Mantelzorg doe je samen
Toespraak, 10 november 2009
Netwerken rondom mantelzorgers zijn erg belangrijk. Gemeenten en de
rijksoverheid moeten dat stimuleren. Maar ook werkgevers spelen hierin
een belangrijke rol. Zij moeten zorgen voor een mantelzorgvriendelijk
arbeidsklimaat. Dat zei staatssecretaris tijdens het uitreiken van de
Nationale Mantelzorgprijs.
Dames en heren,
Het was me een genoegen om de nationale mantelzorgprijs 2009 uit te
reiken en kennis te maken met de initiatieven van de genomineerden.
Graag wil ik het logeerhuis Twente nogmaals feliciteren en
tegelijkertijd wil ik de jury een compliment maken voor haar keuze.
Als ik kijk naar de ingediende nominaties, dan kan ik mij goed
voorstellen dat het voor de jury een buitengewoon lastige klus is
geweest om de uiteindelijke winnaar te kiezen.
De prijs staat dit jaar in het teken van het realiseren van goede
netwerken rondom mantelzorgers. Dat is een belangrijk thema omdat het
duidelijk maakt dat mantelzorgers het vaak niet allemaal alleen kunnen
doen.
Om die reden stimuleer ik ook gemeenten zich in te zetten voor
mantelzorgers. Zoals u weet staat in de Wmo dat gemeenten daartoe
verplicht zijn. Hoe ze dat precies doen, mogen ze zelf weten, maar er
zijn wel 5 basisfuncties waaraan ze moeten voldoen. Movisie
ondersteunt gemeenten hierbij.
Inmiddels is al met 226 gesproken en zijn er nul metingen uitgevoerd.
Zodat we kunnen zien of er vooruitgang wordt geboekt. De overige
gemeenten volgen nog voor het eind van het jaar.
96 gemeenten zijn inmiddels daadwerkelijk begonnen met het invulling
geven aan de basisfuncties. Uiteindelijk moet minimaal 75% van alle
gemeenten in Nederland basisfuncties hebben. Ik heb er ruim 3 miljoen
euro beschikbaar voor gesteld.
Ook in mijn beleidsbrief Naast en met elkaar, die ik twee weken
geleden naar de Kamer heb verstuurd, besteed ik aandacht aan het
belang van een goed netwerk. Anders gezegd: Mantelzorg? Doe het samen!
Ik vind dat je van een goed netwerk kunt spreken als dat wordt
gekenmerkt door een goede samenwerking tussen mantelzorgers,
vrijwilligers en professionals.
Mantelzorgers, vrijwilligers en professionals kunnen ieder
afzonderlijk veel bereiken, maar door samen te werken kan meer worden
bereikt. 1+1+1 is meer dan 3.
Samenwerking is helaas nog geen vanzelfsprekendheid. Zo zie ik dat
professionals nogal eens moeite hebben met het juist inschatten van de
kennis en ervaring van mantelzorgers.
En ik zie helaas ook dat veel mantelzorgers soms moeite hebben met het
benutten van het netwerk om hen heen. Daardoor roepen ze soms zelfs te
laat hulp in.
In de brief worden activiteiten genoemd om deze situaties te
verbeteren.
Bijvoorbeeld: Met ActiZ en het Expertisecentrum Mantelzorg ga ik
volgend jaar de uitkomsten van het project Samenspel verder
verspreiden. Dit project is gericht op het realiseren van een goed
mantelzorgbeleid in instellingen als verpleeg- en verzorgingshuizen.
Ook ga ik de onduidelijkheden die bestaan ten aanzien van respijtzorg
oplossen en ga ik samen met het Expertisecentrum en Mezzo meer
bekendheid geven aan de mogelijkheden van respijtzorg.
Eén derde activiteit wil ik iets meer toelichten.
Netwerken hoeven niet beperkt te blijven tot het gezin of familie,
vrijwilligers en professionals. Ook de werkomgeving kan als een soort
netwerk worden opgevat.
Mantelzorgers hebben het vaak moeilijk met het combineren van arbeid
en zorg. Bedrijven zijn vaak niet goed bekend met het verschijnsel
mantelzorg en met de werknemers die deze zorg bieden.
Dat kan beter. Werkgevers moeten een mantelzorgvriendelijk
arbeidsklimaat creëren. Dat is positief voor de werkgever zelf -
voorkomen dat de werknemer overbelast raakt - en voor de werknemer -
bijvoorbeeld door zelf zijn tijd in te delen.
Gelukkig zijn er al bedrijven die dat goed hebben opgepakt.
Eerder dit jaar mocht ik drie bedrijven vanwege hun
voortrekkersfunctie op dit gebied onderscheiden. Eén van de drie was
het vloerenbedrijf Unipro uit Haaksbergen. Dit bedrijf wil mantelzorg
onderdeel maken van het personeelsbeleid. Dat betekent dat er in de
functioneringsgesprekken aandacht aan wordt besteed en dat er een
mantelzorgspreekuur is.
Ook Achmea en de Zorggroep Noordwest Veluwe onderscheidden zich als
mantelzorgvriendelijk bedrijf.
De rijksoverheid kan daarbij natuurlijk niet achterblijven en daarom
starten wij in 2010 met een campagne om leidinggevenden en
mantelzorgers met elkaar in gesprek te laten komen.
Ook worden de mogelijkheden van concrete ondersteuning op de werkvloer
-bijvoorbeeld door samenwerking met een steunpunt mantelzorg- nader
onderzocht. Op deze wijze wil ook de overheid een bijdrage leveren aan
een beter netwerk rond mantelzorgers.
Want nogmaals: mantelzorg doe je samen!
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport