16 november 2009
Invoeren kilometerheffing heeft gunstig effect op verkeersveiligheid
SWOV-rapport: Anders Betalen voor Mobiliteit kan tientallen
verkeersdoden per jaar besparen
Het invoeren van een kilometerheffing heeft een gunstig effect op de
verkeersveiligheid in Nederland. Het kan, afhankelijk van de gekozen
variant, een besparing van 20 tot 40 verkeersdoden per jaar opleveren.
Het invoeren van het spitstarief heeft een beperkt effect op de
verkeersveiligheid. Uit de gegevens over de Randstad blijkt dat een
gebiedsheffing rondom de grote steden zou kunnen leiden tot een extra
besparing van circa 5 verkeersdoden op jaarbasis. Dat staat in het
rapport Verkeersveiligheidseffecten van de invoering van Anders
Betalen voor Mobiliteit van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
Verkeersveiligheid (SWOV).
Bij Anders Betalen voor Mobiliteit (ABvM) betaalt men niet meer voor
het bezit van een auto maar voor het gebruik ervan. Per kilometer
wordt afgerekend. Met ABvM wordt het bezit van de auto goedkoper, maar
het daadwerkelijke gebruik duurder. Naar verwachting zal in 2020 met
ABvM de mobiliteit met 6 tot 10 procent zijn gedaald.
De SWOV heeft in het rapport aan de hand van vier varianten voor ABvM
een berekening gemaakt van de effecten op de verkeersveiligheid van
deze maatregel in 2020. Daaruit blijkt dat het aantal verkeersdoden
met 4 tot 7 procent zal dalen ten opzichte van een situatie zonder
ABvM. In absolute aantallen betekent dit op jaarbasis een besparing
van 20 tot 40 verkeersdoden. De grootste besparing wordt volgens het
rapport bereikt met de variant waarin de aanschafbelasting (bpm)
geheel wordt afgeschaft en de kilometerprijs het hoogst is.
Ook is specifiek gekeken naar het effect van ABvM op de
verkeersdeelname van jonge bestuurders. Jongeren zijn mogelijk
gevoeliger voor de directe kosten van autorijden. Bovendien lopen
jonge automobilisten naar verhouding een hoog risico om bij een
ongeval betrokken te raken. Uit het rapport blijkt dat er op dit
moment geen reden is aan te nemen dat de invoering van een
kilometerheffing een ongunstig effect zal hebben op de mobiliteit en
de veiligheid van jonge automobilisten. Het blijft volgens de SWOV wel
zaak om deze groep goed in de gaten te houden. Vanwege hun hogere
risico kan een kleine verschuiving in mobiliteit al een grote invloed
hebben op de veiligheid.
Het invoeren van de kilometerheffing zal - zo verwachten deskundigen -
het wagenpark veranderen. Het wordt zwaarder en jonger. De aanschaf
van auto's wordt namelijk naar verhouding goedkoper. Een zwaardere
auto heeft een gunstig effect op de veiligheid van de inzittenden van
de auto, maar een ongunstig effect voor een minder zware tegenpartij.
De SWOV verwacht dat het netto-effect op de veiligheid echter zal zijn
te verwaarlozen.
De invoering van de kilometerheffing kan tot gevolg hebben dat meer
mensen motor gaan rijden, omdat deze volgens de huidige plannen buiten
het ABvM-regime zal vallen. Motorgebruik wordt dan aantrekkelijker dan
autogebruik en te verwachten is dat deze verschuiving van mobiliteit
kan leiden tot enkele extra verkeersdoden per jaar.
Het onderzoek is in zijn geheel beschreven in SWOV-rapport
R-2009-2: Verkeersveiligheidseffecten van de invoering van Anders
Betalen voor Mobiliteit.
De belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn ook weergegeven in
een uitgebreide samenvatting.
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid