultimo periode*
7.043
4.401
4.978
1.427
2.305
3.385
-
23.539
52
23.591
*Ultimo 2008
Toelichting op de financiële overzichten
* Waarderingsgrondslagen
De geconsolideerde jaarrekening van DSM voor het jaar eindigend op 31 december 2008 werd opgesteld volgens de per balansdatum van kracht zijnde International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard voor gebruik binnen de Europese Unie. Dezelfde waarderingsgrondslagen worden toegepast in de onderhavige tussentijdse resultatenrekening per 30 september 2009. Deze resultatenrekening is in overeenstemming met IAS 34 'Interim Financial Reporting' en dient te worden gelezen in samenhang met het Jaarverslag 2008 en de bespreking door de Raad van Bestuur eerder in dit tussentijdse verslag. Noch pensioenen en soortgelijke verplichtingen noch fondsbeleggingen worden tussentijds geherwaardeerd.
* Audit
Op dit tussentijdse bericht is geen accountantscontrole toegepast.
* Consolidatiekring
De sinds ultimo 2008 gedane acquisities waren zowel afzonderlijk als tezamen van immaterieel belang in relatie tot de informatievereisten volgens IFRS. DSM Special Products, dat in de eerste negen maanden van 2008 nog werd opgevoerd als beëindigde activiteit, maakt nu deel uit van het cluster Base Chemicals and Materials. In de vergelijkende cijfers is deze herrubricering tot uitdrukking gebracht.
DSM rondde de verkoop van DSM Energie Holding B.V. (DSM Energy) aan TAQA Abu Dhabi National Energy Company PJSC af op 30 september 2009. De desinvestering omvatte de belangen van DSM in de opsporing van olie en gas en in olie- en gaspijpleidingen, inclusief het belang van 40% in Noordgastransport B.V. In verband met de desinvestering worden de betrokken activiteiten opgevoerd als beëindigde activiteiten en zijn vergelijkende cijfers aangepast. Het effect van de deconsolidatie van deze activiteiten op de financiële positie van DSM wordt in onderstaande tabel weergegeven:
in EUR miljoen
materiële activa
-80
voorraden
-2
vorderingen
-12
liquide middelen
-73
totaal activa
-167
voorzieningen
-99
overige langlopende schulden
-5
kortlopende schulden
-24
totaal passiva
-128
nettoactiva
-39
verkoopprijs
309
boekwinst
270
belastingen
-2
netto boekwinst
268
Het effect van de desinvestering op het kasstroomoverzicht wordt in onderstaande tabel weergegeven:
in EUR miljoen
januari - september 2009
geheel 2008
middelen uit operationele activiteiten
63
98
middelen aangewend voor
investeringsactiviteiten
-5
-8
middelen aangewend voor
financieringsactiviteiten
-2
-4
netto mutatie liquide middelen
56
86
Vóór de desinvestering was DSM Energy opgenomen in het segment Base Chemicals and Materials en DSM's 40% aandeel in Noordgastransport B.V. in het segment Other activities.
* Transacties met verbonden partijen
Transacties met verbonden partijen vinden plaats op zakelijke basis. In de eerste negen maanden van 2009 waren deze transacties niet van materieel belang voor DSM als geheel. Er werden geen leningen verstrekt aan leden van de Raad van Bestuur of de Raad van Commissarissen. In overeenstemming met het beloningsbeleid werden in de eerste negen maanden van 2009 aandelenopties en prestatiegebonden aandelen verstrekt aan leden van de Raad van Bestuur.
* Risico's
DSM beschikt over een risicomanagementsysteem. Een beschrijving van het systeem en een overzicht van potentieel belangrijke risico's voor DSM zijn te vinden in het Jaarverslag 2008 en in het onderdeel Governance van www.dsm.com. DSM heeft de ontwikkelingen en incidenten in de eerste helft van 2009 geanalyseerd bij de publicatie van het bericht over het eerste halfjaar. Op basis van deze analyse concludeerde DSM dat de belangrijkste risico's en maatregelen die in het Jaarverslag 2008 waren gerapporteerd nog steeds van toepassing waren.
* Seizoenseffecten
Voorzover activiteiten in significante mate worden beïnvloed door seizoensgebonden of cyclische fluctuaties in de omzet wordt dit besproken in de paragraaf 'Gang van zaken per cluster' eerder in dit verslag.
* Uitgekeerd dividend
Op 21 april werd het slotdividend van EUR 0,80 per aandeel over het jaar 2008 uitgekeerd aan houders van gewone aandelen en werd een dividend van EUR 0,15 per aandeel uitgekeerd aan houders van cumulatief preferente aandelen A. Naast het slotdividend over 2008 werd het interim-dividend van EUR 0,40 per gewoon aandeel en EUR 0,08 per cumulatief preferent aandeel in het tweede kwartaal van 2009 verwerkt en op 28 augustus uitgekeerd. In totaal werd in de eerste negen maanden EUR 205 miljoen uitgekeerd aan aandeelhouders en ten laste van de ingehouden winst gebracht.
* Leningen
In het eerste kwartaal van 2009 gaf DSM een 5,75% obligatielening van EUR 500 miljoen uit die in 2014 vervalt. Een deel van de opbrengst van de obligatie werd gebruikt voor aflossing van de 6,75% lening van USD 250 miljoen die in het tweede kwartaal afliep.
* Materiële gebeurtenissen na de verslagperiode
Op 6 oktober 2009 rondde DSM de definitieve verkoop van ureumlicentiëringsdochter Stamicarbon B.V. aan Maire Tecnimont S.p.A. af. Stamicarbon B.V. is sinds het einde van het eerste halfjaar geherrubriceerd als 'voor verkoop aangehouden' en opgevoerd onder beëindigde activiteiten. De cijfers voor voorgaande perioden zijn dienovereenkomstig aangepast. Vóór de herrubricering was Stamicarbon B.V. opgenomen in het segment Base Chemicals and Materials. Sinds het einde van het eerste halfjaar zijn voor deze activiteiten geen afschrijvingen meer opgenomen, in overeenstemming met de van toepassing zijnde boekhoudstandaarden.
Heerlen, 3 november 2009
De Raad van Bestuur
Feike Sijbesma, voorzitter
Jan Zuidam, vice-voorzitter
Rolf-Dieter Schwalb, CFO
Nico Gerardu
Stephan Tanda
Relevante data
Jaarcijfers 2009: woensdag 24 februari 2010
Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders: woensdag 31 maart 2010
Bericht over het eerste kwartaal: woensdag 28 april 2010
Bericht over het tweede kwartaal: dinsdag 3 augustus 2010
Bericht over het derde kwartaal: dinsdag 2 november 2010
DSM - de Life Sciences en Materials Sciences-onderneming
Koninklijke DSM N.V. creëert innovatieve producten en diensten op het gebied van Life Sciences en Materials Sciences die bijdragen aan de kwaliteit van het leven. DSM's producten en diensten worden wereldwijd gebruikt in een breed scala van eindmarkten en toepassingen die het leven gezonder, duurzamer en aangenamer maken. Voorbeelden van eindmarkten zijn voedings- en gezondheidsproducten voor mens en dier, producten voor persoonlijke verzorging, geneesmiddelen, auto's, coatings en verf, elektrotechnische en elektronica-producten, producten voor persoonlijke bescherming en producten voor de bouw. DSM heeft een netto-jaaromzet van EUR 9,3 miljard en biedt werk aan zo'n 23.500 mensen wereldwijd. Het hoofdkantoor van DSM is gevestigd in Nederland en de onderneming heeft vestigingen op vijf continenten. DSM is genoteerd aan Euronext Amsterdam. Meer informatie is te vinden op: www.dsm.com
DSM
DSM