Gepubliceerd op 5 november 2009
Aardverschuiving bij kleibodems extra verwoestend na kleine regenbui
Gepubliceerd op 5 november 2009
Aardverschuiving door quick clay in Noorwegen. Foto: NGU
Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam hebben, samen met
collega's uit Frankrijk en Noorwegen, een verklaring gevonden waarom
aardverschuivingen zo moeilijk te voorspellen zijn. Met een nieuw
model zijn snelheid en lengte van aardverschuivingen beter te
verklaren. De bevindingen van het onderzoek zijn onlangs gepubliceerd
in Physical Review Letters.
Per jaar vallen er door aardverschuivingen tientallen slachtoffers.
Daarnaast veroorzaakt dit natuurverschijnsel ook nog grote materiële
schade. Het voorspellen is erg moeilijk gebleken: de
aardverschuivingen gaan over het algemeen sneller en verder dan de
bestaande modellen aangeven.
Noorse quick clay
De UvA-wetenschappers, onder leiding van Daniel Bonn, en hun collega's
stellen een nieuw model voor aardverschuivingen voor. Ze hebben hun
model getest op Noorse quick clay ('snelle klei'). De quick clay is
speciaal omdat hij onder stroming ontzettend vloeibaar wordt, iets dat
algemeen geldt voor kleiachtige bodems. In het verleden hebben dit
soort bodems voor grote aardverschuivingen gezorgd.
De onderzoekers vonden dat de stromingsweerstand van de quick clay met
maar liefst een factor één miljoen kan afnemen na een regenbui die
slechts 1 procent meer water toevoegt aan de bodem. Dit verklaart de
hoge snelheid van de aardverschuivingen.
Daarnaast ontdekten de onderzoekers dat bij deze snelle
aardverschuivingen maar een zeer dun laagje van de bodem vloeibaar
wordt. De rest van de klei schuift daar als een blok overheen. Dit
verklaart hoe deze aardverschuivingen zo ver kunnen komen, maar ook
waarom huizen tijdens Noorse aardverschuivingen recht overeind blijven
staan.
Publicatiegegevens
Asmae Khaldoun, Peder Moller, Abdoulaye Fall, Gerard Wegdam, Bert De
Leeuw, Yves Méheust, Jon Otto Fossum en Daniel Bonn: Quick Clay and
Landslides of Clayey Soils. Phys. Rev. Lett. 103 (2009).
Universiteit van Amsterdam