A void perspective of the cosmic web
Datum: 13 november 2009
Promotie: E. Platen, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: A void perspective of the cosmic web
Promotor(s): prof.dr. M.A.M. van de Weijgaert, prof.dr. B.J.T. Jones
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Kosmisch Web geanalyseerd vanuit de voids
In het heelal bevinden zich grote gaten, de voids. Deze lege gebieden
van miljoenen lichtjaren groot zijn kenmerkende onderdelen van een
sponsachtige structuur, die ook wel de Grote Schaal Structuur wordt
genoemd. Deze structuur bestaat uit compacte clusters die onderling
verbonden zijn door een netwerk van filamenten en wanden, het
Kosmische Web.
Samen met collega's ontwikkelde Erwin Platen methoden waarmee dit Web
kan worden geanalyseerd vanuit het perspectief van de voids. De omtrek
van de voids kan daarmee uitstekend worden gedetecteerd. 'Zo vangen we
twee vliegen in een web,' zegt Platen. 'We krijgen zowel een goede
beschrijving van de voids, als van de filamenten en wanden in het
Kosmische Web.'
Platen presenteert in zijn proefschrift nauwgezette kosmografische
kaarten van de structuren in het nabije heelal. De voids, die worden
afgeplat en uitgerekt door de aantrekkingskracht van zware clusters,
vormen hierin een dynamisch geheel. Zulke prominente clusters en voids
zijn vaak gegroepeerd in grotere superstructuren, en worden daarom
superclusters en supervoids genoemd. Uit de observaties blijkt dat de
superclusters grote wanden vormen, die de posities uitlijnen van de
supervoids.
Ook heeft Platen de enkele sterrenstelsels kunnen opsporen die zich in
het centrum van grote voids bevinden. Platen: 'De eigenschappen van
zulke eenzame stelsels vertelt ons veel over de vorming van
sterrenstelsels. Een zo'n stelsel bevindt zich precies in het midden
van een nagenoeg lege wand. Dit levert voor het eerst een concrete
aanwijzing dat koud gas vanuit de omgeving wordt ingevangen en
bijdraagt aan de opbouw van sterrenstelsels'.
Erwin Platen (Emmen, 1981) studeerde sterrenkunde in Groningen. Het
onderzoek werd uitgevoerd bij het Kapteyn Instituut en werd
gefinancieerd door de RUG en NOVA.
Laatst gewijzigd: 03 november 2009 10:30
Rijksuniversiteit Groningen