19/08/2009 08:15
Stedelijk Museum Schiedam
Stedelijk Museum Schiedam
Fabriek van Stalen Meubelen
gebroeders De Wit, Schiedam
6 september - 29 november 2009
Van 6 september tot en met 29 november is in het Stedelijk Museum Schiedam de eerste tentoonstelling te zien over de geschiedenis van de Fabriek van Stalen Meubelen Gebr. de Wit. De stalen buismeubelen van Toon en Martien de Wit zijn bekend bij ingewijden in de designwereld, maar hebben (nog) niet de status van Gispen, Thonet of Artifort.
De tentoonstelling plaatst de ontwerpen van De Wit in een internationale context. Met meubelen van De Wit, foto's, brochures en folders wordt de bedrijfsgeschiedenis verteld. Speciaal voor de tentoonstelling is een film gemaakt waarin ook de zonen van Toon en Martien de Wit aan het woord komen. Naast spectaculaire ontwerpen als de eerste Stapelstoel (1930-40), Bureau no. 209 en de eerste typestoel met vijf poten, (1938) omvat de tentoonstelling unica die De Wit voor zijn familie maakte.
Toon (1909 - 1991) en Martien de Wit (1912 - 1985) besluiten in 1946 de Fabriek van Stalen Meubelen Gebr. de Wit op te richten. Toon is de ontwerper in het bedrijf en Martien leidt de technische productontwikkeling en de fabricage.
Voor de Tweede Wereldoorlog werkt Toon de Wit korte tijd als tekenaar/ontwerper bij Gispen in Rotterdam. Daarna treedt hij in dienst bij de Eerste Mechanische Stoelenfabriek (E.M.S.) in Overschie. Toon is daar verantwoordelijk voor een serie spectaculair vormgegeven stalen buismeubelen zoals de Stapelstoel en het Bureau no. 209.
In 1946 huren de broers een aantal doorgebroken pandjes in Schiedam. Het eerste product dat zij maken zijn haarspelden. Vervolgens kapstokken en spoedig daarna vouwstoelen, bureaustoelen, tafels en verende armstoelen. Tijdens de wederopbouw is er behoefte aan praktische producten, veel minder aan luxe meubelen.
De verkoop doet hun zwager Bob Schravenzande. Opdrachten krijgen zij van het Rijksinkoop- bureau, bijvoorbeeld voor kantoren van de belastingdienst, Kantoorhandel Bouterse en Kantoorhandel Mazijk in Rotterdam, Unilever en Hoogoverns. Martien en Toon gaan nooit op pad voor de verkoop. Er wordt niet geadverteerd. Martien is daar duidelijk over:"De kwaliteit van ons product is onze reclame. "
Van begin af aan willen de broers in hun fabriek stalen buismeubelen maken die voor een redelijke prijs te koop zijn en dus voor iedereen toegankelijk. Kwaliteit en comfort staan boven alles. Een stoel die letterlijk als gegoten zit, is het hoogste doel voor De Wit. Toon de Wit ontwerpt de eerste stapelbare stoel en de eerste typestoel met vijf poten. Ook is Toon degene die de kolomvoet onder een conferentietafel bedenkt.
In de jaren dertig wordt het buismeubel onterecht gepresenteerd als een symbool van industriële moderniteit. De broers De Wit weten wel beter. Alle meubelen zijn met de hand gemaakt, er is geen sprake van verregaande mechanisatie, meer van ambachtelijkheid. Dit maakt de meubels duurder dan de broers willen waardoor zij uitsluitend bestellingen krijgen uit de zakelijke markt. De Wit verkoopt niet rechtstreeks aan particulieren.
In 1955 verhuist het bedrijf naar de Nieuwe Haven 91 - 93 in Schiedam waar zij een showroom kunnen realiseren. Op beurzen en in de eigen toonzaal zijn regelmatig luxueuze inrichtingen te zien, opgebouwd uit bijzondere modellen. De presentaties suggereren dat het De Wit meubel een plaats verdient in het directiekantoor of de ontvangstruimte. Die bestemming heeft het fabricaat van De Wit zelden bereikt. Naast een klein assortiment tafels is en blijft de hoofdmoot van de productie bestaan uit zakelijke stoelen, die eerder een functioneel dan een representatief karakter hebben.
De toename van de welvaart, ruimere keuzemogelijkheden in allerlei producten, de doorbraak naar nieuwe sociale structuren in de jaren zestig doet de vraag naar stalen buismeubelen afnemen.
De broers kondigen halverwege de jaren zeventig hun pensionering aan. Zij trachten het bedrijf te verkopen maar er zijn geen belangstellenden. In 1977 stoppen de fabricage en de verkoop. De firma Exquis uit Sprang Capelle koopt in mei 1979 de rechten. Na het faillissement van Exquis verwerven de gebroeders Van der Stroom de rechten. Zij herstarten de productie. Onder de naam Dutch Originals brengen de gebroeders Van der Stroom een aantal ontwerpen van De Wit op de markt. Deze vintagemeubelen worden de laatste jaren steeds populairder.
Bezoekers kunnen in de tentoonstelling aangeven welk meubel uit de serie Dutch Originals zij het beste vinden zitten. Na afloop van de tentoonstelling wordt het lievelingsmeubel verloot.
http://www.stedelijkmuseumschiedam.nl