het verzoek over het handelsverdrag tussen de EU en Zuid-Korea
Kamerbrief inzake het verzoek over het handelsverdrag tussen de EU en
Zuid-Korea
Kamerbrief | 5 november 2009
Graag bieden wij u in de bijlage bij deze brief, mede namens de
staatssecretaris voor Europese Zaken, de reactie aan op het verzoek
van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van 2 oktober 2009 met
kenmerk 2009Z17830/2009D47338 inzake het handelsverdrag tussen de EU
en Zuid-Korea.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De Staatssecretaris van Economische Zaken,
Drs. F. Heemskerk
Naar aanleiding van het verzoek van de vaste commissie voor
Buitenlandse Zaken van uw Kamer informeren wij u hierbij over de
onderhandelingen tussen de EU en Zuid-Korea over een
Vrijhandelsakkoord en over een Raamwerkovereenkomst. In deze brief
lichten wij de stand van zaken van de onderhandelingen toe en geven
wij een overzicht van beide (concept)overeenkomsten. Gezien uw verzoek
besteden wij hierbij speciale aandacht aan de strafrechtelijke
bepalingen op het terrein van intellectueel eigendom en aan het
opschortingmechanisme bij de essentiële politieke clausules onder de
Raamwerkovereenkomst.
Stand van zaken onderhandelingen
In 2006 presenteerde de Europese Commissie de Mededeling "Global
Europe: Competing in the world", waarin zij beschrijft hoe het
Europese handelsbeleid bijdraagt aan groei en werkgelegenheid in de
Unie en aan de concurrentiekracht van Europese bedrijven op
buitenlandse markten. Onderdeel van die handelsagenda is om met een
aantal landen en regio's, die op basis van economische criteria
geselecteerd zijn, vrijhandelsakkoorden af te sluiten. Deze
vrijhandelsakkoorden moeten aanvullend zijn aan de afspraken in
WTO-kader door ook regels vast te leggen over bijvoorbeeld
investeringen, non-tarifaire belemmeringen, mededinging en de
handhaving van intellectuele eigendomsrechten. Het aanstaande
Vrijhandelsakkoord tussen de EU en Zuid-Korea is het eerste van deze
nieuwe generatie vrijhandelsakkoorden van de EU.
De Raad gaf in april 2007 de Commissie het mandaat om de
onderhandelingen met Zuid-Korea te openen. In de
onderhandelingsrichtsnoeren gaf de Raad aan dat er een duidelijke
juridische en institutionele koppeling dient te worden gelegd tussen
het Vrijhandelsakkoord en het bestaande of een vernieuwde
Raamwerkovereenkomst.
De onderhandelingen over het Vrijhandelsakkoord gingen in mei 2007 van
start. Parallel daaraan begonnen in juni 2008 de onderhandelingen over
een vernieuwde Raamwerkovereenkomst. Over de laatste openstaande
punten van zowel het Vrijhandelsakkoord als de Raamwerkovereenkomst is
deze zomer ad referendum overeenstemming bereikt.
Omschrijving handelsakkoord
De grote ambities aan zowel Europese als Koreaanse zijde hebben
geresulteerd in een hoogwaardig handelsakkoord. Met de overeenkomst
schrappen de EU en Korea binnen vijf jaar de douaneheffingen voor 97%
van de bilaterale handelsstromen. Dat levert Europese exporteurs van
goederen en landbouwproducten een jaarlijkse besparing op van EUR1,6
miljard.
Daarnaast bevat de ontwerpovereenkomst belangrijke afspraken over het
wegnemen van non-tarifaire handelsbelemmeringen (NTBs), met specifieke
bepalingen over NTBs voor producten van de auto-industrie,
elektronica-industrie en de farmaceutische industrie.
Verder zal het handelsakkoord de dienstenhandel verder vrijmaken en de
mogelijkheden voor Europese bedrijven om mee te dingen naar Koreaanse
overheidsaanbestedingen verruimen.
Bovendien schept de ontwerptekst een regelgevend kader voor
handelsdefensieve maatregelen, technische handelsbelemmeringen,
sanitaire en fytosanitaire maatregelen, subsidies, mededinging en
transparantie in regelgeving. Veel van deze bepalingen gaan verder dan
de verplichtingen die de EU en Zuid-Korea al in WTO-kader jegens
elkaar zijn aangegaan.
Vernieuwend is ook het hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling,
waarin partijen hun internationale verplichtingen op het terrein van
arbeid en milieu herbevestigen en een civil society dialoog oprichten.
Het Vrijhandelsakkoord regelt ook de bescherming en handhaving van
intellectuele eigendomsrechten (hierna: IE-rechten). Gedurende de
onderhandelingen bleek dat het wenselijk was om in dit handelsakkoord
enige strafrechtelijke bepalingen op te nemen ter verzekering van een
effectieve handhaving van IE-rechten. Deze bepalingen houden onder
andere in dat de EU en Zuid-Korea in hun eigen territoir zullen
voorzien in strafrechtelijke procedures en straffen (gevangenis of
geldboetes) die ten minste kunnen worden toegepast op opzettelijke
inbreuken op merkrechten (namaak) en auteursrechten/naburige rechten
(piraterij), die op commerciële schaal zijn gepleegd. Ten aanzien van
geografische indicaties en modellen, spreken partijen af
strafrechtelijke bescherming hiervan te overwegen. Voor deze inbreuken
kunnen natuurlijke en rechtspersonen aansprakelijk worden gesteld.
Naast straffen dienen partijen ook te voorzien in bepalingen ten
aanzien van het leggen van beslag en verbeurdverklaringen door de
bevoegde autoriteiten. Overigens hoeft de Nederlandse strafwetgeving
naar aanleiding van bovengenoemde bepalingen niet te worden aangepast.
Het kabinet is van mening dat inbreuken op intellectuele
eigendomsrechten, waaronder namaak en piraterij, schade kunnen
toebrengen aan de handel en economie en ook een gevaar voor de
veiligheid en volksgezondheid kunnen opleveren. Bestrijding hiervan
door middel van strafrecht is echter ultimum remedium en dient alleen
te worden toegepast bij grootschalige namaak en piraterij, gepleegd in
beroep of bedrijf, die de markt verstoren, bij een bedreiging van de
veiligheid, bij betrokkenheid van criminele organisaties of
georganiseerde criminaliteit alsmede bij grootschalige
internetpiraterij. Omdat dit onderdeel mede tot de competentie van de
EU-lidstaten behoort, heeft het EU Voorzitterschap hierover namens de
lidstaten onderhandeld.
De in het handelsakkoord vastgelegde afspraken worden ondersteund door
een efficiënt mechanisme voor het beslechten van geschillen onder het
handelsakkoord (met uitzondering van geschillen over mededinging,
handelsdefensieve maatregelen en sanitaire en fytosanitaire
maatregelen, die via de daartoe geëigende kanalen lopen). Voor
geschillen over non-tarifaire maatregelen voor goederen kunnen
partijen ook gebruik maken van een mediation mechanisme. Voor het
hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling is een speciaal
monitoringsmechanisme ingesteld.
Overigens is de integrale tekst van het conceptakkoord op de website
van de Europese Commissie geplaatst
(http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=443)
Omschrijving raamwerkovereenkomst
Zoals wij de Tweede Kamer informeerden tijdens het Algemeen Overleg
van 8 oktober jl (buitenlandspolitieke overwegingen en het
handelsbeleid), hecht de EU er aan dat vrijhandelsakkoorden gepaard
gaan met politieke afspraken. In de Raamwerkovereenkomst tussen de EU
en Zuid-Korea worden gemeenschappelijke waarden benoemd en vastgelegd
en zijn afspraken gemaakt over versterkte samenwerking op
verschillende gebieden, zoals milieu en klimaat, bestrijding van
criminaliteit, culturele zaken, toerisme, gezondheid en wetenschap. De
Raamwerkovereenkomst bevat ook politieke clausules, waaronder de twee
zogeheten `essentiële' politieke clausules over mensenrechten en
non-proliferatie van massavernietigingswapens. Aan deze clausules is
een opschortingsmechanisme verbonden op basis waarvan in
uitzonderlijke gevallen de toepassing van het Vrijhandelsakkoord kan
worden opgeschort indien één van beide partijen de afspraken hierover
schendt. Het Vrijhandelsakkoord en de Raamwerkovereenkomst zijn
juridisch en institutioneel aan elkaar gekoppeld.
Vervolg
De onderhandelaars hebben de conceptteksten van het Vrijhandelsakkoord
en de Raamwerkovereenkomst geparafeerd op 15 oktober jl. De volgende
stap is dat de teksten in de officiële talen van de EU worden
vertaald. De Commissie zal waarschijnlijk begin volgend jaar de Raad
voorstellen om de overeenkomsten te ondertekenen. Vanzelfsprekend zal
de Kamer te zijner tijd, ten behoeve van de benodigde parlementaire
goedkeuringsprocedures, over beide akkoorden nader geïnformeerd
worden.
Pagina 4 van 4
Ministerie van Buitenlandse Zaken