ChristenUnie
Bijdrage Ernst Cramer AO Voortgangsraportage ILG en EHS over
2008
Bijdrage Ernst Cramer AO Voortgangsraportage ILG en EHS over 2008
donderdag 12 november 2009 10:00
De heer Cramer (ChristenUnie): Voorzitter. Ik bedank eerst de
rapporteurs. In mijn ogen is de rapportage niet mild over de gekregen
en de geboden extra helderheid ten opzichte van de voorgaande
rapportage. Voor dit moment beperk ik mij ertoe om expliciet aan de
minister te vragen of die extra duidelijkheid, meer inzicht, ook kan
worden verkregen als de midterm review heeft plaatsgevonden en of dan
een soort tussenstap wordt gemaakt, waarna wij het hele proces
misschien beter kunnen inrichten. Hierop richtte zich ook de kritiek
van de Algemene Rekenkamer. Ik kom op de inhoud van de stukken die wij
hebben ontvangen. Ook mevrouw Snijder sprak al over het inrichten
versus de aankoop. Bij de behandeling van het aanvullend
beleidsakkoord hebben wij daarover ook al iets gezegd. Als ik dit zo
lees en op mij laat inwerken dan denk ik dat de gemaakte keuze om
eerst aandacht aan de inrichting te geven en niet meteen aan de
aankoop, een goede is. Maar dan moet de inrichting wel gaan
plaatsvinden. Daarover maakt de fractie van de ChristenUnie zich toch
heel veel zorgen. Wij denken dat dit sterk achterblijft. Als je ook
aan de burgers wilt laten zien wat de EHS uiteindelijk betekent, welke
meerwaarde die voor onze natuur gaat opleveren, dan is het absoluut
noodzakelijk dat die er niet bij blijft liggen, maar ook echt
ingericht gaat worden. Ik ben het er niet mee eens dat wij maar minder
moeten gaan inrichten als het geld op is, omdat misschien het geld
voor het onderhoud op is. Dat proefde ik een beetje bij mevrouw
Snijder. Ik denk dat wij het aan onze stand verplicht zijn om ook de
budgetten voor het onderhoud en het beheer vrij te maken als wij veel
waarde hechten aan de natuur. Dat zal heel wat van ons allen vragen.
De voorzitter: Mevrouw Snijder vraagt het woord. Ik weet niet of dit
uitlokking was.
De heer Cramer (ChristenUnie): Nou, het was...
De voorzitter: U hoeft niet te reageren.
Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): Nee, het was niet echt uitlokking,
maar ik wil een vraag stellen. De heer Cramer deelt, neem ik aan, wel
de mening dat je keuzen moet maken als je een bepaald budget hebt?
Natuurlijk moet je ook beheren wat je hebt ingericht, maar je moet wel
keuzen maken.
De heer Cramer (ChristenUnie): Mevrouw Snijder heeft volstrekt gelijk,
maar mij gaat het erom dat wij niet veel geld moeten spenderen aan
inrichting om er over tien jaar achter te komen dat de boel er
verslonst bij ligt en dat wij nieuwe keuzen moeten maken omdat wij
geen geld hadden voor het beheer. Ik vind dat wij het aan onszelf
verplicht zijn om ook de middelen voor het beheer vrij te spelen als
wij gaan inrichten. In die zin zitten wij volgens mij op dezelfde
lijn. Ik zocht wel bewust een beetje de confrontatie op, voorzitter,
alhoewel het niet mijn bedoeling was om uit te lokken. In dat licht
kom ik op de heroverweging. De fractie van de ChristenUnie heeft zich
altijd volledig achter de EHS gesteld en doet dat nog. Toch vraag ik
mij af of wij langzamerhand niet ook, gaande naar die midterm review,
onze knopen moeten tellen en vragen of alles helemaal goed gaat. De
minister kent mijn kritiek op het gebruik van heel veel kleine
gebiedjes. Mijn mooiste voorbeeld blijft het Gorzenveld in Flevoland
van 1,5 ha, waarop drie koningspaarden en twee reigers zitten en
vermoedelijk een kamsalamander. Het is wel een gebiedje dat van
nergens naar nergens gaat. Het moet een stepping stone zijn naar het
Horsterwold, maar het Horsterwold moet ook nog zijn meerwaarde
krijgen. Het is er trouwens al buitengewoon mooi, al weet bijna
niemand in Nederland dat. Het gaat mij erom dat je naar robuuste
natuur moet, naar zones die aansluiten. Dan hebben wij een veel beter
gebied dan al die kleine gebiedjes, ook gezien de EHS-kaart en de
vlekken die over heel Nederland liggen. Ik denk dat wij er verstandig
aan doen om niet zozeer minder natuur te realiseren, als wel om te
overwegen dit anders en beter op elkaar aansluitend te doen.
De heer Van der Ham (D66): Wat zegt de heer Cramer nu eigenlijk? Hij
zegt: ik ben helemaal voor de EHS, maar misschien is toch het hele
concept van de EHS niet zo goed. Dat al die plekken zich nog moeten
bewijzen en dat het nog moet groeien, mag duidelijk zijn. Dat zal niet
van de ene op de andere dag gerealiseerd zijn. Maar wat vraagt hij nu
precies aan de minister? Ik begrijp het niet helemaal.
De heer Cramer (ChristenUnie): Ik heb dit al vaker in deze commissie
aan de orde gesteld. Mijn grootste kritiek op heel veel van die kleine
natuurgebieden is dat ze heel kwetsbaar zijn, dat er heel veel zorg
voor nodig is om een goede habitat ingericht te krijgen en dat het dus
de vraag is of dit blijft lukken, met alle druk van de omgeving. Dat
is een voortdurende strijd. Wij spreken ook over het aaneensluiten van
grotere gebieden, waardoor de robuustheid toeneemt en waardoor ook
recreatie kan plaatsvinden. In die zin denk ik dat je moet kijken naar
logische oplossingen in de natuur in plaats van willens en wetens alle
vlekken die er nog liggen en die nog moeten worden aangeschaft maar te
kopen en je af te vragen of met de inrichting een goede habitat gaat
ontstaan.
Mevrouw Ouwehand (PvdD): Als de fractie van de ChristenUnie daar een
bezwaar ziet, en ik kan dat bezwaar wel invoelen, zouden wij juist aan
de minister moeten vragen om hard aan de slag te gaan met robuuste
verbindingszones. Als natuurgebiedjes op zichzelf waardevolle
elementen bevatten, maar onder druk staan van de omgeving, waarbij -
het moet mij even van het hart - de ChristenUnie-fractie ook niet hard
haar best doet om die druk van de omgeving te verlichten, kun je toch
niet met het argument komen dat het postzegeltjes zijn waaraan je in
het grote geheel niet veel hebt? Dat is wel een erg nadelige uitkomst
voor de natuur.
De heer Cramer (ChristenUnie): Integendeel, ik denk dat het juist meer
kansen biedt voor de natuur als je ervoor zorgt dat postzegels
inderdaad goed verbonden zijn, maar je moet kijken waar dit op de
meest logische plekken kan gebeuren. Dat is mijn oproep. Ik denk dat
wij daar goed naar moeten kijken. Ik heb niet de kaart opnieuw
ingetekend of zo, mocht mevrouw Ouwehand dat gevoel hebben, maar ik
denk dat wij hierover op zijn minst de discussie moeten voeren, zodat
wij ook tegemoet kunnen komen aan zorgen in de samenleving over wat
dit ons gaat opleveren en of het allemaal wel gaat lukken. Dat vind ik
ook een belangrijke voorwaarde voor draagkracht uit de samenleving
voor diezelfde natuur. Ik maak een opmerking over de ontschotting. Uit
de provincies horen wij dat het vooral bij het ILG nogal lastig kan
gaan omdat bij bepaalde noodzakelijke gebiedsoplossingen schotten
binnen de financieringsstructuur het onmogelijk maken om geld te
schuiven als men dat zou willen. Ik heb geen exact voorbeeld, voor het
geval de minister daarnaar zou vragen, maar in ieder geval hebben wij
van verschillende provincies de oproep gehoord om daar nog eens naar
te kijken. Als de minister daarop geen antwoord kan geven, zal ik
zorgen dat ik daarop bij de begrotingsbehandeling wat meer
gedetailleerd kan ingaan. Nu is het een hartenkreet. Tot slot over de
subsidies voor agrarisch natuurbeheer. Wij kregen gisteren een
geweldig mooi boek. Ik moest denken aan die reclame van Mona: ik werd
er wel een beetje blij van. Dit is precies in lijn met wat ik hier al
heel vaak heb gezegd over een echte financieringsstructuur voor de
ondernemers. De compassie waarmee ook LTO hieraan heeft meegewerkt en
de interviews in het tweede deel sluiten aan bij de discussie die wij
in de Kamer al vaker hebben gevoerd. Dat is ook het beeld dat de
minister heeft geschetst, maar waarvoor het moeilijk was om de handen
op elkaar te krijgen. Ik was er echt van onder de indruk. Ik wil zowel
het ministerie als LTO een groot compliment geven, maar ik denk dat
alle partijen in het veld dit compliment verdienen voor de manier van
denken. Belangrijk is daarbij wel hoe die financieringsstructuur er nu
uitziet. Ik heb mij daarin ook wat verdiept. Het blijkt dat de
herziening, ook in de vorm van het nieuwe SNL, nog niet meteen een
nieuwe of een betere financieringsstructuur is, maar het is wat
gereshuffled. Volgens mij maken wij met elkaar een geweldige denkfout
over de financiering van het landschap door het agrarisch
natuurbeheer. Die zit in het volgende. Terwijl het landschap door de
terreinbeherende organisaties als een product, een activiteit wordt
gezien, praten wij over de financiering van het agrarisch natuurbeheer
als een tegemoetkoming voor de geleden schade, voor omzetderving. Wij
moeten nadenken over natuur als nieuw product. Dan hebben wij het ook
niet over staatssteun als wij daarvoor betalen. Het is cruciaal dat
wij een heel andere manier van denken krijgen. Wij hebben het niet
over een tegemoetkoming, wij hebben het niet over een
schadeloosstelling, maar wij moeten het erover hebben dat er een
geweldig goed product wordt geleverd. Dan hoort daarbij ook een
betalingsstructuur. Daarin kun je op een gegeven moment ook een
uitdaging leggen, want als de kwaliteit beter is, wordt er ook meer
voor betaald. Dat lijkt mij juist meerwaarde voor de kwaliteit.
Tags
Ernst Cramer