Rijksuniversiteit Groningen

Wie regeert? Geschiedenis van beleid en bestuur

Datum: 17 november 2009

Oratie: prof.dr. D.J. Wolffram, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: Wie regeert? Geschiedenis van beleid en bestuur

Leeropdracht: Geschiedenis van bestuur en politiek in de moderne tijd

Faculteit: Letteren

Dirk Jan Wolffram gaat in zijn oratie in op de legitimiteit van politiek en bestuur en het daarmee gepaard gaande besef van noodzakelijke constitutionele en bestuurlijke hervorming. Met zijn rede aanvaardt Wolffram het ambt van hoogleraar Geschiedenis van bestuur en politiek in de moderne tijd aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen.

Populisme en xenofobie, forse schommelingen in de electorale aanhang van politieke partijen, groot wantrouwen tegen bestuurders: het politieke bestel lijkt ontdaan te zijn van zijn legitimiteit. Publiek, volksvertegenwoordiging en media schreeuwen om duidelijke antwoorden op grote maatschappelijke vraagstukken. Wie regeert het land heden ten dage?

In de afgelopen twee eeuwen hebben de West-Europese staten vier van dergelijke periodes van politieke onzekerheid gekend. Ze werden alle gekenmerkt door een crisis in de legitimiteit van bestuur en politiek, een gebrek aan vertrouwen in het vermogen van de staat om effectief beleid te ontwikkelen. Ze leidden alle tot een herbezinning op de grondslag van beleid en bestuur. In zijn oratie geeft Dirk Jan Wolffram aan hoe in Nederland in deze vier gevallen gepoogd werd de legitimiteit van bestuur en politiek te herstellen en welke consequenties dat had voor politiek, beleid en bestuur.

Heden ten dage bevinden we ons in de vijfde moderne legitimiteitscrisis. Net als aan het eind van de negentiende eeuw lag de grootste uitdaging in de vraag: hoe houden we ons land ook in de toekomst leefbaar? Toen ging het om onderwijs, gezondheid en welvaart, nu gaat het om milieu en energie. Net als toen wordt de legitimiteit van politiek en bestuur onder druk gezet door ideologisering van maatschappelijke tegenstellingen - toen door de opkomst van marxisme en confessionalisme, nu rond de islam - en stellen we ons opnieuw de vraag wie tot de natie behoort: toen vrouwen en arbeiders, nu migranten. En net als toen bestaat het besef dat constitutionele en bestuurlijke hervorming onvermijdelijk is, zij het nu ook op Europees en mondiaal niveau.

Laatst gewijzigd: 05 november 2009 10:29