Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_7XQG58
12 november 2009
Antarcticatoerist is grote vervuiler
De 40.000 'ecotoeristen' die jaarlijks een bezoek brengen aan de Zuidpool, zijn enorme milieuvervuilers. De bezoekers van de ondergesneeuwde landmassa brengen hierdoor niet alleen het Antarctische gebied in gevaar, maar ook de rest van de wereld. Machiel Lamers, die zijn onderzoek uitvoerde met financiering van NWO, onderzocht wat voor effect het toenemende toerisme heeft op Antarctica en hoe die effecten beteugeld kunnen worden.
Toerisme in Antarctica is 'booming'. Terwijl zo'n twintig jaar geleden nog maar een paar honderd avonturiers afreisden naar de Zuidpool, trokken afgelopen winter - op het moment dat het in Antarctica dus zomer is, en de temperatuur nog net te hebben - meer dan 40.000 nieuwsgierigen naar het meest zuidelijke puntje van de aarde. Hoewel het toerisme ook veel voordelen biedt voor de Zuidpool, is de groeiende toestroom erg vervuilend: de lange reis die veel toeristen maken zorgt voor schrikbarende CO2-uitstoot. Machiel Lamers bezocht de Zuidpool en besprak met andere belanghebbenden de fragiele toekomst van het continent.
Touroperators maken de dienst uit
Lamers sprak met wetenschappers, beleidsmakers, milieugroeperingen en touroperators. Antarctica blijkt voor grote uitdagingen te staan: het lokale milieu staat onder druk, er komen meer en grotere schepen naartoe, toeristen willen steeds 'harder, sneller, meer' en er is eigenlijk niemand om dit allemaal in goede banen te leiden: de Zuidpool wordt beheerd door een internationaal consortium van landen, maar niemand is er echt de baas. Beleid dat paal en perk stelt aan het toerisme, is er niet.
Degenen die de touwtjes het meest in handen houden, zijn de touroperators. Het is in hun eigen belang om niet te veel toeristen tegelijk te laten komen: niemand gaat naar Antarctica om daar nog zes andere schepen met toeristen aan te treffen. De zelfregulering van de touroperators werkt nu nog afdoende, maar volgens Lamers kan daar makkelijk verandering in komen. In de toekomst zullen waarschijnlijk alleen maar meer partijen proberen een graantje mee te pikken, en de kans bestaat dat niet iedereen bereid is om concessies te doen.
Veel wetenschappers die voor langere tijd op de pool zitten, zien nu al de gevolgen van het toenemende aantal toeristen. Slecht voorbereide touroperators kunnen tegen grote verrassingen aanlopen en bij gebrek aan ANWB en politie, zijn het vaak de wetenschappers en wél goed voorbereide touroperators die de toeristen in nood te hulp moeten schieten. Met alle gevolgen van dien voor hun eigen werk.
Langetermijnplanning
Volgens Machiel Lamers is het belangrijk dat er snel maatregelen worden genomen. De betrokken landen, waaronder ook Nederland, moeten snel een planning voor de lange termijn maken. Lamers schetst een aantal gedetailleerde toekomstscenario's die daarbij kunnen helpen. Wat moet er bijvoorbeeld gebeuren als iemand vanuit commercieel oogpunt wil bouwen op de Zuidpool? En wie is verantwoordelijk voor gestrande toeristen?
Het onderzoek van Lamers, waar hij 12 november op hoopt te promoveren aan de Universiteit Maastricht, laat zien dat het tijd is voor duidelijke regels, vage akkoorden voldoen niet meer. Waarom gelden bijvoorbeeld voor het Antarctisch Schiereiland dezelfde regels als voor de Rosszee? En hoeveel toeristen kan Antarctica eigenlijk aan?
Het onderzoek van Machiel Lamers werd gefinancierd door NWO en had plaats binnen het Nederlands polair programma. Met het Nederlands polair programma wil NWO kwalitatief hoogstaand wetenschappelijk onderzoek van de poolgebieden stimuleren.
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek