Senternovem
18-11-2009 | Eindhoven neemt zelf initiatief bouw energiecentrales
"We knopen activiteiten aan elkaar"
Dit artikel is het eerste deel van een drieluik waarin initiatieven
voor het lokaal opwekken van duurzame energie vanuit verschillende
invalshoeken worden belicht. In dit nummer nationaal zwemcentrum De
Tongelreep vanuit het perspectief van de gemeente Eindhoven.
Nationaal zwemcentrum de Tongelreep in Eindhoven voorziet via een
bio-energiecentrale in de eigen energiebehoefte (warmte en
elektriciteit), en levert daarnaast nog eens 12 tot 13 miljoen kWh aan
het net. Op zich al innovatief. Maar wat het nog interessanter maakt,
is dat de bio-energiecentrale een initiatief is van de gemeente
Eindhoven zelf. Niet het enige overigens: inmiddels zijn twee lokale
energiecentrales gerealiseerd, terwijl twee andere in aanbouw zijn.
Een gesprek over de Eindhovense initiatieven met Frans Kastelijn,
projectmanager van de gemeente Eindhoven.
De gemeente Eindhoven wil duurzaam in haar energiebehoefte voorzien en
ziet ook graag dat er decentrale opwekking plaatsvindt. Uitgangspunt
is dat alles wat geproduceerd wordt aan warmte en elektriciteit ook
nuttig wordt besteed. Zie daar de basis-ingrediënten voor de
gemeentelijke initiatieven. Bij het zwemcentrum de Tongelreep is
gekozen voor een bio-energiecentrale die draait op lokaal aanwezige
brandstof: bio-olie uit slachtafval dat afkomstig is van een bedrijf
op twee kilometer afstand van het zwemcentrum. Kastelijn: "Wij wilden
decentraal opwekken met lokale brandstoffen om niet meer
transportbewegingen te genereren dan nodig is. De Tongelreep levert
zo'n 17 tot 18 miljoen kW aan groene stroom op. Die gaat voor 12 tot
13 miljoen kWh het net in. De thermische warmte die vrijkomt gebruiken
we om de 12,5 miljoen liter in het zwemcentrum te verwarmen."
Warmte nuttig gebruiken
De Tongelreep-centrale is zo ontworpen en gebouwd dat er sprake is van
een minimale hoeveelheid restwarmte. "De restwarmte die we toch
overhouden, gooien we niet weg, maar gebruiken we nuttig", zegt
Kastelijn. "In de nabijheid van het zwemcentrum komt een
sporthogeschool en er liggen een ijsbaan en een indoorsportcentrum. De
warmte die we in de maanden maart tot en met oktober bij de Tongelreep
overhouden, gaan we nuttig gebruiken bij die gebouwen. Daarnaast is
ook nog koude nodig en met Brabant Water zijn daarvoor voorbereidingen
getroffen. Uit bronnen in de nabijheid is het mogelijk koude te
betrekken die we in de zomer gebruiken om te koelen. Zo proberen we
verschillende projecten meer op elkaar af te stemmen."
Nieuwe centrales op houtchips
De realisatie van de Tongelreep en de Philipsboerderij (een kleinere
bio-energiecentrale) betekende de start van twee nieuwe projecten:
energiecentrales bij het zwembad Ir. Ottenbad en bij het woongebied
Meerhoven. "Voor die centrales zullen we geen bio-olie gebruiken maar
vaste stof: houtchips afkomstig uit particuliere tuinen en
gemeentelijke plantsoenen en bossen. Daar hebben we ongeveer 20.000
ton van nodig; 4.000 voor het Ir. Ottenbad en 16.000 ton voor het
woongebied Meerhoven. De centrale Meerhoven zal 1.580 woningen
permanent van warmte voorzien en bovendien nog eens 15.000 vierkante
meter commerciële ruimte verwarmen. Daarnaast levert Meerhoven in de
periode maart tot oktober warmte aan 3.000 extra woningen. Alle
nuttige warmte wordt in dat traject gebruikt. Zo wordt ook de 10.000
gigajoule die in de zomer resteert, gebruik als `voeding' voor een
KWO-installatie die een nieuw modern kantoor- en industrieterrein van
warmte moet voorzien. Zo knopen we ook hier zoveel mogelijk zaken aan
elkaar."
Bedrijven nemen er een voorbeeld aan
Op de vraag waarom de gemeente het initiatief genomen heeft voor de
centrales zegt Kastelijn: "Het past in het gemeentelijke streven naar
energieneutraliteit en de gemeente wil het niet bij woorden laten,
maar benoemt concrete projecten. Eigenlijk is dit een wat andere
aanpak dan je soms elders in het land ziet. Daar gaat het vaak om
initiatieven die bedoeld zijn het bedrijfsleven de goede kant op te
sturen. De Eindhovense praktijk kent een andere insteek: wij zetten
die centrales zelf neer - geheel marktconform overigens. Andere
bedrijven die er om heen zitten nemen daar een voorbeeld aan en
concluderen: dat is een goed initiatief. Laten we daar bij aanhaken.
Dat werkt."