Gesprek na de ministerraad (Met het Oog op Morgen, radio 1)
Radio / TV-interview | 09-11-2009
Minister-president Balkenende gaat in het radio-gesprek na afloop van
de ministerraad in op het voorzitterschap van de Europese Raad en het
AOW-debat.
PRESENTATOR:
Vindt Balkenende nog steeds dat hij terecht weigerde in de Tweede
Kamer over de AOW te praten?
ANDRINGA:
Ja, het was helemaal geen toeval wat er deze week gebeurde, want
minister Bos en premier Balkenende wilden voor eens en altijd
duidelijk maken dat ze niet van plan zijn om voor ieder wissewasje in
de Tweede Kamer te verschijnen. Er worden hele lijsten bijgehouden van
hoe lang ministers in de Tweede Kamer staan, en er is toch wel een
breed gevoel dat het gewoon te veel wordt. En nu lijkt het misschien
wel een nederlaag dat premier Balkenende alsnog voor dat AOW-debat in
de Tweede Kamer moet verschijnen, maar ik kan me zo voorstellen dat
ook een onderdeel van die toezegging is geweest dat in de toekomst,
bijvoorbeeld Kamervoorzitter Verbeet ervoor gaat zorgen dat er wat
minder verzoeken richting premier gaan om naar de Tweede Kamer te
komen.
PRESENTATOR:
Maar het AOW-debat kun je toch geen wissewasje noemen?
ANDRINGA:
Nee, dat is geen wissewasje, maar Balkenende legde ook uit: er is
zoveel over gesproken al waar ik wel bij aanwezig ben geweest, en ja
om nu nog een keer, nu het besluit al genomen is, om dan nog eens een
keer in de Tweede Kamer te verschijnen. Dat kan net zo goed een
vakminister doen.
PRESENTATOR:
Balkenende wil dus niet meer zo vaak naar de Tweede Kamer. Bestaat de
kans dat hij er helemaal niet meer heen hoeft omdat hij een andere
baan krijgt ook nog steeds?
ANDRINGA:
Ja, dat kan nog steeds. De vraag hangt namelijk nog steeds boven de
markt of hij kandidaat is of niet. Hoewel die vraag kan hij zo
langzamerhand echt niet meer horen, maar hij heeft nog wel begrip voor
het feit dat het hem steeds wordt gevraagd...
BALKENENDE
Tuurlijk, die vragen die komen terug. Dat is logisch. Dat gebeurt ook
veel op het ogenblik, en het zijn ook belangrijke beslissingen die
genomen moeten worden, dus ik kan die discussie wel plaatsen.
ANDRINGA:
Ja, maar begint het zo langzamerhand een beetje te vervelen?
BALKENENDE
Nou ja, dat je steeds dezelfde vragen krijgt, ach dat went. Maar je
schiet er niet zoveel mee op. En dan krijg je een herhaling van
zetten, en daar heeft niemand iets aan.
ANDRINGA:
U bent geen kandidaat he?
BALKENENDE
Nee.
ANDRINGA:
Nee. Maar het is wel de verwachting dat er de komende week een
beslissing valt. Hoe gaat dat nu precies in zijn werk? Wat kunnen we
verwachten de komende dagen?
BALKENENDE
Wat deze week enorm belangrijk was, was het besluit in Tsjechië van
het hof. Het Constitutioneel Hof in Tsjechië. Dat had je nodig om te
weten van: we kunnen nu definitief door met het Verdrag van Lissabon.
Dat is weer van belang voor de vraag van: komt er een voorzitter van
de Europese Raad of niet. Dan ben je vervolgens afhankelijk van het
Voorzitterschap. Dat is nu Zweden onder leiding van premier Reinfeldt.
Wat gebeurde er? Toen deze beslissing viel, was de heer Reinfeldt zelf
in de Verenigde Staten, en op het ogenblik is hij in India. Wanneer
hij terug is uit India zal hij beginnen met zijn consultaties.
ANDRINGA:
Dus dan is het maandag.
BALKENENDE
Ik dacht dat hij in het weekend terugkwam. Hij zal denk ik inderdaad
maandag beginnen met de gesprekken.
ANDRINGA:
Dan gaat hij die 27 regeringsleiders bellen.
BALKENENDE
Ja, die gaat hij bellen en dan zal hij daar een analyse van maken, en
dan ontstaat voor hem het moment om te kijken van: kan ik dan de
Europese Raad bij elkaar halen en dan is de vraag of dat nu snel is of
dat het iets meer tijd nodig heeft. Dat weten we niet.
ANDRINGA:
En kan hij in zo'n gesprek ook zeggen: Ja, Jan Peter we zoeken een
ervaren premier uit een wat kleinere EU-lidstaat en het liefst van de
christen-democratische familie. Nou, dan zijn er maar een paar smaken.
BALKENENDE
Nu ja, de vragen die hij stelt, dat weet ik allemaal niet. Ik vraag me
dus ook af van hoe hij die vragen zal gaan stellen. Dat is voor mij
net zo goed een vraag als voor u. Dat wachten we maar af, en wat de
keuze betreft: u heeft gemerkt dat er een heleboel namen op het
ogenblik de ronde doen. De naam van Tony Blair is bijvoorbeeld
genoemd, laat ik eens een naam noemen, maar we zullen zien wat er
allemaal gaat gebeuren. En dat is toevallig een groot land.
ANDRINGA:
Dus volgende week, hetzij in dit weekend, is er een naam uit de hoge
hoed?
BALKENENDE
Wat mij betreft zo snel mogelijk, maar zoals gezegd dat is echt
afhankelijk van de raadplegingen waar Reinfeldt mee bezig is.
ANDRINGA:
Er is natuurlijk het gevaar, want u zegt steeds: ik ben geen kandidaat
en dat geloven we, maar er zijn toch ook een heleboel mensen
als Jan Peter Balkenende gevraagd wordt of hij
het wil doen, dan is hij weg uit Nederland. Maar stel dat het aan
iemand anders wordt gevraagd, loopt u dan ook niet het gevaar dat het
imago blijft hangen: eigenlijk had de premier in Brussel willen
zitten, en niet hier in Nederland.
BALKENENDE
Het is een beetje zoals u het nu formuleert. Kijk, ik voer de
discussie niet. Ik ben geen kandidaat, ik ben niet gevraagd. Dat zeg
ik al een paar weken, en er is ook in die situatie helemaal niets
veranderd.
ANDRINGA:
U zou ook kunnen zeggen: ik ga absoluut niet weg. Ik blijf tot 2011,
maar dat zegt u niet.
BALKENENDE
Wat mij zo bezighoudt is dat er zo geweldig veel wordt gespeculeerd.
Ikzelf geef daar geen voeding aan. En nu is het gewoon een kwestie van
wat zal er gaan gebeuren wanneer het Voorzitterschap mensen gaat
benaderen. En dan zullen we ook horen hoe die vragen zullen luiden.
Dat is dan verder afwachten. En al die speculaties. Ik zie natuurlijk
ook wel de kranten. Ik denk van: ja daar worden we ook niet zoveel
wijzer van. En bovendien: het houdt mij eerlijk gezegd ook niet zo
bezig ook, hoor. Ik heb genoeg andere dingen aan mijn hoofd.
ANDRINGA:
Ik geloof u op uw blauwe ogen. Deze week was er wat anders: u heeft
een punt willen maken over het veelvuldig verschijnen in de Tweede
Kamer. Ik hoorde u vandaag zeggen: er is bewindspersoon geweest die 26
uur in de Kamer stond. Was dat in een maand, een kwartaal of een week?
BALKENENDE
26 uur in week. En dat was gewoon als een voorbeeld.
ANDRINGA:
Wie was dat trouwens?
BALKENENDE
Dit was minister Klink. Er wordt bijgehouden wie de meeste uren maakt.
Nou, minister Klink maakt heel veel uren in de Kamer. En ook Hirsch
Ballin zit er heel veel.
ANDRINGA:
Is dat niet heel erg mooi dat bewindspersonen de kans krijgen om in de
tempel van de democratie hun beleid te verdedigen?
BALKENENDE
Kijk, het is natuurlijk altijd een eer om in het parlement te komen.
Het is een eer om deel uit te maken van de democratie en tegenover de
volksvertegenwoordiging je ideeën te verdedigen, te staan waarvoor je
staat, verantwoording af te leggen. Alleen, het is ook zo dat
bewindslieden naast debatteren ook andere verantwoordelijkheden
hebben. Je moet een departement aansturen. Je hebt de ministerraad
voor te bereiden. Je hebt de contacten nodig in het land, want je kunt
niet alleen maar beleid maken in die Haagse ivoren toren, je moet
juist ook het land in.
ANDRINGA:
Maar democratie is ook debat, en dat vindt plaats in de Tweede Kamer.
BALKENENDE
Ja, maar goed: 26 uur per week is wel heel erg veel.
ANDRINGA:
Ja, dat is inderdaad wel heel veel, maar ik neem aan dat dat ook een
uitzondering is. En wat er deze week gebeurt is dat u en minister Bos
zeiden: we doen het nu even niet, er is genoeg over gepraat. En meteen
heb je dat er een hele hoop commotie ontstaat waardoor weer de indruk
wordt gewekt van: ze zetten de hakken in het zand en men wil niet
meer.
BALKENENDE
Nou het is wel goed om even naar de zaak zelf te kijken. Is het nu zo
dat minister Bos en ik niets hebben gezegd over de AOW? Is natuurlijk
niet waar. Ik heb de nodige debatten met de Kamer gehad, waarin het
ging over de noodzaak om de AOW te gaan veranderen. De Algemene
Beschouwingen en op andere momenten. Dus die algemene vraag van: is
het noodzakelijk om de leeftijd van de AOW te gaan verhogen die vraag
is allang door mij beantwoord. Wat deed zich nu voor. Er was een brief
naar de Kamer gestuurd, ondertekend door minister Donner en
staatssecretaris Klijnsma. De bewindslieden van Sociale Zaken. En
daarin wordt ingegaan op de concrete keuzes die worden gemaakt. Dan is
het, wetende dat deze brief van de bewindslieden er is, ook niet nodig
dat de minister van Financiën en de premier erbij aanwezig zijn.
ANDRINGA:
Maar ik kan me voorstellen dat die redenering helemaal goed te volgen
is als het gaat om de verhoging van de tarieven van postzegels voor
het binnenlandse briefverkeer, maar dit gaat echt om een verandering
waar zeer veel discussie over is in de Nederlandse samenleving en waar
niet per ongeluk gevraagd is of de twee belangrijkste figuren uit het
kabinet die hiermee te maken hebben om die er ook bij te hebben.
BALKENENDE
Ja, maar terecht zegt u dat er hele grote woorden zijn gebruikt vanuit
de Kamer. Minachting van het parlement, en ga zo maar door.
ANDRINGA:
Laf en arrogant. U werd beschuldigd van werkweigering.
BALKENENDE
Ja het kan niet op, het kan niet op. Maar dan zou je eens goed moeten
vergelijken wat nu speelt ten aanzien van de AOW in de Tweede Kamer en
de debatten die we in het verleden hebben gehad over de WAO en de WIA.
Het aanpassen van de pre-pensioenfaciliteit, zoals de VUT. DE
veranderingen van het stelsel van gezondheidszorg, de bijstand,
allemaal grote majeure hervormingen. En bij al die debatten ben ik ook
niet aanwezig geweest. Dus ik moet zeggen dat ik de grote woorden van
de Kamer niet helemaal kan plaatsen tegen de achtergrond van die
ervaring die we de laatste jaren ook hebben gehad.
ANDRINGA:
De komende donderdag staat het AOW-debat gepland. U heeft gezegd,
onder druk van de Kamervoorzitter, dat u daar dan toch komt. En 's
middags staat er ook weer een debat gepland over de crisis en
herstelwet. Dus dan zit u ministens weer een uurtje of tien in de
Kamer...
BALKENENDE
Maar dat hoort er ook bij, want ten aanzien van de AOW hebben we
gezegd: nou, we zijn gewoon aanwezig omdat de Kamer er zo zeer aan
hecht. En het andere punt: de crisis en herstelwet, dat vind ik
buitengewoon belangrijk.
ANDRINGA:
Daar wil u wel voor komen?
BALKENENDE
Nou ja, weet u waarom: omdat wij willen dat mensen in Nederland zo
lang mogelijk aan het werk kunnen blijven. Dat we sneller zijn met
procedures zodat je bijvoorbeeld bouwprojecten, duurzaamheidsprojecten
eerder kunt realiseren. Dus zo'n crisis en herstelwet vind ik een
voorbeeld waarvan ik zeg: daar moet gewoon echt aan worden gewerkt om
die wet snel door het parlement te loodsen, zodanig dat we ook de
projecten in Nederland kunnen versnellen. Dat we mensen aan het werk
helpen, dat is ook de reden waarom we graag tempo willen, ja.
ANDRINGA:
Ik wens u volgende week aangename uren in die Tweede Kamer.
BALKENENDE
Dank u zeer.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd)
Ministerie van Algemene Zaken