Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
DK/167094
Datum 13 november 2009
Betreft Motie 32 123 VIII nr.19 Van VroonhovenKok en Leerdam
Tijdens de begrotingsbehandeling cultuur op 2 november jl. hebben de leden van
VroonhovenKok en Leerdam een motie ingediend die de regering verzoekt
"ervoor te zorgen dat de Cultuurkaart meer wordt ingezet voor actieve
kunstbeleving, zoals muziek- en danslessen en theaterworkshops, zodat jongeren
gestimuleerd worden, zelf kunst te beoefenen". Ik heb, omdat ik niet de enige
financier van de Cultuurkaart ben, aangegeven dat ik schriftelijk mijn advies over
deze motie zou geven.
Ik ben het geheel eens met de indieners van de motie dat de Cultuurkaart een
belangrijk instrument is om jonge mensen in contact te brengen met de
cultuursector. De Cultuurkaart is gericht op een brede culturele kennismaking en
ondersteunt scholen bij hun cultuuronderwijs. De Cultuurkaart, en destijds de
vouchers, stelt docenten en leerlingen in staat keuzes te maken in het culturele
aanbod. Hiermee is een omslag gemaakt van een aanbodsgerichte naar een
vraaggerichte benadering. Dit past binnen een onderwijsvisie waarin de autonomie
van de school en de professional centraal staat. De Cultuurkaart wordt door
scholen en leerlingen, maar ook door culturele instellingen zeer gewaardeerd, zo
blijkt uit onderzoek dat in opdracht van CJP is verricht.
De introductie van de Cultuurkaart in het schooljaar 2008-2009 mag een succes
genoemd worden. De besteding lag met 78% bijna 10% hoger dan in een eerste
jaar van een nieuw systeem mocht worden verwacht. Grote aantallen leerlingen
(926.000), docenten (14.000) en culturele instellingen (1200) moesten wennen
aan de Cultuurkaart en toch is bijna hetzelfde bestedingscijfer gehaald als met het
vertrouwde vouchersysteem.
Uit nadere informatie is mij gebleken dat het aandeel van de centra voor de
kunsten binnen de totale besteding niet op 12% maar op 20% ligt. Hoewel dit niet
Pagina 1 van 3
een volledig ander beeld schetst is de situatie toch iets gunstiger voor de actieve
kunstbeoefening.
Kijkend naar het algemene beeld van de voorlopige cijfers (er kon tot 1 november
2009 worden betaald met de Cultuurkaart) dan is het mijn indruk dat met de
komst van de Cultuurkaart de actieve kunstbeoefening juist een stimulans heeft
gekregen. De sectoren die het meest de passieve cultuurbeoefening
vertegenwoordigen zijn de verliezers binnen het nieuwe Cultuurkaartsysteem. Zo
krijgen de bioscopen en filmhuizen nog maar 7% van de bestedingen tegenover
13% in het vouchersysteem. Bovendien is het zo dat niet alleen bij de centra voor
de kunsten actieve kunstbeoefening plaats vindt. Ook bij de overige categorieën
zoals kunstenaar in de klas of dans is er vaak sprake van actieve beoefening in de
vorm van workshops die al dan niet gekoppeld aan een voorstelling worden
aangeboden.
Gezien de doelstelling van de Cultuurkaart en de keuzevrijheid van docenten en
leerlingen ligt het niet voor de hand een bepaalde bestedingsrichting voor te
schrijven. Dit is ook de mening van het VSBfonds, dat ruim 2,2 miljoen per jaar
bijdraagt aan leerlingen die het vak ckv volgen. Het VSBfonds wil met zijn
investering twee doelstellingen realiseren: culturele instellingen uitdagen zich
meer in jongeren te verdiepen én jongeren stimuleren om nieuwe culturele
activiteiten te ontdekken en zo hun smaak te vormen. De individuele keus van
leerlingen is hierin essentieel. Het is daarom niet wenselijk dat we deze
keuzevrijheid op voorhand beperken.
Zoals gezegd is de achterliggende doelstelling van de motie meer actieve
cultuurparticipatie mij zeer sympathiek. Ook in mijn beleidsprogramma Kunst
van Leven heb ik hierop immers de nadruk gelegd. Zo zet ik in op actieve
cultuurbeoefening binnen de Brede School, ondersteun ik de Beroepskunstenaar in
de Klas en laat ik door het SCP grondig onderzoek doen naar de toekomst van de
kunstbeoefening in Nederland. Ook het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft als
opdracht om de actieve cultuurparticipatie te bevorderen.
Ik ben dan ook bereid om:
- op basis van een grondige analyse van de bestedingscijfers met CJP in
gesprek te gaan om de mogelijkheid om workshops en lessen met de
Cultuurkaart te volgen, duidelijker naar voren te laten komen in de
communicatie naar docenten en leerlingen die gebruik maken van de
Cultuurkaart;
- in gesprek te gaan met branchevereniging Kunstconnectie over de
mogelijkheden het aanbod van lessen en workshops bij centra voor de
kunsten en muziekscholen te stimuleren.
Pagina 2 van 3
Ik leg de motie zo uit dat deze mij oproept de actieve kunstbeoefening met de
Cultuurkaart te stimuleren, en niet om door middel van regels of normstellingen
het aandeel actieve kunstbeoefening met de Cultuurkaart te vergroten. Op basis
van deze uitleg laat ik het oordeel aan uw Kamer.
de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
dr. Ronald H.A. Plasterk
Pagina 3 van 3