Snellere malariadiagnose dankzij UT-onderzoek

16/11/2009 11:23

Universiteit Twente

In de malariabestrijding is tegen bescheiden extra kosten belangrijke winst te boeken. Dat stellen de Universiteit Twente en Philips in een adviesrapport aan de Braziliaanse overheid over nieuwe diagnosetechnologie. De studie is kortgeleden in Parijs op een wetenschappelijk congres gepresenteerd.

De maatschappelijke impact van nieuwe technologieën aantonen vanaf hun prilste fase van ontwerp en ontwikkeling, - met dat type onderzoek slaat de Universiteit Twente een nieuwe richting in, vertelt Maarten IJzerman, hoogleraar en vakgroepvoorzitter van Health Technology & Services Research. "Ons advies aan Philips is een mooi voorbeeld. Voor nieuwe technologieën voor malariadiagnose doen wij een vroege voorspelling over gezondheidswinst en kosteneffectiviteit."

Malaria, wereldwijd met 1,5 miljoen slachtoffers infectieziekte nummer 1, is ook in Brazilië een immens probleem. Hoewel de gezondheidsvoorzieningen redelijk zijn, moeten mensen van heinde en verre naar ziekenhuizen komen. En als hun bloedmonsters eerst ter analyse naar centrale laboratoria gaan, kan behandeling lang op zich laten wachten.

Point of care-technologie

Beter dan de patiënt naar de zorg te brengen is het omgekeerde, dat artsen hun malariadiagnose kunnen stellen op de 'point of care' zelf. Om dit mogelijk te maken had Philips de keuze te investeren in twee verschillende technologieën: 'Magneto optical technology'(MOT) en 'Software Aided Microscopy' (SAM). "Onze taak als UT", aldus IJzerman, "was de prestaties van deze ontwerpen vergelijken met de manier waarop malaria momenteel wordt gediagnosticeerd. Daarvoor hebben we voor de Braziliaanse situatie een besliskundig model, een Markov-model, ontwikkeld.

Met dit model is bekeken hoe vaak een verkeerde diagnose voorkomt. Twee dingen kunnen er in principe fout gaan, of een technologie nu hapert of onoordeelkundig wordt gebruikt. Als mensen namelijk ten onrechte de diagnose malaria krijgen (fout-negatieven) zullen de te vermijden kosten snel oplopen. En het tweede risico: onthouding van zorg enkel en alleen omdat ze niet als patiënt zijn aangemerkt (fout-positieven) drukt uiteraard de levensverwachting."

gezondheidswinst

Van beide technische mogelijkheden is de softwaregestuurde microscopie van SAM er als beste uit gekomen. Aan integratie daarvan in de eigen medische structuur heeft Brazilië genoeg om aanzienlijke verbeteringen te realiseren: de onderzoekers voorspellen via het model een gezondheidswinst van ongeveer 150.000 mensenlevens per jaar; de toegang tot diagnose stijgt van 31% naar 80%. Tegelijk is dit economisch het beste scenario. Zou de overheid slechts de huidige diagnostiek tot 80% verbeteren, dan betekent een investering van 22 miljoen een gezondheidswinst van 100.000 levens, terwijl een combinatie met SAM anderhalf keer zoveel gezondheidswinst oplevert tegen maar 16 miljoen.

Borstkanker

Onder leiding van IJzerman doet de UT-vakgroep Health Technology & Services Research meer van dit soort onderzoeken naar de efficiency van gezondheidsmethodieken. "Met onderzoekers van het UT-instituut voor biomedische technologie en technische geneeskunde MIRA werken wij intensief samen op het terrein van imaging en diagnostics. Zo bekijken we de gezondheidswinst en doelmatigheid die photoacoustische imaging kan opleveren bij de detectie van borstkanker. We gaan daarbij uit van twee implementatiescenario's, de eerste als screeningsinstrument en de tweede als aanvulling op de ziekenhuisdiagnostiek van borstkanker."

"Een ander voorbeeld is dat we samen met een bedrijf als Medimate studies en de groep van Albert van den Berg onderzoek doen naar de potentiële winst die lab-on-a-chip technologie kan opleveren. Bijvoorbeeld de vraag of een natrium- of kalium-chip tot gezondheidswinst kan leiden bij patiënten met hart- of nierfalen. Door een nauwe samenwerking met de traumaregio Euregio en het Regionaal Overleg Acute Zorg kunnen we dit soort technieken ook testen in de zorgpraktijk."

"Ons onderzoeksveld heeft enorme potentie. Volgens een recente publicatie van de Economist spenderen alleen al de VS in de komende 10 jaar 70 miljard dollar extra aan personal medical monitoring devices. Dat is ongeveer net zoveel als alle kosten van medische devices in de VS. Het verkrijgen van juiste informatie om beslissingen te nemen zal de rol van diagnostiek en imaging alleen maar groter maken."