Datum 18 november 2009 2009Z19618
Onderwerp Kamervragen
-
Geachte voorzitter,
Hiermee beantwoord ik de vragen die het lid Roemer heeft gesteld over de
Balkenendenorm bij Luchtverkeersleiding Nederland.
1. Kunt u verklaren dat maar liefst 63 van de 1126 medewerkers van
Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) in 2008 meer verdienden dan de
minister-president?
1. De informatie over de salarissen bij LVNL wordt ingevolge de Wet Openbaar-
making uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) sinds 2006
standaard in het Jaarverslag van LVNL opgenomen. In 1985 is een salariscon-
flict ontstaan met de verkeersleiders. Het parlement heeft toen bij het kabinet
aangedrongen op een structurele oplossing voor dit conflict. Een staking en/of
het vertrek van verkeersleiders naar het buitenland diende te worden voor-
komen. Het toenmalige kabinet heeft vervolgens, op basis van het voorstel
van de commissie Albeda, besloten de luchtverkeersbeveiligings-organisatie
(LVB) in 1993 te verzelfstandigen. Zo kon de LVB een professioneel geleide
organisatie worden die bedrijfsmatiger en flexibeler kon opereren. De LVB
diende op verantwoorde wijze een publieke taak uit te voeren met een be-
drijfsvoering geënt op de Europese markt. Als gevolg van dat kabinetsbesluit
wordt sindsdien het huidige salarisniveau van de verkeersleiders bepaald door
de LVNL (Luchtverkeersleiding Nederland, voormalige LVB) en wordt rekening
gehouden met de marktwerking in Europa.
Ik wijs er overigens uitdrukkelijk op dat de kosten van LVNL en dus ook de
salarissen van de luchtverkeersleiders, niet uit belastinggeld worden betaald,
maar via heffingen ten laste komen van de luchtruimgebruikers, met name de
luchtvaartmaatschappijen.
Op dit moment is er geen reden dit beleid te wijzigen. De arbeidskosten van ver-
keersleiders in dienst van LVNL liggen zelfs beduidend lager dan die van de ver-
keersleiders in de ons omringende landen. De arbeidskosten van verkeersleiders
bij LVNL bedragen 101,- per uur, in België bedragen de arbeids-kosten 121,-
per uur en in Duitsland 124,- per uur. Voor verkeersleiders werkzaam bij de
MUAC (Maastricht Upper Area Control Centre) bedragen de arbeidskosten 132,-
per uur. Alle genoemde bedragen gelden voor 2007 (meest recente rapportage).
Het basissalaris van de verkeersleiders ligt overigens onder de zogenaamde
`Balkenende norm'. Wanneer een verkeersleider aanvullende management-taken
vervult of overuren moet draaien kan het voorkomen dat de totale beloning hoger
a
agina 1 van 3
P
is dan de Balkenende norm. Dit wordt mede veroorzaakt door de toeslag op onre-
gelmatige diensten. Ons kenmerk
VenW/DGLM-2009/4311
2. Kunt u uitleggen waarop het loongebouw van LVNL is gebaseerd? Kunt u
uiteenzetten in hoeverre dit de afgelopen jaren veranderd is?
2. Het loongebouw van LVNL is sinds het jaar 2000 gebaseerd op de Hay
methodiek. De Hay methodiek is een erkende methodiek voor het bepalen
van de waardering en beloning van functies binnen organisaties. Specifiek
voor de verkeersleiders geldt tevens de Regeling Loopbaanvorming
Verkeersleiders (RLV). Deze regeling beschrijft de verschillende functieniveaus
en ontwikkelmogelijkheden voor de functiegroep verkeersleiders. In 2007 is
de Regeling Loopbaanvorming Verkeersleiders vereenvoudigd. De aanpassing
is onderdeel geweest van de afspraken die tussen het bestuur en de
vakorganisaties zijn gemaakt in het kader van het arbeidsvoorwaarden over-
leg.
3. Waarom verdient één senior consultant bij LVNL meer dan de voorzitter en de
directie? En waarom verdient een andere senior consultant aanmerkelijk
minder?
3. Samen met Duitsland, België, Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland neemt
Nederland deel aan het Functional Airspace Block Europe Central (FAB EC). In
dit project wordt samengewerkt door de verschillende staten en de lucht-
verkeersdienst-verleners. Met de vorming van het FAB EC wordt gewerkt aan
defragmentatie van het Europese luchtruim. Dit belangrijke en omvangrijke
project heeft grote gevolgen voor de Nederlandse luchtvaartsector en in het
bijzonder LVNL. Het is een uitermate complex proces waarbij de inzet van
hoog gekwalificeerde, deskundige en internationaal gerespecteerde
functionarissen noodzakelijk is om de belangen van de Nederlandse Staat te
borgen. Een van de senior consultants vertegenwoordigt Nederland in dit
proces. De senior consultant treedt namens Verkeer en Waterstaat op in de
EU en wordt voor de helft door Verkeer en Waterstaat betaald. Het gaat hier
om de voormalig bestuursvoorzitter van LVNL, die er in salaris niet op achter-
uit is gegaan. Het goed kunnen vervullen van deze rol raakt grote belangen
en vergt specifieke kwaliteiten. De lagere vergoeding van de andere senior
consultant wordt verklaard door het feit dat de zwaarte van diens takenpakket
substantieel lager ligt.
4. a. Hoe verhoudt de rijkelijke beloning van een aantal medewerkers zich tot de
inspanning om te komen tot een forse kostenreductie bij LVNL?
b. Hoe denkt u de beoogde besparing van 35 tot 45 miljoen te gaan berei-
ken?
4. a. LVNL heeft de ambitie fors te besparen (zie antwoord 4b) waarbij in elk
geval de topstructuur van LVNL wordt aangepakt. Zo wordt het aantal be-
stuurders van drie naar twee leden teruggebracht en gaan de nieuw aange-
stelde bestuursleden aanmerkelijk minder verdienen dan de voorgaande.
b. Er is in de media melding gemaakt van een beoogde besparing van circa
35 tot 45 miljoen. Een vergelijking tussen de begrotings- en meerjarenplan-
nen van LVNL van 2009 en 2010 laat echter zien dat LVNL de ambitie heeft in
de periode 2010 t/m 2013 een bedrag van ruim 70 miljoen te besparen op
de algemene en personele kosten. Naast de personele vermindering wil LVNL
Pagina 2 van 3
bij de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden inzetten op hantering
van de nullijn. Ons kenmerk
VenW/DGLM-2009/4311
Tevens heeft LVNL een aantal mogelijkheden geïdentificeerd om samen met
andere bij de luchtvaart betrokken partijen (onder andere Schiphol en de
regionale luchthavens) bepaalde kosten (bijvoorbeeld ter zake van lease en
erfpacht) te verlagen dan wel de opbrengsten (bijvoorbeeld de introductie van
een kostenvergoeding voor werkzaamheden ter zake van vergunningen en
ontheffingen) te verhogen. De verlaging van deze kosten wordt voor de
periode tot en met 2013 geraamd op maximaal 24 miljoen. Hierbij is LVNL
wel afhankelijk van de samenwerking met en de inzet van derden (onder
andere Schiphol).
5. Welke besparing zou u boeken indien elke medewerker van LVNL minder dan
de Balkenendenorm verdient?
In hoeverre zou dit een uitkomst bieden voor de verslechterde financiële
situatie van LVNL die het gevolg is van het bevriezen van de luchthaven-
tarieven?
5. Er is geen verband tussen de verslechterde financiële situatie van LVNL en het
bevriezen van de luchthaventarieven. De verslechterde financiële situatie van
LVNL is het gevolg van de sterke afname van de inkomsten als gevolg van de
vermindering van het luchtverkeervolume bij gelijkblijvende kosten. Om de
financiële situatie van LVNL te verbeteren zijn daarom aanzienlijke structurele
kostenreducties noodzakelijk. LVNL heeft de ambitie de komende jaren
tenminste 70 miljoen te besparen op de personele en operationele kosten.
De extra besparingen bij hantering van de Balkenendenorm zijn beperkt en
doen geen recht aan de praktijksituatie. Immers, salarisverlaging is niet
zonder meer éénzijdig afdwingbaar en zou in dit geval leiden tot minder
marktconforme salarissen hetgeen kan leiden tot een vertrek en tekort aan
verkeersleiders. Zie mede mijn antwoord op vraag 1.
6. Welke maatregelen gaat u nemen om ervoor te zorgen dat elke medewerker
van LVNL onder de Balkenendenorm komt? Wanneer zal dit geregeld zijn?
6. Relevant hierbij is vooral de ontwikkeling in het licht van Single European Sky
(zie vraag 3) waarbij binnen het FABEC ( Functional Airspace Block European
Central) wordt toegewerkt naar één over de nationale grenzen heen
functioneel werkend luchtruim met een gestroomlijnde set van procedures en
regelgeving en een sterke consolidatie van de verkeersleidingorganisaties.
Onder verwijzing naar het in 2010 te sluiten FABEC Statenverdrag zal in 2012
het Functional Airspace Block Europe Central (FABEC) ingesteld worden.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 3 van 3
Ministerie van Verkeer en Waterstaat