Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Europa in 350 lapjes
Voor het eerst is het Europese landschap uniform en gedetailleerd in kaart gebracht. Een bonte deken van 350 lapjes.
Sander Mücher van Alterra, onderdeel van Wageningen UR, is specialist in remote sensing en GIS (Geografisch Informatiesysteem) met een sterke interesse in landschapsecologie. Maar op zijn kamer zoek je vergeefs naar die nieuwe kaart. Het ding is gewoon te groot, legt hij uit. Helemaal uitgeklapt zou de kaart ongeveer vijf bij drie meter beslaan. En zo groot zijn die kamers bij Alterra nou ook weer niet. Maar de digitale versie is voor iedereen beschikbaar op de website van Alterra. Het Europese landschap is wel vaker in kaart gebracht. Maar een systematische classificatie voor heel Europa ontbrak, legt Mücher uit. 'Er zijn veel nationale landschapskaarten, maar de typologieën, de schaalgrootte en de gebruikte methodieken en databronnen zijn onvergelijkbaar. Daar is dus een hiaat. Maar de behoefte voor een Europees raamwerk is er wel, vandaar dat wij die uitdaging zijn aangegaan.'
Vereenvoudigen
De nieuwe landschapskaart bestaat uit vier hiërarchische lagen die het klimaat (acht types), de hoogte (vijf types), de samenstelling van de bovenste bodemlaag (drie types) en het landgebruik (tien types) weergeven. De lagen en de onderverdeling in types leveren in theorie samen 1200 (8x5x3x10) verschillende landschapstypen op. Maar gelukkig komen die niet allemaal voor. 'Uitgangspunt was dat 500 verschillende landschapstypen nog te behappen waren. We moesten de oorspronkelijke databases dus sterk gaan vereenvoudigen.' Het resultaat is een kaart en achterliggende database met -in zijn meest gedetailleerde vorm- 350 verschillende lappen en lapjes. Die lapjes worden met kleuren (voor het klimaat), licht of donker (voor de hoogte), rasterpunten (voor het bodemmateriaal) en arceringen (voor het landgebruik) weergegeven.
Natuurlijke grenzen
Een sterk voordeel van de nieuwe Europese landschapsclassificatie is volgens Mücher dat natuurlijke grenzen worden gehanteerd in plaats van administratieve grenzen. 'Dit maakt het mogelijk om deze natuurlijke eenheden te gebruiken om ruimtelijk functionele relaties te analyseren. De Europese landschapsclassificatie biedt een overkoepelend raamwerk voor de vele verschillende nationale classificaties, maar zal deze nooit vervangen.' Met de kaart in de hand kunnen bijvoorbeeld scenario's voor veranderend landgebruik beter worden geanalyseerd. 'We kunnen voorspellen op welke landschappen dat effect heeft en of dat bijzondere landschappen zijn of niet.'
Europese status
Alterra mikt erop dat de nieuwe classificatie een Europese status krijgt van het Europese Milieu Agentschap (EEA). Mücher: 'Dat het een formele Europese landschapsclassificatie wordt die door de Europese instituten wordt erkent en gebruikt.' Maar dan moet er nog wel wat strijd worden geleverd. 'Elke kaart is een abstractie van de werkelijkheid. Je hebt onderzoekers die het unieke van hun eigen grondgebied willen benadrukken en je hebt onderzoekers die naar overeenkomsten tussen regio's zoeken. Wij hebben juist naar die overeenkomsten gezocht.' Mücher promoveerde onlangs op zijn werk aan de nieuwe landschapsclassificatie. | Roelof Kleis
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl.