Recht op deelname aan lokaal bestuur in Europees verdrag vastgelegd
Burgers in Europese landen hebben het recht om deel te nemen aan het lokale bestuur. Zij hebben ook recht op informatie van lokale overheden. Dat staat in het verdrag van de Raad van Europa dat gisteren in Utrecht is getekend tijdens de zestiende ministersconferentie van de Raad over lokaal en regionaal bestuur. Met dit verdrag krijgen deze rechten een algemene Europese geldigheid.
Meer dan veertig Europese landen nemen deel aan de conferentie, onder leiding van minister Ter Horst, staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en staatssecretaris Timmermans voor Europese Zaken. Naast het verdrag over burgerparticipatie is ook een verdrag getekend over grensoverschrijdende samenwerking. Het doel van dit verdrag is om de grensoverschrijdende samenwerking in Europa op een gemeenschappelijke leest te schoeien.
Tijdens de conferentie werd opgeroepen de Europese samenwerking op het gebied van lokale en regionale democratie te verdiepen. De Finse minister voor lokaal bestuur, mevrouw Kiviniemi, had daarover een rapport ingediend. In Utrecht is voorgesteld dat minister Kiviniemi volgend jaar mei haar rapport zal presenteren op de jaarlijkse vergadering van de ministers van Buitenlandse zaken van de Raad van Europa. Daarna wordt haar Spaanse collega, minister Manuel Chaves, aangesteld als rapporteur op dit onderwerp.
Uitgebreid is gesproken over de gevolgen van de mondiale financiële crisis voor gemeenten, provincies en regio's, en over mogelijke scenario's om de negatieve gevolgen van de crisis voor gemeenten zo veel mogelijk te beperken. Vandaag is de Verklaring van Utrecht aanvaard. Met deze verklaring wordt het belang onderstreept van lokale overheden bij het bestrijden van de economische crisis. Op basis van deze verklaring zal dit onderwerp hoog op de agenda blijven staan van de Raad voor Europa. Ook het onderwerp burgerparticipatie moet volgens de lidstaten hoog op de agenda blijven staan. Besloten is dat de volgende Europese conferentie voor ministers van lokaal en regionaal bestuur zal worden gehouden in Oekraïne, en wel in 2011.
Aan de vooravond van de conferentie, op zondagavond, is tijdens een informele 'haardvuursessie' gesproken over de actuele betekenis van het begrip grens. De Nederlandse Rijksbouwmeester Liesbeth van der Pol en de Vlaamse Bouwmeester Marcel Smets verzorgden een presentatie over hun gezamenlijk project 'Grensverkenningen'.
In zijn openingstoespraak op maandag onderstreepte staatssecretaris Timmermans het unieke karakter van de Raad van Europa, die 47 landen van ons hele continent bij elkaar brengt om de mensenrechten te bevorderen, de rechtsstaat te verstevigen en democratische verworvenheden verder te verspreiden. Hiervoor is goed functionerend locaal en regionaal bestuur van groot belang. Op dit vlak heeft de Raad grote toegevoegde waarde, die een zelfstandige rol naast de rol van de EU volgens hem absoluut rechtvaardigt.