Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
Activering immuunsysteem schakelt humaan papillomavirus uit
Publicatiedatum: 5 november 2009 | PERSBERICHT
Aandachtsgebieden: Patiënt en zorg, Research, Onderwijs en
opleidingen, Werken bij
Stimulatie van het immuunsysteem kan een chronische infectie met het
humaan papillomavirus helpen opruimen. Dat blijkt uit onderzoek van
het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), dat op 5 november in
The New England Journal of Medicine gepubliceerd wordt.
De twintig vrouwen die meededen aan het onderzoek leden aan een
chronische, genitale besmetting met Humaan Papilloma Virus type 16
(HPV16). Als gevolg daarvan hadden zij de aandoening vulvaire
intraepitheliale neoplasie (VIN) ontwikkeld, een voorstadium van
kanker aan de schaamlip (vulvakanker). VIN kenmerkt zich door jeuk,
pijn, zwellingen en wondjes en wordt nu meestal chirurgisch behandeld.
VIN-studie
De patiënten met VIN kregen gedurende het onderzoek vier injecties met
delen van eiwitten (peptiden) van HPV16. Twaalf maanden na de laatste
injectie was de aandoening bij 79 procent van de deelnemers afgenomen.
Bij negen vrouwen verdwenen alle door HPV16 veroorzaakte afwijkingen
volledig en bij vier van de vijf vrouwen bij wie gekeken werd of er
nog virus aanwezig was werd dit niet meer aangetroffen. Prof. dr. Kees
Melief, hoogleraar Immunohematologie in het LUMC: "Als mensen lange
tijd geïnfecteerd zijn met HPV16 reageert hun immuunsysteem niet meer
voldoende op het virus. Door het aanbieden van geselecteerde
eiwitfragmenten (synthetische lange peptiden, SLP) van het virus, kan
het immuunsysteem weer actief gemaakt worden."
Deze nu ontwikkelde behandeling wordt ook wel therapeutisch vaccin
genoemd en wordt ingezet om een ziekte te behandelen. Het SLP-concept
is ontwikkeld door prof. dr. Kees Melief en dr. Sjoerd van der Burg in
het LUMC in samenwerking met het bedrijf ISA Pharmaceuticals B.V. De
klinische studie werd uitgevoerd in nauwe samenwerking met prof. dr.
Gemma Kenter van het LUMC. De nu gepubliceerde studie is een eerste
stap op weg naar een geregistreerd geneesmiddel. Registratie is nodig
om het middel breed beschikbaar te krijgen. Dit proces zal nog geruime
tijd vergen.
Baarmoederhalskanker
De werkzaamheid van het therapeutische SLP-vaccin, zoals aangetoond
bij bovenstaande VIN-patienten, is bij patiënten met
baarmoederhalskanker niet bekend. Dit wordt momenteel onderzocht. Bij
baarmoederhalskanker is in ongeveer de helft van de gevallen HPV16 het
veroorzakende virus. Bij VIN is dat ongeveer 70-80 procent. Het
preventieve HPV-vaccin tegen baarmoederhalskanker, waarmee meisjes
begin 2009 voor het eerst zijn ingeënt, is een ander type vaccin en
heeft geen therapeutische werking bij vrouwen die al besmet zijn met
HPV. Het wordt ingezet ter voorkoming van baarmoederhalskanker via
HPV.
Naast de financiering door ISA is dit onderzoek mede mogelijk gemaakt
door subsidies van de EU en de Nederlandse Kanker Bestrijding (KWF).