Rapport: NOS Journaal zwijgt over Nederlands antisemitisme in Israel
Cordaid EU subsidie misbruikt door organisatie Al Quds festival
EFRAT, Israel, 20091112 -- De Nederlands-Israelische organisatie Israel Facts Monitorgroep heeft begin deze week een rapport gestuurd naar de vaste Tweede Kamer commissie voor OCW over de werkwijze van het NOS journaal en het mogelijke misbruik van EU gelden via Cordaid door de Nederlandse organisatie van Al Quds Underground, het "pluriform cultuur festival" waarin Jeruzalem werd uitgeroepen tot hoofdstad van de Arabische cultuur. Het NOS Journaal maakte 31 oktober 2009 een reportage van dit festival. Zie player.omroep.nl/?aflid=10257937. Wat de reportage niet liet zien was een antisemitisch incident in Israel waarbij Nederlanders waren betrokken. De kijker werd ook informatie onthouden over een schandaal waarbij EU subsidie aan Cordaid door de organisatie van Al Quds Underground werd misbruikt voor racisme.
De artistiek directeur van het festival, de Nederlander Merlijn Twaalfhoven, die met een team van 20 Nederlanders in Israel was, werd geïnterviewd door Journaal verslaggever Van Hoorn. Hij antwoordde op de vraag naar het waarom van de organisatie van het festival, dat hij wilde laten zien hoe de culturen in Jeruzalem al honderden jaren samenleven. Jamal Goseh, de directeur van het festival, voegde er nog aan toe: "Iedereen is hier altijd welkom of je Jood, Christen of Moslim bent is niet belangrijk als je in vrede komt."
Volgens het rapport van Israel Facts Monitorgroep waren in werkelijkheid Joodse Israëli's niet welkom op dit festival.
Van Hoorn opende de reportage met een, volgens het rapport, feitelijk onjuiste bewering over het gebrek aan cultuurvrijheid voor de Arabische bevolking in Jeruzalem. Twaalfhoven suggereerde zelfs dat Israel racisme bedrijft door Jeruzalem te veranderen in een puur Joodse stad. Hij verklaarde dat dit, en een arrestatie van iemand de dag ervoor, voor hem reden was om "geen thee" te kunnen drinken met Israëli's. Hieraan voegde Van Hoorn toe: "dus vandaag geen Joodse bezoekers in de huiskamers van Twaalfhoven", en ging vervolgens over tot het beschrijven van het "multiculturele" festival.
Wat de werkelijke betekenis was van deze opmerkingen werd duidelijk uit een artikel in de Jerusalem Post van de Israëlische journalist Gil Zohar. Daarin beschreef hij wat er gebeurde toen hij zich met enige Israelische vredesactivisten meldde bij de ingang van het festival in de oude stad. Zohar werd gevraagd waar hij woonde, waarop hij antwoordde dat hij in Jeruzalem woont. De Nederlander Twaalfhoven mengde zich vervolgens in het gesprek en vertelde Zohar en de andere Joodse Israëli's dat ze niet welkom waren. Zohar's verweer dat hij uitgenodigd was en journalist was maakte geen indruk op de aanwezige Nederlanders. Gil Zohar verklaarde later dat de buitenlandse pers getuige was van dit incident bij de Damascus/Shechem poort.
In een interview een dag na het incident confronteerde Zohar Twaalfhoven met de feiten over de uitverkiezing van "Al Quds" (Jeruzalem) door de Arabische liga als "hoofdstad van de Arabische cultuur" en het Israëlische verbod op het festival vanwege bepalingen in het Oslo-akkoord. Twaalfhoven antwoordde dat hij "de details niet kende" en dat hij dacht dat "het een goed idee was om mensen bij elkaar te brengen".
In een klaarblijkelijke poging zich te excuseren onthulde Twaalfhoven het volgende: "De lokale mensen vertelden me maanden geleden al dat Israëli's geen toegang zouden hebben tot het festival, ons Nederlandse team moest beloven om Israëlische vredesactivisten geen toegang te bieden".
Bovendien voegde hij er nog iets aan toe over de financiering van het project. Het evenement werd gefinancierd door de EU via de Nederlandse liefdadigheid instelling Cordaid en de Anna Lindh stichting voor de dialoog tussen culturen in Alexandrië. Openheid over de eis om Joodse Israëli's te bannen van het festival zou de subsidie en het budget van het festival in gevaar hebben gebracht. Twaalfhoven meldt op zijn website dat besloten werd de Israëli's te vertellen dat alles vol zat.
Het NOS Journaal, dat een full time reporter in Israel heeft, bleek niet in staat de vragen te stellen die Zohar wel stelde. In plaats van een kritische reportage te maken over de Nederlandse betrokkenheid bij dit racisme slaagde Van Hoorn erin het beeld om te draaien en Israel neer te zetten als een repressieve staat. Daarnaast werd het journalistieke principe van hoor en wederhoor niet toegepast bij de ongefundeerde beschuldigingen die zowel Van Hoorn en Twaalfhoven aan het adres van Israel uitten. Geen Israëlische functionaris kon in de reportage reageren op de beweringen van beide heren.
Een eerder IF/WAAR rapport over de NOS Journaal rapportage tijdens de oorlog in Gaza toonde al aan dat NOS Journaal op vele punten te kort schoot. Een constatering die de NOS Journaal redactie gedeeltelijk accepteerde.