Rijksuniversiteit Groningen

A void perspective of the cosmic web

Datum: 13 november 2009

Promotie: E. Platen, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: A void perspective of the cosmic web

Promotor(s): prof.dr. M.A.M. van de Weijgaert, prof.dr. B.J.T. Jones

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Kosmisch Web geanalyseerd vanuit de voids

In het heelal bevinden zich grote gaten, de voids. Deze lege gebieden van miljoenen lichtjaren groot zijn kenmerkende onderdelen van een sponsachtige structuur, die ook wel de Grote Schaal Structuur wordt genoemd. Deze structuur bestaat uit compacte clusters die onderling verbonden zijn door een netwerk van filamenten en wanden, het Kosmische Web.

Samen met collega's ontwikkelde Erwin Platen methoden waarmee dit Web kan worden geanalyseerd vanuit het perspectief van de voids. De omtrek van de voids kan daarmee uitstekend worden gedetecteerd. 'Zo vangen we twee vliegen in een web,' zegt Platen. 'We krijgen zowel een goede beschrijving van de voids, als van de filamenten en wanden in het Kosmische Web.'

Platen presenteert in zijn proefschrift nauwgezette kosmografische kaarten van de structuren in het nabije heelal. De voids, die worden afgeplat en uitgerekt door de aantrekkingskracht van zware clusters, vormen hierin een dynamisch geheel. Zulke prominente clusters en voids zijn vaak gegroepeerd in grotere superstructuren, en worden daarom superclusters en supervoids genoemd. Uit de observaties blijkt dat de superclusters grote wanden vormen, die de posities uitlijnen van de supervoids.

Ook heeft Platen de enkele sterrenstelsels kunnen opsporen die zich in het centrum van grote voids bevinden. Platen: 'De eigenschappen van zulke eenzame stelsels vertelt ons veel over de vorming van sterrenstelsels. Een zo'n stelsel bevindt zich precies in het midden van een nagenoeg lege wand. Dit levert voor het eerst een concrete aanwijzing dat koud gas vanuit de omgeving wordt ingevangen en bijdraagt aan de opbouw van sterrenstelsels'.

Erwin Platen (Emmen, 1981) studeerde sterrenkunde in Groningen. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Kapteyn Instituut en werd gefinancieerd door de RUG en NOVA.

Laatst gewijzigd: 03 november 2009 10:30