Commissaris van de Koningin neemt orgelmonografie in ontvangst
4-11-2009 -
Commissaris van de Koningin, de heer R.C. Robbertsen, neemt op
donderdag 5 november in de Nicolaikerk het eerste exemplaar van de
monografie over het Peter Gerritsz-orgel in ontvangst. Het
Peter-Gerritsz orgel is het oudste orgel van Nederland en werd in de
vijftiende eeuw gebouwd voor de Utrechtse Nicolaikerk. De Rijksdienst
voor Cultureel erfgoed deed jarenlang onderzoek naar dit orgel. De
resultaten van dat onderzoek zijn gebundeld in deel 10 van de serie
Nederlandse Orgelmonografieën, getiteld `Het oude orgel van de
Nicolaikerk te Utrecht'.
Het Gerritsz-orgel, gebouwd in 1479, is van grote cultuurhistorische
en ook musicologische waarde. Het boek beschrijft uitvoerig de
ontstaansgeschiedenis, de kunsthistorische en de liturgische aspecten
van het orgel. Het onderzoek heeft met name veel kennis opgeleverd
over de oudste, oorspronkelijke bouwfase van het instrument. De
uitkomsten maken het mogelijk een goed onderbouwde reconstructie te
kunnen maken van die vroegste bouwperiode. Een unicum in de Europese
orgelcultuur.
Orgelbouwer Peter Gerritsz bouwde het orgel voor de Nicolaïkerk, waar
het eeuwenlang dienst heeft gedaan tot in 1886. Toen werd het
middeleeuwse orgel overgebracht naar het gloednieuwe Rijksmuseum. Hier
hing het orgel, niet bespeelbaar, tot 1940. Bij de ontruiming van het
museum wegens dreigende oorlog werd het orgel gedemonteerd en
opgeslagen. De Nederlandse Staat, eigenaar van het orgel, gaf in 1957
de orgelkas omwille van de wederopbouw aan de Koorkerk in Middelburg.
Het binnenwerk werd opgeslagen.
De Stichting Peter Gerritsz-orgel ijvert er samen met het Rijk voor om
kas en binnenwerk te herenigen in de ruimte waar het orgel ooit is
gebouwd: de Utrechtse Nicolaïkerk. Tijdens de bijeenkomst wordt op de
mogelijke orgelrestauratie en het initiatief tot hereniging ingegaan.
Ter voorbereiding op een eventuele restauratie wordt een studiekopie
van de oudste bouwfase van het orgel gemaakt in opdracht van de
Stichting het Orgelpark.
Meer informatie: Eva de Vroome, telefoon 030 - 258 2249
Provincie Utrecht