Waterschapsdag 2009
Toespraak | 04-11-2009 | Circustheater Scheveningen |
secretaris-generaal Wim Kuijken
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Meneer Schaap, dames en heren,
Allereerst wil ik u zeggen dat staatssecretaris Tineke Huizinga het
bijzonder jammer vindt dat zij vanochtend door ziekte niet in uw
midden kan zijn. Ze heeft mij gevraagd u haar hartelijke groeten over
te brengen en u een heel succesvolle dag te wensen.
Meneer Schaap, hartelijk dank voor dit voorstel. Als voorzitter van de
commissie die in opdracht van het kabinet heeft gekeken naar
mogelijkheden tot bezuiniging van 100 miljoen op de rijksbegroting
door doelmatiger waterbeheer, ben ik niet alleen extra geïnteresseerd
maar ook trots dat u dat is gelukt.
Nog geen twee maanden nadat de staatssecretaris u heeft gevraagd met
uw ideeën daarover te komen, komt u al met dit voorstel. Dat is een
groot compliment waard: zowel wat betreft het tempo als wat betreft de
inhoud. Ik vind het indrukwekkend.
U heeft gekeken naar het totale waterbeheer: de zorg voor voldoende en
schoon oppervlaktewater, de afvoer en zuivering van afvalwater en het
aanleggen, beheren en onderhouden van waterkeringen.
En u ziet mogelijkheden tot doelmatigheidswinst in de keten, zodat het
rijk de begroting kan ontlasten. Het sluit heel erg goed aan bij de
analyse die wij hebben gemaakt.
Uw voorstel getuigt van een vooruitziende blik. Het kan ons helpen om
in deze moeilijke economische en financiële tijden kosten te besparen,
waarbij Nederland zijn toonaangevende positie in de wereld op het
gebied van water wellicht nog versterkt.
Ik zal zorgen dat uw voorstel zo spoedig mogelijk de staatssecretaris
bereikt. Ik kan mij voorstellen dat zij het bespreekt met collega's in
het kabinet, en vanzelfsprekend ook nog met andere betrokkenen.
Eén ding is duidelijk: het zijn dynamische tijden voor ú. Voor ons bij
Verkeer en Waterstaat. En voor iedereen die zich met water bezighoudt.
De Nederlandse watersector bevindt zich in een stroomversnelling. U
kent de hervormingen van de afgelopen jaren.
· Een sterk gewijzigde Waterschapswet die grote gevolgen heeft gehad
voor uw bestuur en organisatie.
· De introductie van het Nationaal Waterplan, dat zorgt voor een goede
Europese inbedding van ons waterbeheer. En voor een sterke verbinding
tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening.
· Een nieuwe Waterwet die uiterlijk 22 december aanstaande in werking
treedt. Opnieuw een historisch moment. Acht bestaande wetten en zes
bestaande vergunningen vloeien samen. Dat betekent: minder
bureaucratie, meer helderheid voor alle betrokkenen en meer samenhang.
Drie grote vernieuwingen. En er ligt meer in het verschiet dat van
invloed is op ons werk.
Internationaal. Volgende maand start in Kopenhagen de grote
Klimaatconferentie van de Verenigde Naties. Samen met u heeft de
staatssecretaris er voor gepleit dat water en adaptatie daar een
volwaardige plek krijgen op de agenda. Landen hebben elkaar nodig om
tot de beste oplossingen te komen. Daarom haalt Nederland de banden
aan met andere deltagebieden in onder meer Indonesië, Vietnam en
Egypte. Velen van u zijn actief in internationale
samenwerkingsverbanden. Dat is goed om te zien.
Maar ook in eigen land is er veel in beweging. En dan doel ik
natuurlijk op de Deltawet, het Deltaprogramma, het Deltafonds en de
Deltacommissaris.
Er zijn niet veel andere landen die op deze manier anticiperen op de
klimaatverandering en die honderd jaar vooruit kijken. Bovendien
willen wij een structurele voorziening treffen voor de financiering
van de wateropgaven. En organisatorisch alles in gereedheid brengen om
te zorgen dat er ook effectief kan worden gehandeld. Nederland plaatst
zich daarmee opnieuw in de mondiale voorhoede.
Vorige maand heeft de staatssecretaris met de Tweede Kamer gesproken
over de Deltacommissaris en het Deltaprogramma. En het is duidelijk
dat de Kamer met haar de urgentie voelt om zo snel als mogelijk de
noodzakelijke stappen te zetten.
Daarom zal de staatssecretaris de Deltacommissaris nog deze maand
presenteren.
Het kabinet kiest voor een deltacommissaris en niet voor een
deltaregisseur. Dat doet het omdat het van het grootste belang is dat
deze persoon met gezag en doorzettingskracht kan opereren.
De deltacommissaris valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid
van de staatssecretaris. Maar hij of zij heeft de ruimte om zaken te
agenderen en om zelfstandig op iedereen af te stappen. Dat is nodig.
Iemand die zicht houdt op de planvormingsprocessen en zorgt dat het
Deltaprogramma ook echt wordt gerealiseerd.
We hebben het afgelopen decennium een omslag gemaakt naar samenhang in
de planvorming ten aanzien van zoetwatervoorziening en veiligheid.
Waterbeleid is verweven geraakt met het beleid op het gebied van
ruimte, mobiliteit, natuur, economie en woningbouw. Dat is pure winst.
Het werk van u, van het rijk en van de provincies is uitdagender
geworden. Maar ook complexer.
Hoe complex projecten ook zijn, het mag niet zo zijn dat daardoor
vertraging in de planvorming ontstaat.
En één ding is zeker: `oeverloos polderen' kunnen we ons niet
permitteren. Daar zijn onze opgaven te urgent voor.
`Sneller en beter' - het motto van de commissie-Elverding - moet
daarom ook van toepassing zijn op de planvorming ten aanzien van
zoetwatervoorziening en waterveiligheid en normering. Daar is het
beleid van VenW op gericht.
We gaan maatwerk leveren. In het Waddengebied spelen andere specifieke
uitdagingen dan in het Rivierengebied of in de Zuidwestelijke delta.
Per deelgebied komt er een bestuurlijk overleg om de voortgang te
bewaken en het tempo te handhaven. Daar betrekt de staatssecretaris u
als waterschappen vanzelfsprekend bij, evenals de provincies.
Het ontwerp van de Deltawet (de juridische basis voor het
Deltaprogramma) zal hopelijk binnen afzienbare termijn naar de Kamer
kunnen.
Wanneer de Kamer met de wet instemt, kunnen we de stap zetten naar het
Deltafonds als apart begrotingshoofdstuk. Dat fonds start met
bestaande waterbudgetten en heeft vanaf 2020 een vaste en stabiele
voeding van ten minste 1 miljard euro per jaar.
Dames en heren, ik besef, wij beseffen, dat er veel van u wordt
gevraagd. Terwijl de uitdagingen zich opstapelen, zijn de financiële
mogelijkheden op dit moment voor iedereen krap. Dat is een
rechtstreeks gevolg van de crisis.
We zullen het maximale uit elke euro moeten halen. Ik heb er
vertrouwen in dat we samen door deze moeilijke tijd heenkomen. Want er
is een inhoudelijk perspectief, daarvan getuigt ook uw voorstel
Water staat hoog op de agenda, in eigen land en internationaal.
Nederland heeft een visie op de toekomst, waarin adaptatie aan de
klimaatverandering een cruciale rol speelt. De benodigde wetgeving
staat in de steigers, de plannen zijn er, de organisatie staat klaar,
het budget voor de langere termijn is geregeld en bovenal hebben we
professionele en goede mensen in de watersector.
En als mensen als Sybe Schaap zich voor het waterbeheer van Nederland
blijven inzetten, heb ik alle vertrouwen in de toekomst.
Sybe, eind dit jaar neem je afscheid als voorzitter van de Unie van
Waterschappen. Jij hebt de waterschappen door een dynamische tijd
geloodst.
We laten je natuurlijk niet zomaar vertrekken...
Sinds 2004 was jij het boegbeeld van de waterschappen en je hebt je
ten volle aan je taak gewijd. Er is iemand in ons midden die daar het
nodige over kan vertellen.
Ik geef graag het woord aan mr. W. ridder van Rappard, burgemeester
van de gemeente Noordoostpolder.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat