Metaalunie

PERSBERICHT

Nieuwegein, 5 november 2009

Economische Barometer Koninklijke Metaalunie:
Iets minder zware tijden in zicht voor mkb-metaal, na diepe crisis

Alhoewel het mkb-metaal het in het derde kwartaal van 2009 nog steeds erg zwaar heeft, lijken de eerste lichtpuntjes zich aan te dienen. Bij de meeste bedrijven lijkt het dieptepunt in de ordervoorraad het vorige kwartaal bereikt en veel ondernemers verwachten een iets beter vierde kwartaal. Ondanks de lichtpuntjes is de algemene stemming nog steeds niet positief. Dit blijkt uit de Economische Barometer van de Koninklijke Metaalunie, die komende week wordt gepresenteerd in het blad Metaal & Techniek.

De orderposities in het derde kwartaal verslechteren nog steeds ten opzichte van het voorgaande kwartaal, maar de snelheid van verslechteren neemt af. De werkgelegenheid van zowel vast als ingeleend personeel is opnieuw verder afgenomen, zij het dat de afname minder snel gaat dan eerder dit jaar. De bedrijfsresultaten bij de meeste mkb-metaalbedrijven lopen als gevolg van de crisis nog steeds verder terug. Er zijn wel grote verschillen tussen de sectoren. De verspanende sector, de oppervlaktebehandelaars en de metaalwarenindustrie hebben nog het meeste last van de crisis.

Crisismaatregelen van de overheid die door het mkb-metaal met name worden gebruikt zijn de flexibele BTW-afdracht, de verruiming van de verliesrekening en de uitgebreidere WBSO.

Ordervoorraad neemt heel voorzichtig toe
De gemiddelde ordervoorraad van het mkb-metaal is in het derde kwartaal iets toegenomen ten opzichte van het tweede kwartaal van dit jaar en gelijk aan de orderpositie van het eerste kwartaal. Aan het einde van het eerste en derde kwartaal bedroeg de gemiddelde voorraad ruim 7,5 weken, terwijl dit aan het einde van het tweede kwartaal minder dan 7 weken was.

Orderpositie binnenland verder verslechterd; verbetering verwacht De waardering van de orderpositie is in vergelijking met het tweede kwartaal bij 42% van de ondernemers slechter, bij 23% beter en bij 35% gelijk gebleven. Per saldo geeft 19% (42% - 23%) van de ondernemers aan dat de orderpositie is verslechterd. Het tweede kwartaal was dit per saldo voor 22% negatief en het eerste kwartaal voor 46% negatief. Dit betekent dat orderposities nog steeds verslechteren ten opzichte van het voorgaande kwartaal, maar dat de snelheid van verslechteren afneemt. Ondernemers zijn positiever gestemd over de toekomst dan in het vorige kwartaal. 27% van de ondernemers verwacht een beter vierde kwartaal, 24% een slechter. Uitschieters naar beneden zijn de staalbouwers en metaalwarenbedrijven. De machinebouwers hebben duidelijk meer vertrouwen (45% positief) in de rest van het jaar.

Exporterend mkb-metaal iets positiever
Exporterende mkb-metaalbedrijven lijken iets positiever dan mkb-metaalbedrijven die zich op de Nederlandse markt richten. Zowel de waardering van hun orderpositie als de verwachtingen voor het vierde kwartaal zijn duidelijk beter dan voor de ondernemers die opereren op de binnenlandse markt. Koplopers hierbij zijn de machinebouwers en de elektronicabedrijven. Ook nu weer geven de verspanende bedrijven aan niet tevreden te zijn over de orderpositie buitenland en verwachten zij in het vierde kwartaal geen verbetering.

Werkgelegenheid neemt minder snel af, nog wel gedwongen ontslagen 20% van de ondernemers geeft aan minder eigen personeel in dienst te hebben, terwijl 10% aangeeft meer personeel in dienst te hebben. Per saldo een afname van 10%; in het tweede kwartaal was dit nog 20%. Ook hier geldt dat er nog steeds sprake is van een afname, maar minder snel. Bij één op de acht bedrijven is deze afname onder andere gepaard gegaan met gedwongen ontslagen. Bij de verspanende bedrijven geeft 29% van de ondernemers aan mensen gedwongen te hebben ontslagen en bij de staalbouwers bij 20% van de bedrijven. Bij de machinebouwers is dit bij 18% van de bedrijven gebeurd, ondanks de wat positievere vooruitzichten in deze sector. Binnen het mkb-metaal maakt 6% van de bedrijven voor gemiddeld 7 medewerkers gebruik van deeltijd-WW. Ondanks de afname van het aantal medewerkers geeft toch nog 20% van de ondernemers aan op zoek te zijn naar medewerkers. Bij deze bedrijven wordt gemiddeld 1,5 fte gezocht.

Grote invloed crisis op bedrijfsresultaten

Het bedrijfsresultaat is in het derde kwartaal per saldo bij 20% van de ondernemers in het mkb-metaal afgenomen (bij de metaalwarenbedrijven 44%), in het tweede kwartaal was dit 17%. Vorig kwartaal gaf 1 op de 4 ondernemers aan het bedrijfsresultaat positief te beoordelen, nu is dat nog 1 op de 5. Voor het vierde kwartaal verwacht 1 op de 3 ondernemers een beter resultaat dan in het afgelopen kwartaal. Ondanks alle maatregelen die worden genomen om de kosten terug te brengen, blijkt dit niet voldoende te zijn om de omzetterugval te compenseren. Daarnaast liggen als gevolg van de overcapaciteit in veel sectoren de verkoopprijzen onder druk.

Investeringsbereidheid iets minder negatief
Net als de te verwachten orderportefeuilles, lijken ook de investeringsverwachtingen in het mkb-metaal iets positiever. 40% van de ondernemers verwacht in 2010 minder in machines te zullen investeren dan in 2009. Vorig kwartaal gaf nog 50% aan minder in machines te zullen investeren. Gemiddeld denkt 20% van de ondernemers in 2010 meer te zullen gaan investeren dan in 2009. Per saldo een verslechtering van 20%, maar dit was het vorige kwartaal nog een verslechtering van 40%. De oppervlaktebehandelaars wijken ook hier negatief af van het gemiddelde; 75% geeft aan in 2010 minder te zullen investeren.

Wisselend gebruik crisismaatregelen overheid
In deze Metaalunie-Barometer is ondernemers gevraagd of zij gebruik maken van een aantal crisismaatregelen dat is ingesteld door de overheid. Ondernemers in het mkb-metaal maken wisselend gebruik van deze maatregelen. Regelingen die met name worden gebruikt zijn de flexibele BTW-afdracht, de verruiming van de verliesrekening en de uitgebreidere WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk).

De Koninklijke Metaalunie is met 13.000 leden de grootste ondernemersorganisatie in het midden- en kleinbedrijf in de metaal. De leden hebben samen een omzet van 20 miljard euro en bieden werkgelegenheid aan ruim 150.000 mensen.
---