Targeted immunotherapy for ovarian cancer
Datum: 04 november 2009
Promotie: mw. N. Leffers, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: Targeted immunotherapy for ovarian cancer
Promotor(s): prof.dr. H.W. Nijman, prof.dr. C.A.H.H. Daemen, prof.dr.
A.G.J. van der Zee
Faculteit: Medische Wetenschappen
Nieuw therapeutisch vaccin tegen eierstokkanker niet effectief
Jaarlijks krijgen 1100 vrouwen in Nederland eierstokkanker. De
levensverwachting van deze patiënten is relatief ongunstig en is de
laatste decennia nauwelijks verbeterd, ondanks aanpassingen in de
behandeling. Onderzoek naar nieuwe behandelvormen is daarom van groot
belang. Een mogelijke nieuwe behandelvorm is immunotherapie.
UMCG-promovendus Ninke Leffers onderzocht de mogelijkheden van deze
aanpak.
Leffers stelde vast dat de aanwezigheid van afweercellen in
eierstokkanker sterk samenhangt met een goede levensverwachting.
Immunotherapie beoogt deze tumorgerichte afweer bij de patiënt te
versterken. Deze aanpak blijkt bij andere vormen van kanker
veelbelovend. Ze testte daarom een vorm van immunotherapie bij
patiënten met eierstokkanker en onderzocht de interactie tussen
eierstokkanker en het afweersysteem.
Leffers gebruikte bij twintig patiënten met eierstokkanker het
p53-SLP® vaccin. Dit vaccin werd in samenwerking met het LUMC
ontwikkeld. Uit het onderzoek blijkt dat het vaccin veilig is.
Belangrijker is dat het vaccin daadwerkelijk de aanmaak van
afweercellen opwekt. Deze afweercellen richten zich tegen p53, een
eiwit dat veel voorkomt in kankercellen. De effecten op het
ziektebeloop zijn echter vooralsnog gering. Uit onderzoek blijkt dat
dit veroorzaakt wordt doordat de kankercellen strategieën ontwikkelen
om herkenning en doding door het afweersysteem tegen te gaan. Om toch
klinisch effect te bereiken, zal immunotherapie gecombineerd moeten
worden met medicijnen die het afweersysteem en/of de kankercellen
beïnvloeden, stelt de promovendus. Om vast te stellen waarop deze
medicijnen gericht moeten zijn, blijkt de gebruikte
microarray-techniek een waardevol hulpmiddel. Met deze techniek kan
worden bepaald welke genen in een tumor bijdragen aan herkenning door
of ontsnapping aan het afweersysteem.
Ninke Leffers (Amsterdam, 1978) studeerde Geneeskunde te Groningen. Ze
verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Obstetrie & Gynaecologie van
het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en binnen
onderzoeksschool GUIDE. Het onderzoek werd mede gefinancierd door KWF
Kankerbestrijding en ISA pharmaceuticals BV. Leffers begint binnenkort
aan haar opleiding tot gynaecoloog in het Medisch Centrum Leeuwarden.
De titel van haar proefschrift luidt: "Targeted Immunotherapy for
Ovarian Cancer".
Laatst gewijzigd: 27 oktober 2009 10:04
Rijksuniversiteit Groningen