Senternovem

18-11-2009 | Eindhoven neemt zelf initiatief bouw energiecentrales

"We knopen activiteiten aan elkaar"

Dit artikel is het eerste deel van een drieluik waarin initiatieven voor het lokaal opwekken van duurzame energie vanuit verschillende invalshoeken worden belicht. In dit nummer nationaal zwemcentrum De Tongelreep vanuit het perspectief van de gemeente Eindhoven.

Nationaal zwemcentrum de Tongelreep in Eindhoven voorziet via een bio-energiecentrale in de eigen energiebehoefte (warmte en elektriciteit), en levert daarnaast nog eens 12 tot 13 miljoen kWh aan het net. Op zich al innovatief. Maar wat het nog interessanter maakt, is dat de bio-energiecentrale een initiatief is van de gemeente Eindhoven zelf. Niet het enige overigens: inmiddels zijn twee lokale energiecentrales gerealiseerd, terwijl twee andere in aanbouw zijn. Een gesprek over de Eindhovense initiatieven met Frans Kastelijn, projectmanager van de gemeente Eindhoven.

De gemeente Eindhoven wil duurzaam in haar energiebehoefte voorzien en ziet ook graag dat er decentrale opwekking plaatsvindt. Uitgangspunt is dat alles wat geproduceerd wordt aan warmte en elektriciteit ook nuttig wordt besteed. Zie daar de basis-ingrediënten voor de gemeentelijke initiatieven. Bij het zwemcentrum de Tongelreep is gekozen voor een bio-energiecentrale die draait op lokaal aanwezige brandstof: bio-olie uit slachtafval dat afkomstig is van een bedrijf op twee kilometer afstand van het zwemcentrum. Kastelijn: "Wij wilden decentraal opwekken met lokale brandstoffen om niet meer transportbewegingen te genereren dan nodig is. De Tongelreep levert zo'n 17 tot 18 miljoen kW aan groene stroom op. Die gaat voor 12 tot 13 miljoen kWh het net in. De thermische warmte die vrijkomt gebruiken we om de 12,5 miljoen liter in het zwemcentrum te verwarmen."

Warmte nuttig gebruiken
De Tongelreep-centrale is zo ontworpen en gebouwd dat er sprake is van een minimale hoeveelheid restwarmte. "De restwarmte die we toch overhouden, gooien we niet weg, maar gebruiken we nuttig", zegt Kastelijn. "In de nabijheid van het zwemcentrum komt een sporthogeschool en er liggen een ijsbaan en een indoorsportcentrum. De warmte die we in de maanden maart tot en met oktober bij de Tongelreep overhouden, gaan we nuttig gebruiken bij die gebouwen. Daarnaast is ook nog koude nodig en met Brabant Water zijn daarvoor voorbereidingen getroffen. Uit bronnen in de nabijheid is het mogelijk koude te betrekken die we in de zomer gebruiken om te koelen. Zo proberen we verschillende projecten meer op elkaar af te stemmen."

Nieuwe centrales op houtchips
De realisatie van de Tongelreep en de Philipsboerderij (een kleinere bio-energiecentrale) betekende de start van twee nieuwe projecten: energiecentrales bij het zwembad Ir. Ottenbad en bij het woongebied Meerhoven. "Voor die centrales zullen we geen bio-olie gebruiken maar vaste stof: houtchips afkomstig uit particuliere tuinen en gemeentelijke plantsoenen en bossen. Daar hebben we ongeveer 20.000 ton van nodig; 4.000 voor het Ir. Ottenbad en 16.000 ton voor het woongebied Meerhoven. De centrale Meerhoven zal 1.580 woningen permanent van warmte voorzien en bovendien nog eens 15.000 vierkante meter commerciële ruimte verwarmen. Daarnaast levert Meerhoven in de periode maart tot oktober warmte aan 3.000 extra woningen. Alle nuttige warmte wordt in dat traject gebruikt. Zo wordt ook de 10.000 gigajoule die in de zomer resteert, gebruik als `voeding' voor een KWO-installatie die een nieuw modern kantoor- en industrieterrein van warmte moet voorzien. Zo knopen we ook hier zoveel mogelijk zaken aan elkaar."

Bedrijven nemen er een voorbeeld aan
Op de vraag waarom de gemeente het initiatief genomen heeft voor de centrales zegt Kastelijn: "Het past in het gemeentelijke streven naar energieneutraliteit en de gemeente wil het niet bij woorden laten, maar benoemt concrete projecten. Eigenlijk is dit een wat andere aanpak dan je soms elders in het land ziet. Daar gaat het vaak om initiatieven die bedoeld zijn het bedrijfsleven de goede kant op te sturen. De Eindhovense praktijk kent een andere insteek: wij zetten die centrales zelf neer - geheel marktconform overigens. Andere bedrijven die er om heen zitten nemen daar een voorbeeld aan en concluderen: dat is een goed initiatief. Laten we daar bij aanhaken. Dat werkt."