VU medisch centrum
Rose-Marie Dröes wil dementiezorg op de kaart zetten
5 november 2009
Op 1 september werd Rose-Marie Dröes benoemd tot hoogleraar
psychosociale hulpverlening voor mensen met dementie. Hoe ziet zij de
ontwikkelingen in de ouderenzorg, nu en over dertig jaar?
Rose-Marie Dröes: `Ik wil een brug slaan tussen de verschillende
specialismen in de zorg voor mensen met dementie' Foto: Mark van den
Brink "Als student bewegingswetenschappen deed ik in 1979 onderzoek in
een psychogeriatrisch verpleeghuis. Er werd weinig gedaan om ouderen
met dementie te activeren en dat motiveerde me om daar verbetering in
aan te willen brengen", stelt Rose-Marie Dröes. "Dementie is een
progressieve ziekte. Mensen met een dementiesyndroom en hun
begeleiders moeten leren omgaan met de beperkende gevolgen van de
ziekte en de afhankelijkheid die daaruit voortvloeit. Medicijnen
kunnen weliswaar in crisissituaties verlichting brengen, maar
psychosociale interventies zijn op termijn effectiever en sluiten
beter aan bij de wensen van mensen."
Adaptatie-coping
Dröes ontwikkelde een theoretisch model voor adaptatie-coping,
promoveerde en startte in 1991 in nauwe samenwerking met lokale zorg-
en welzijnsinstellingen in Amsterdam enkele ontmoetingscentra voor de
begeleiding van mensen met dementie en hun verzorgers. De centra
bleken effectief en kregen landelijk navolging. Inmiddels zijn er 54
centra en nog eens 25 zijn in oprichting.
"Het programma wordt aangeboden op een locatie in de wijk en omvat een
sociëteit met (re)creatieve en psychomotorische groepsactiviteiten
voor mensen met dementie en gespreksgroepen, informatiebijeenkomsten
en een spreekuur voor mantelzorgers. Met deze ondersteuning kunnen
mensen langer thuis blijven wonen en worden mantelzorgers minder zwaar
belast. De deelnemers zien de centra echt als hun eigen club, er
ontstaan hechte vriendschappen", vertelt Dröes enthousiast.
"Continuïteit in zorg is heel belangrijk, ook voor de mantelzorgers,
met name als iemand achteruit gaat of wordt opgenomen in een
verzorgings- of verpleeghuis. Door de korte lijntjes naar
verschillende hulpverleners verlopen verwijzingen ook beter."
Dementelcoach
De leerstoel psychosociale hulpverlening voor mensen met dementie is
ondergebracht bij de afdeling verpleeghuisgeneeskunde en heeft tot
doel om voor in de praktijk gesignaleerde behoeften en op basis van
wetenschappelijke kennis nieuwe interventies te ontwikkelen en te
toetsen. Ook het nut van bestaande interventies in de dementiezorg
wordt onderzocht. Van bewezen effectieve methoden wordt bekeken hoe ze
landelijk kunnen worden ingezet. Zorginstellingen die een interventie,
zoals de ontmoetingscentra, willen implementeren kunnen voor advies
terecht bij een helpdesk, die deel uitmaakt van het Alzheimercentrum
VUmc.
Het project Dementelcoach is een voorbeeld van zo'n onderzoekstraject.
"Zorgen voor mensen met dementie is enorm veeleisend, maar
mantelzorgers vinden het vaak moeilijk om ondersteuning te vragen",
legt Dröes uit. "De zorg- en welzijnsinstanties in de regio Leusden
vroegen zich af hoe ze hier op in konden spelen. In dit proefproject
nemen getrainde zorgverleners eens in de twee weken de telefonische
begeleiding van een mantelzorger op zich. Wij evalueren het effect op
mantelzorgers en hulpverleners."
Onderzoek naar ICT-toepassingen wint snel terrein. "Naar aanleiding
van een behoeftenonderzoek hebben we samen met technologische
collega's en bedrijven in andere Europese landen een touchscreen
ontwikkeld voor thuiswonende mensen met beginnende dementie." Met de
COGKNOW elektronische assistent kunnen ze eenvoudig geheugensteuntjes
ontvangen voor activiteiten of afspraken, een telefoonboekje met
foto's raadplegen en via een vind-button hun mobiel of sleutelbos
terugvinden. Een mobiel deel met een take-me-home-service wijst de
route naar huis als de gebruiker de weg kwijt is. In drie landen zijn
verschillende prototypes met gebruikers getest, geëvalueerd en nuttig
en gebruiksvriendelijk bevonden. "We hopen dat een bedrijf dit product
wil uitwerken en op de markt brengen."
Deze leerstoel, bekostigd door de Noaber Foundation, biedt ons de
mogelijkheid een brug te slaan naar andere specialismen in de
dementiezorg binnen VU en VUmc, zoals neurologie, psychiatrie en
ouderenpsychologie, en de aanwezige kennis verder uit te dragen. Dat
is hard nodig. Er zijn momenteel 210.000 mensen met dementie in
Nederland, in 2040 zijn dat er 500.000. De zorg is daar niet op
berekend. Om te voorkomen dat ouderen met dementie straks massaal over
straat zwerven, zullen we nu actie moeten ondernemen."
Ursula Wopereis
bron: Tracer