Het Nationaal Archief
Nuremberg: Its Lesson for Today
Den Haag, 9 november 2009
De film Nuremberg: Its Lesson for Today (1948) beleeft op 13 november
in Den Haag zijn wereldpremière. De officiële documentaire van het
Internationale Militaire Tribunaal in Neurenberg, gemaakt in opdracht
van de Amerikaans regering bleef ruim zestig jaar onvertoond in de
bioscopen. Het is aan Sandra Schulberg te danken dat one of most
important films never seen alsnog te bekijken is. Mede dankzij een
financiële bijdrage van het Nationaal Archief is de film nu minutieus
hersteld.
Nuremberg: Its Lesson for Today geldt de getuigenis van het
wereldberoemde rechtbankdrama waar kopstukken van het Nazi-regime als
Hermann Göring, Albert Speer, Seyss-Inquart na de Tweede Wereldoorlog
terecht stonden. Het Nationaal Archief, die de film in beheer krijgt,
acht Schulbergs werk van grote historische waarde. ,,Wij bezitten een
nog steeds groeiend aantal oorlogsarchieven waarin niet alleen de
daders, maar ook de slachtoffers centraal staan, zegt Martin Berendse,
directeur van het Nationaal Archief. ,,In dat licht kunnen we ook de
film zien; de Amerikanen gaven er de opdracht toe om de berechting van
de kopstukken door het tribunaal te legitimeren. Alleen daarom al is
de film voor ons een waardevolle bron,
Den Haag is met zorg uitgekozen voor de wereldpremière van Nuremberg:
Its Lesson for Today. Het Nationaal Archief is gevestigd in Den Haag,
internationaal de hoofdstad van veiligheid en recht. In het Haagse
bevinden zich tribunalen, waaronder het International Court of
Justice, waar de archieven van het Neurenbergtribunaal worden bewaard.
Belangrijker nog: het Nationaal Archief heeft zelf stukken in huis die
zijn gebruikt bij de Neurenbergprocessen. Berendse: ,,Daarom is het
van belang de film te beheren in de omgeving van onze archieven.
De Duitse versie van de film Nurnberg und seine Lehre werd in 1948
en1949 veelvuldig gedraaid in Duitse bioscopen. Schulberg is tijdens
onderzoek op documenten gestuit waaruit blijkt dat de US War
Department en het State Department nerveus werden van het idee om de
film ook aan een Amerikaans filmpubliek voor te schotelen. Er waaide
inmiddels een andere politieke wind, ingegeven door de Marshall-hulp.
Duitsland moest zo snel mogelijk weer een volwaardige Europese natie
worden en bij die rehabilitatie paste geen beelden van de gruwelen
aangericht tijdens het Nazi-regime. Voor de film restte de
vergetelheid. De Engelse versie van de film werd nooit volledig
afgemaakt en de originele filmnegatieven en geluidsband raakten zoek.
Sandra Schulberg, dochter van de regisseur van Nuremberg: Its Lesson
for Today, is vijf jaar bezig geweest met de restauratie van de film.
Naast het Nationaal Archief zorgde onder meer het Steven Spielberg
Film and Video Archive voor financiën om het project mogelijk te
maken. Schulberg stuitte tijdens haar werk op grote verrassingen. Zo
bleek de componist van de muziek bij de documentaire in de jaren
dertig ook de muziek te hebben verzorgd voor een Nazi-film.
Op 13 november vindt de wereldpremière plaats in het Filmhuis Den
Haag. s Avonds vindt een openbare screening plaats in Pathé Buitenhof
(19.30-21.30u). Vervolgens is het unieke document te zien in vijf
Nederlandse steden als onderdeel van het programma Van Neurenberg tot
Den Haag - Berechting voor Internationale Tribunalen van Movies that
Matter.