UMC Utrecht


Hartstabilisator beter voor brein

Bypass-patiënten geopereerd zonder gebruikmaking van de hart-long machine zijn neuropsychologisch waarschijnlijk beter af dan patienten die gedotterd worden en een stent krijgen. Cardioloog in opleiding Jakub Regieli van het UMC Utrecht presenteert deze verrassende conclusie vandaag op de jaarlijkse conferentie van de American Heart Association.

Jakub Regieli en collega's van de afdelingen Cardiologie en Anaesthesie van het UMC Utrecht analyseerden de gezondheid van tweehonderdtachtig patiënten 7,5 jaar nadat ze een ingreep hadden ondergaan om verstopte kransslagaderen te openen. Bij de helft van de patiënten was via een openhartoperatie met de Octopus-hartstabilisator een bypass aangelegd. De andere helft was gedotterd en had een stent ontvangen, een minder invasieve procedure.

De gezondheid van het hart verschilt niet tussen beide groepen patiënten. Beroertes, hartinfarcten en overlijden komen even veel voor, hoewel gedotterde patienten vaker een nieuwe ingreep nodig hebben. Maar de patiënten die een openhartoperatie zonder hart-long machine hebben ondergaan functioneren 7,5 jaar na de ingreep neuropsychologisch beter. Ze scoren vooral beter op taken die leervermogen en geheugen testen. "De cognitieve effecten zijn subtiel", erkent Regieli. "Maar de verschillen blijken op alle zeven vlakken die we getest hebben."

Dotteren en het plaatsen van een stent kan met een katheter die via een bloedvat in de lies ingebracht wordt. Bij dotteren wordt een dichtzittend bloedvat met een ballon opgerekt, een stent houdt het bloedvat daarna open. Tot nu dacht men dat de neuropsychologische bijwerkingen hiervan beperkt waren, en juist meer zouden optreden bij invasievere ingrepen. Recent is echter gebleken dat tijdens hartcatheterisaties vaker bloedstolsels of luchtbelletjes ontstaan dan gedacht. Deze embolieën kunnen leiden tot hersenschade. Overigens heeft Regieli de gevolgen van niet-gecoate stents onderzocht. Artsen gebruiken tegenwoordig voornamelijk stents die met een medicijn gecoat zijn, nieuwe hartcatheterisaties zijn daardoor minder vaak nodig.

Bij een openhartoperatie wordt het hart tijdelijk stilgelegd en loopt de bloedcirculatie via de hartlongmachine. Openhartoperaties met hartlongmachine zouden slecht zijn omdat kleine bloedstolsels kunnen ontstaan die hersenschade veroorzaken. Dankzij de in het UMC Utrecht ontwikkelde Octopus is het niet nodig het hart stil te leggen, maar moet de borstkas nog wel opengemaakt worden.

Het project werd gecoordineerd door de afdelingen Cardiologie, Anaesthesiologie, Cardio-thoracale chirurgie en Juliuscentrum van het UMCU, in samenwerking met de afdelingen Cardiologie en Cardio-thoracale chirurgie van het Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, Isala Klinieken Zwolle.