Partij van de Arbeid
Den Haag, 4 november 2009
Bijdrage lid Depla aan AO mbo
Gesproken woord geldt!
De 500.000 studenten op het mbo verdienen goed onderwijs! Scholen die het goed doen verdienen een pluim. Daar waar het onderwijs niet op orde is mag niet meer verschuild worden achter het gemiddelde. Het onderwijs is vooral onder de maat bij instellingen waar de bedrijfsvoering niet op orde is (slechte roosters, te weinig structuur, slechte begeleiding stages, grote financiële tekorten door slecht management etc). Waar docenten onvoldoende betrokken zijn bij het vertalen van de nieuwe exameneisen naar onderwijsprogramma's en docenten onvoldoende zijn bijgeschoold.
Tijdens de MBO-6 daagse bleken de verschillen tussen onderwijsinstellingen ook voor directeuren geen taboe meer. Nu het taboe doorbroken is verwacht ik meer actie van de scholen. Schoolbestuurders dienen waar nodig de kwaliteit van opleidingen adequaat te verbeteren, prestaties te laten zien en elkaar aan te spreken. En dat de inspectie steviger ingrijpt. De Staatssecretaris concludeert in haar begroting dat er nog te veel instellingen zijn die de zaak onvoldoende op orde hebben. Heeft de inspectie dan niet goed opgelet? Of niet ingegrepen? Wat gaat u er aan doen. Welke verbeteringen hebben uw acties tot dusver opgeleverd? Studenten hebben recht op goed onderwijs!
In dit licht is het goed dat het voorbeeld van de Brabantse ROC's gevolgd gaat worden: alle resultaten openbaar. Daarmee wordt zichtbaar welke scholen het goed en welke scholen het niet goed op orde hebben. Een stimulans voor docenten en studenten. Ik ga er vanuit dat de resultaten dit jaar openbaar worden. Graag een toezegging.
De staatssecretaris heeft de ROC's er begin dit jaar nadrukkelijk op gewezen dat de klachtenregeling dit najaar op orde moet zijn. Zo niet, dan zou de Minister een landelijke klachtenclub initiëren. Klachten over het ontbreken van lessen etc. worden vaak niet goed afgehandeld. Het is nu najaar. Bent u tevreden of komt er een landelijke klachtenclub?
Veel geleerd
Voorzitter, er moet nog veel beter, maar er is ook van de lessen geleerd. De Staatssecretaris heeft zich duidelijk verantwoordelijk gemaakt voor "het wat". Scholen hebben meer tijd gekregen voor de invoering. De doorslaggevende stem van docenten bij de vaststelling van onderwijsprogramma's is nu ook in de wet en het professioneel statuut geregeld. De managers hebben meer aandacht voor de bedrijfsvoering. Door de minimale onderwijstijd wordt meer structuur geboden. Meer managers zijn overtuigd van het feit dat docenten meer bijgeschoold moeten worden en meer tijd nodig hebben om zich voor te bereiden. En de Tweede Kamer heeft geleerd dat deze belangrijke onderwijsvernieuwing niet als hamerstuk kan worden afgedaan.
Kwalificatiedossiers
Op verzoek van de PvdA heeft de staatssecretaris toegezegd dat docenten een formele positie krijgen bij het beoordelen van de uitvoerbaarheid van nieuwe kwalificatiedossiers voor opleidingen. De technische briefing maakt mij niet duidelijk hoe gewaarborgd kan worden dat de te betrekken docenten een afspiegeling vormen van het gehele onderwijsveld.
In de zomer is mijn motie (motie 8) aangenomen die vraagt de kwalificatiedossiers zo aan te passen dat het ambitieniveau van het onderwijs omhoog gaat. Motivatie was dat uit onderzoek van inspectie blijkt dat 2/3 van de docenten zich zorgen maakt of vakinhoudelijke kennis voldoende aandacht krijgt. En ook de studenten, met name op niveau 3 en 4, vinden de opleiding te weinig uitdagend en missen diepgang in de theoretische vakken. Dat vindt het bedrijfsleven ook. In de brief van afgelopen zomer heb ik niet kunnen lezen hoe deze motie is uitgevoerd. Graag opheldering op dit punt.
Duidelijker herkenbare scholen en domeinen
De PvdA wil dat de scholen de mogelijkheid krijgen om de opleidingen voor de verschillende kwalificatiedossiers te clusteren in domeinen. Aan de voorkant van je diploma heb je ongeveer 10 tot 15 verschillende soorten opleidingen met herkenbare namen als MTS, Zorg, Johan Cruijff Academie etc. Aan de achterkant kan je veel uitstroomrichtingen hebben. Dat geeft meer herkenbare scholen. Dat gaat uitval tegen: jongeren kunnen makkelijker overstappen en het vermindert administratieve lasten. De staatssecretaris wil domeinen alleen toelaten voor studenten die nog niet weten wat ze willen. De PvdA wil scholen de vrijheid geven om dit zelf te bepalen Graag een toezegging.
Ook een vraag over kwalificatiedossiers in de zorg. Ik begrijp dat het door vormgeving, met veel verschillende kwalificatiedossiers , onmogelijk is om je te laten registreren als verpleegkundige. Klopt dit en gaat u er wat aan doen?
Taal en rekenen
Mede op initiatief van de PvdA is er structureel geld vrijgemaakt voor verbetering van taal en rekenvaardigheden van mbo studenten. Van groot belang om er voor te zorgen dat jongeren in de samenleving en in hun beroep volwaardig kunnen functioneren. En noodzakelijk voor de grote groep mbo-ers die doorstromen naar het hbo.
Goed dat er meer geld gaat naar de scholen waar de achterstand groter is. De PvdA steunt ook de invoering van examinering van de taalvaardigheden in het mbo. Goed dat we beginnen bij MBO4.
Mensen in het onderwijs maken zich zorgen hoe zij BBL studenten in die ene dag school voldoende Nederlands kunnen leren. Blijft er dan nog wel tijd genoeg over voor de vakkennis?
De PvdA is van mening dat in deze tijd het voor goede vakmensen onontbeerlijk is om de Nederlandse taal machtig te zijn. Daarnaast leiden we mbo-ers ook op tot volwaardige deelnemers aan onze samenleving. Kortom: op alle niveaus aandacht voor taal en rekenen. Vraag aan de staatssecretaris: hoe kan dit binnen de bestaande onderwijstijd? De PvdA neemt aan dat de niveaus gedifferentieerd zijn voor de verschillende mbo niveaus en verbonden zijn aan beroepsuitoefening. Kan iemand die een 5 haalt voor Nederlands toch een diploma halen? Graag een reactie. Graag uw reactie.
Beroepsonderwijs: what is in the name
Tijdens het vorige debat is afgesproken dat scholen de niveaus MBO 1, 2, 3 en 4 mogen vervangen en uitsplitsen naar funderend beroepsonderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Het ambachtelijke of funderend beroepsonderwijs vindt plaats volgens het principe van leerling, gezel en meester en is gericht op de arbeidsmarkt. Het middelbaar beroepsonderwijs moet vakspecialisten (verpleegkundigen, werktuigbouwkundigen) opleiden en/of studenten laten doorstromen naar het HBO. De staatssecretaris zou ons voor de zomer informeren of dit gaat gebeuren. Graag een bevestiging. Anders moet ik er een Kameruitspraak over vragen.
Doorstromen naar hbo
Uit onderzoek van de Tweede Kamer bleek dat het mbo niet goed aansluit op het hbo. Daarom de Kamerbreed levende wens om er voor te zorgen dat kwalificatiedossiers zo worden aangepast dat studenten wel succesvol door kunnen stromen naar het HBO. We wachten uw brief af.
Relatie onderwijs en bedrijfsleven
Voor succesvol beroepsonderwijs moet de relatie beroepsonderwijs - onderwijs goed zijn. Op lokaal niveau ivm de stages en de doorstroming naar de arbeidsmarkt. Maar ook op sector en landelijk niveau. De PvdA ziet dat er een woud aan overleggen is: de kenniscentra, de paritaire commissies, de bedrijfstakgroepen, Colo, MBO-raad, mkb/vno-ncw. Van zowel scholen als van individuele bedrijven hoor ik veel kritiek. Daarom de oproep om hier snel verandering in te brengen. Is de staatssecretaris bereid hiertoe het bedrijfsleven, vakbonden en het onderwijs op te roepen en zo nodig zelf het voortouw te nemen? Vertrekpunt blijft dat de overheid uiteindelijk verantwoordelijk is voor de vaststelling van "het wat" de kwalificatiedossiers.
Open bestel en fusies
Het beroepsonderwijs heeft zijn handen vol aan de vele opgaven die op het bord liggen. Los van de principiële bezwaren tegen een open bestel is het dan ook logisch dat de staatssecretaris daar nu geen debat over wil voeren. Hetzelfde geldt voor fusies. Bestuurders en docenten hebben wel wat beters te doen. Bovendien blijkt steeds vaker dat de verwachte positieve effecten van fusies niet zijn gerealiseerd. Tegen die achtergrond is het vreemd dat het Horizoncollege nog steeds op zoek is naar wegen om de fusietoets te omzeilen. Klopt het dat ze de fusietoets willen omzeilen door een besturenoverdracht?
Examens
Examens afnemen is van groot belang. Dan weten we immers of iemand die van school komt voldoende niveau heeft. Maar ik krijg nog steeds te veel signalen dat de nieuwe examens met al die competenties teveel tijd en geld vragen om af te nemen. Zou het niet beter zijn de kerntaken en werkprocessen te examineren? Die zeggen veel meer over het beroep dan de competenties.
De PvdA wil niet dat dadelijk het niveau van het onderwijs zakt omdat een te groot deel van het geld en de tijd van docenten in het afnemen van examens gaat zitten ipv het geven van onderwijs. Graag een toezegging.