Rijksuniversiteit Groningen

Targeted immunotherapy for ovarian cancer

Datum: 04 november 2009

Promotie: mw. N. Leffers, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Targeted immunotherapy for ovarian cancer

Promotor(s): prof.dr. H.W. Nijman, prof.dr. C.A.H.H. Daemen, prof.dr. A.G.J. van der Zee

Faculteit: Medische Wetenschappen

Nieuw therapeutisch vaccin tegen eierstokkanker niet effectief

Jaarlijks krijgen 1100 vrouwen in Nederland eierstokkanker. De levensverwachting van deze patiënten is relatief ongunstig en is de laatste decennia nauwelijks verbeterd, ondanks aanpassingen in de behandeling. Onderzoek naar nieuwe behandelvormen is daarom van groot belang. Een mogelijke nieuwe behandelvorm is immunotherapie. UMCG-promovendus Ninke Leffers onderzocht de mogelijkheden van deze aanpak.

Leffers stelde vast dat de aanwezigheid van afweercellen in eierstokkanker sterk samenhangt met een goede levensverwachting. Immunotherapie beoogt deze tumorgerichte afweer bij de patiënt te versterken. Deze aanpak blijkt bij andere vormen van kanker veelbelovend. Ze testte daarom een vorm van immunotherapie bij patiënten met eierstokkanker en onderzocht de interactie tussen eierstokkanker en het afweersysteem.

Leffers gebruikte bij twintig patiënten met eierstokkanker het p53-SLP® vaccin. Dit vaccin werd in samenwerking met het LUMC ontwikkeld. Uit het onderzoek blijkt dat het vaccin veilig is. Belangrijker is dat het vaccin daadwerkelijk de aanmaak van afweercellen opwekt. Deze afweercellen richten zich tegen p53, een eiwit dat veel voorkomt in kankercellen. De effecten op het ziektebeloop zijn echter vooralsnog gering. Uit onderzoek blijkt dat dit veroorzaakt wordt doordat de kankercellen strategieën ontwikkelen om herkenning en doding door het afweersysteem tegen te gaan. Om toch klinisch effect te bereiken, zal immunotherapie gecombineerd moeten worden met medicijnen die het afweersysteem en/of de kankercellen beïnvloeden, stelt de promovendus. Om vast te stellen waarop deze medicijnen gericht moeten zijn, blijkt de gebruikte microarray-techniek een waardevol hulpmiddel. Met deze techniek kan worden bepaald welke genen in een tumor bijdragen aan herkenning door of ontsnapping aan het afweersysteem.

Ninke Leffers (Amsterdam, 1978) studeerde Geneeskunde te Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Obstetrie & Gynaecologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd mede gefinancierd door KWF Kankerbestrijding en ISA pharmaceuticals BV. Leffers begint binnenkort aan haar opleiding tot gynaecoloog in het Medisch Centrum Leeuwarden. De titel van haar proefschrift luidt: "Targeted Immunotherapy for Ovarian Cancer".

Laatst gewijzigd: 27 oktober 2009 10:04