Ministerie van Defensie
EU-landen verstevigen samenwerking
17 november 2009, 19.32 uur
Tijdens de vergadering van Europese ministers van Defensie in Brussel
hebben 14 EU-lidstaten besloten hun luchttransportcapaciteit meer te
bundelen. Minister Eimert van Middelkoop heeft daartoe dinsdag een
intentieovereenkomst getekend.
De scheidende EU-buitenlandcoördinator Javier Solana
De landen maakten onder Zweeds voorzitterschap afspraken over pooling
en verhuur van militaire vrachtvliegtuigen. Met deze
afspraken wordt het grote tekort aan transportcapaciteit enigszins
teruggedrongen.
Intentieverklaringen
De intentieverklaring moet door het Europese Defensie Agentschap (EDA)
verder worden uitgewerkt. Directeur Alexander Weis van het EDA doet de
EU-landen eind 2011 concrete voorstellen, die dan in 2014 in praktijk
moeten worden gebracht.
De ministers verklaarden dinsdag ook dat ze de luchtwaardigheid van
elkaars militaire toestellen willen gaan erkennen. Nu heeft elk land
zijn eigen eisen voor een bewijs van luchtwaardigheid. Als de
EU-landen die eisen harmoniseren, verwachten ze veel geld te besparen.
Minister Van Middelkoop en zijn collega's keurden ook de opzet van een
nieuw programma voor de ontwikkeling van onbemande marinevaartuigen
goed. Het gaat daarbij vooral om onbemande onderzeeboten, die
bijvoorbeeld mijnen onschadelijk kunnen maken.
Operaties
Ook spraken de ministers over de operaties van de Europese Unie,
waaronder Atalanta voor de kust van Somalie. De EU wil ook op het land
acties ontplooien. De Defensieministers van de 27 EU-landen gaven de
EU opdracht hiertoe voorstellen te beramen. Van Middelkoop zei dat
"het van groot belang is om te erkennen dat de oorzaak van het
probleem op het land ligt".
De Somalische regering heeft de EU en de Afrikaanse Unie gevraagd om
zo'n 2.000 militairen te trainen. "De Europese Unie zal in overleg met
de Afrikaanse Unie bezien hoeveel trainers nodig zijn en voor welke
periode", zei EU-buitenlandcoördinator Javier Solana na het
EU-beraad. De Somalische militairen moeten worden opgeleid in Uganda.
Spanje wil bij deze operatie een leidende rol spelen. Bij een aantal
lidstaten, waaronder Nederland, leeft nog wel de nodige scepsis over
deze trainingsmissie. Minister Van Middelkoop sprak van "zorgen, die
zich onder andere richten op zorgvuldige selectie van te trainen
soldaten, de controle op de betaling van soldaten en de samenwerking
met andere organisaties". Ook gaf hij aan dat hiermee geenszins "een
voorschot wordt genomen op eventuele politieke besluitvorming".
De Nederlandse minister liet zijn collega's weten dat Nederland ook in
2010 een bijdrage aan de piratenbestrijding voor de kust van Somalie
zal leveren. Ons land zet van medio februari tot eind juni
achtereenvolgens 2 schepen in, de Hr. Ms. Tromp en de Hr. Ms. Johan de
Witt. Hiermee draagt de marine gedurende vier en halve maand opnieuw
bij aan de bescherming van World Food Program- en AMISOM-schepen en de
bescherming van de koopvaardij in de Golf van Aden en het bassin van
Somalie.
De EU-ministers waren positief over het verloop van de eerste
EU-marinemissie. Een aantal lidstaten pleitte voor het aanpakken van
piraten in de Somalische havens en op hun zogenaamde "moederschepen".
De EU zal die ideeën onderzoeken. De Europese marinemissie Atalanta
staat momenteel onder commando van de Nederlandse commandeur Pieter
Bindt, vanaf Hr. Ms. Evertsen. Eind december wordt het schip en haar
bemanning weer in Den Helder verwacht.
Samenwerking EU en NAVO
Ook de nieuwe Secretaris-generaal van de NAVO, de Deen Anders Fogh
Rasmussen, bezocht een deel van de bijeenkomst. De EU en de NAVO
willen hun samenwerking versterken. Van Middelkoop noemde "de
operationele en politieke samenwerking tussen beide organisaties
steeds noodzakelijker, of we nu spreken over de Balkan, Somalie of
over Afghanistan". Volgens de bewindsman biedt het opzetten van de
NAVO Trainingsmissie in Afghanistan, NTM-A, een goede mogelijkheid om
de samenwerking tussen EU en NAVO bij het ondersteunen van de
Afghaanse politie te verbeteren. EUPOL van de EU richt zich op
staffunctionarissen en NTM-A op de uitvoerders. "Dit betekent dat
beide missies elkaar aanvullen en versterken", aldus Van Middelkoop.
Afscheid Solana
Tot slot nam Van Middelkoop namens alle Europese defensieministers
afscheid van EU-buitenlandcoördinator Javier Solana, voor wie het de
laatste Raadsvergadering was. Van Middelkoop, de `dean'' van de
defensieministers, loofde Solana om zijn inzet, humor en
bewonderenswaardige politieke optimisme. "Als een moderne Europese
held", aldus Van Middelkoop heeft Solana "veel betekend voor het
gemeenschappelijke veiligheidsbeleid".