GroenLinks
Femke Halsema in Venlo

Vandaag is Femke Halsema op bezoek in Venlo, waar woensdag verkiezingen worden gehouden voor de gemeenteraad. Haar toespraak gaat over het politieke klimaat en het stagnerende integratiedebat. 'Investeren in het onderwijs is cruciaal, zodat de leraren hun werk kunnen doen. De segregatie in het onderwijs is een zwaar struikelblok voor integratie. Zwarte en witte scholen horen niet te ontstaan. Kinderen en pubers moeten samen naar school. Dit kabinet met CDA en ChristenUnie maken er geen prioriteit van om segregatie in het onderwijs te bestrijden.'

Toespraak Venlo 16 november 2009

Femke Halsema

Goedemiddag,

Als je TV kijkt dan lijkt het beeld gevuld met politici die praten over politici die niet over de toekomst praten. Het politieke debat oogt leeg. Vooral de afgelopen weken, waarbij de ene nog harder oordeelde dan de ander. De politiek verloedert dan tot een scheldkannonade, tot een platte strijd om harde kwalificaties in plaats van een waardevolle ideeënstrijd.

Het is flinkheid die drijft op electorale scoringsdrift. Iemand voor rotte vis uitgemaakt en, hup, twee zetels erbij in de peilingen. De politieke carriere van Wilders is geplaveid met harde en vernederende uitspraken over moslims (vanzelfsprekend) en over andere politici.

Maar de agenda van de PVV voor de toekomst van ons land is leeg. Vorige week besprak de Kamer de toekomst van het onderwijs. De PVV kon niets beters verzinnen dan een Nederlandse vlag op schoolgebouwen. Het is de spreekwoordelijke vlag op de modderschuit die PVV heet.

Met schelden schep je geen banen. Door verdeeldheid te zaaien wordt de veiligheid in je wijk niet groter.
Mensen, ook hier in Venlo, maken zich terecht zorgen om de toekomst. De economische crisis waait niet vanzelf over. De werkloosheid neemt toe. Jongeren krijgen geen werk, ouderen worden ontslagen. Scholen worden zwart of wit, kinderen groeien in gescheiden groepen op. In veel stadswijken en -buurten voelen mensen zich onveilig. Dit zijn de grote problemen van vandaag.

Bij de problemen van vandaag komen de uitdagingen van morgen. De klimaatcrisis verdwijnt niet als sneeuw voor de zon. Maar alleen door ingrijpen, verandering van onze levenspatronen, door een andere economische productie. Daar is politieke moed voor nodig.

Mensen worden ouder, minder mensen zijn jong: de vergrijzing verandert de arbeidsmarkt. Op termijn komen we handen tekort. Handen die we nodig hebben aan het bed. En we hebben leraren nodig, politie-agenten, jeugdwerkers en al die andere prachtige beroepen die nu worden onderbetaald of dreigen te worden wegbezuinigd.

GroenLinks slaat twee vliegen in 1 klap. De economische crisis en de klimaatcrisis doen zich samen voor en moeten tegelijkertijd bestreden worden. Wij willen nu investeren in woningisolatie, duurzame bouw, openbaar vervoer, electrische auto's, energiebesparing en duurzame energie. En helpen daarmee duizenden mensen aan het werk. Maar ook investeren wij in onderwijs, de politie en de zorg. Ook dit zijn groene, milieuvriendelijke banen. De leraar oefent het groenste beroep van de wereld uit: hij verbetert het klimaat in onze samenleving.

In de Volkskrant van vorige week werd een Venlo'se lerares geinterviewd. Willo Buskens geeft alfabetiseringslessen in het Venlose stadsdeel Blerick. Zij vertelde van haar dagelijkse strijd en motivatie om de achterstand van allochtone vrouwen te bestrijden. `Soms word ik overvallen door verbijstering', zegt ze. `Totale verbijstering over mensen die hier al twintig jaar wonen en geen woord Nederlands spreken", vertelt ze. En over het gebrek aan gelijkwaardigheid van allochtone vrouwen zegt ze: "ik kan er woedend over worden". "De nieuwkomers, de vrouwen uit Turkije en Marokko, hebben we gewoon aan hun lot overgelaten". Ik ben dat zo met haar eens.

Wij hebben een groot, verborgen emancipatieprobleem in onze samenleving. Duizenden vrouwen in Nederland hebben te weinig bewegingsvrijheid, te weinig macht, te weinig kennis van hun omgeving. Bij die vrouwen zit ook veel verborgen talent en eigenzinnigheid. En in onze vrije samenleving moet dat boven kunnen komen drijven. Deze vrouwen zijn ook de opvoeders van onze jongeren. Zij verdienen geen vernedering door een schreeuwlelijk die een kopvoddentaks wil, maar steun en solidariteit.

Integratie gaat over emancipatie. Een tijd geleden verbaasden veel mensen zich erover dat ik zei moeite te hebben met de hoofddoek omdat deze dikwijls wordt opgedaan om respect af te dwingen, of uit sociale druk. Linkse en progressieve politici moeten dit durven agenderen. Maar ik verdedig ook de rechten van vrouwen die er in vrijheid voor kiezen om hem te dragen. Als uiting van hun zelfgekozen identiteit.

Veel vrouwen voelen zich in de steek gelaten. Al die meisjes die het zo goed doen op school en hun eigen leven vormgeven. Die naar de universiteit gaan en carrière maken. Zij voelen zich miskend door het grimmige publieke en politieke debat dat hen op zijn best indeelt in probleemgroepen en op zijn slechtst uitsluit als ongewenste vreemdelingen.

Tegen alle weerstand in slagen zij. Dat lukt niet iedereen. Zoals de knellende banden van zwaar gereformeerde gezinnen jongeren in hun vrije ontwikkeling kan belemmeren, zo moeten ook traditionele moslims die hun vrouwen en dochters thuishouden scherp worden tegengesproken. Ik verdedig de vrijheid van godsdienst, maar strijd tegen achterstelling of mishandeling van vrouwen of de discriminatie van homo's. De Islamofobie van Wilders mag niet betekenen dat progressieve mensen in verweer en vanuit bijna opgelegde politieke correctheid geen kritiek meer hebben op conservatieve tradities en geloofsopvattingen.

Het integratiebeleid stagneert. Er dreigen ook nieuwe taboes. Waar Wilders reele maatschappelijke problemen overgiet met een xenofobe saus, kan de reactie niet zijn dat mensen maar meer kosmopolitisch moeten worden en vreemde luchtjes in portieken moeten leren verdragen, zoals Pechtold deze zomer zei. Dat is elitair wegkijken. We moeten hard werken. Veel stadswijken zijn verwaarloosd door de overheid. Oude flatgebouwen. Geen mooie publieke ruimtes met groen, speelplaatsen en jongerencentra. Geen schone scholen. In die wijken concentreert zich ook de werkloosheid en armoede. Daar staan de zwarte scholen, is er overlast van pubers en criminaliteit van losgeslagen jongeren. Daar is de schooluitval het grootst. Niet alleen de vrouwen uit Turkije en Marokko zijn aan hun lot overgelaten, maar al die bewoners uit zulke wijken.

Ik heb grote kritiek op de wijze waarop het kabinet het krachtwijkenbeleid vormgeeft. De projectenziekte leidt tot verspild geld.
(Voorbeeld eigen wijk)

Investeringen zijn hard nodig. Doe dat in mensen. Geen barbecues, maar banen. Geen bezuinigingen op de politie, maar agenten op straat. De agent houdt de straten schoon. Nog een milieuvriendelijk beroep.

Investeren in het onderwijs is cruciaal, zodat de leraren hun werk kunnen doen. De segregatie in het onderwijs is een zwaar struikelblok voor integratie. Zwarte en witte scholen horen niet te ontstaan. Kinderen en pubers moeten samen naar school. Dit kabinet met CDA en ChristenUnie maken er geen prioriteit van om segregatie in het onderwijs te bestrijden. Zij maken zich vooral druk om principiële discussies over het bijzondere onderwijs. Goed als het christelijk is, problematisch als het islamitisch is. Artikel 23 mag geen vrijbrief zijn om leerlingen te weigeren op bijzondere scholen. Help lokale overheden die met allerlei experimenten iets willen doen aan het ontstaan van zwarte scholen.

Om die steden met die wijken gaat het bij de
gemeenteraadsverkiezingen. Om de oplossingen waarmee we als politieke partijen het debat voeren en we vertrouwen zoeken van kiezers. Dat is democratie.

GroenLinks doet mee in Venlo. Hier zijn twee van onze wethouders dag in dag uit aan het werk om te investeren in het welzijn van mensen, in kansen voor hen die het moeilijk hebben. Dat zijn twee van onze 100 wethouders in het land. Politiek is strijd. En wat mij betreft een strijd met ideeën voor onze samenleving. Onze wethouders zetten die om in de praktijk van alledag. Koersvast, optimistisch en gericht op de toekomst. Zo gaat GroenLinks de verkiezingen in. Overmorgen in Venlo, in het voorjaar bij de gemeenteraadsverkiezingen en hoe eerder hoe liever voor de Tweede Kamer.