Senternovem

18-11-2009 | Nederland als gasrotonde

Groen gas kan grote speler worden

Nederland is gezegend met de aanwezigheid van aardgas. Dat heeft ertoe geleid dat Nederland zich kon ontwikkelen tot een echt gasland met een uniek aardgasnet. Maar de hoeveelheid aardgas in de Nederlandse bodem is niet onuitputtelijk. Om ook bij het teruglopen van de eigen gasproductie een spilfunctie in de Noordwest-Europese markt te kunnen blijven vervullen, is het nodig die functie een andere inhoud te geven: Nederland als gasrotonde voor Noordwest-Europa.

Het idee achter de gasrotonde-strategie is dat Nederland als hét knooppunt en distributiecentrum gaat fungeren voor internationale gastromen. Met een gasrotonde is het mogelijk activiteiten te bundelen als aanlanding van LNG en biomassa, grootschalige productie van SNG (aardgasvervangers), afvang en opslag van CO2 en levering van hoogwaardig groen gas aan afnemers in binnen- en buitenland. Hiermee ontstaat een beeld waarin vergassingstechnieken, gasomzettingstechnieken, gasinfrastructuren en verschillende duurzame en fossiele bronnen met elkaar zijn verbonden. Met de uitbouw van de gasrotonde kan Nederland een nieuwe rol spelen in de internationale energiemarkt. Naar de overtuiging van Johan Wempe van het EnergieTransitie-platform Nieuw Gas, is binnen de gasrotonde-strategie een belangrijke rol weggelegd voor groen gas.

Belang groen gas
Naast de beschikbaarheid van voldoende opslag- en transportcapaciteit en flexibiliteit is diversificatie van gas een essentieel speerpunt binnen de rotonde-strategie. Wempe: "Diversificatie betekent natuurlijk sowieso dat je gas uit meer en verschillende landen probeert te krijgen en via meer routes. Maar ook groen gas zal een heel belangrijke partij zijn binnen de diversificatie, zeker op termijn. We denken dat het mogelijk is op kortere termijn - 2015 - drie procent van het aardgas te vervangen door groen gas. In 2030 zal dat rond de twintig procent kunnen liggen. Uiteindelijk praat je, bij grootschalige productie van groen gas, over een aandeel van vijftig procent groen gas op nationale schaal in 2050. Dan is het wel noodzakelijk grote hoeveelheden van elders te importeren."

Veelheid aan gasveldjes
Voor de vergroening van gas is het nodig productiecapaciteit te ontwikkelen. Wempe: "Dat kan op heel veel verschillende plaatsen. Bij een boerderij in de Achterhoek bijvoorbeeld, bij een afvalverwerker, of bij een installatie die biomassa van over de landsgrenzen verwerkt. Daarnaast is het natuurlijk ook mogelijk het groene gas buiten Nederland - in Wit Rusland of Polen bijvoorbeeld - te produceren en via leidingen naar distributiecentrum Nederland te vervoeren. We zullen zien, dat er op een heleboel plekken groen gas wordt geproduceerd; er ontstaat als het ware een veelheid aan gasveldjes. Je kunt dat gas lokaal distribueren, maar ook invoeden in het gasnet. In beide gevallen heb je infrastructuursystemen nodig die daarop toegesneden zijn, maar ook opslagcapaciteit voor de situatie dat er geen vraag is. Het ontwikkelen van dergelijke gas-hubs is een wezenlijk onderdeel binnen de gasrotonde-strategie."

Samen grote slagen maken
Is er in de markt veel belangstelling voor de gasrotonde-strategie? Wempe: "De mensen die ik spreek herkennen het belang en zijn enthousiast. Maar het is absoluut iets dat nog ontdekt moet worden. We hebben het met ons aardgas eigenlijk altijd heel erg relaxed gehad en we redeneren nog vaak vanuit een te luxueuze positie. Maar we moeten grote slagen maken om de spilfunctie van Nederland als gasland een andere inhoud te geven. Het realiseren van `gasrotonde Nederland' is daarbij niet iets waarvoor één iemand aan de touwtjes kan trekken. Daarvoor moet je samen aan de slag; als mensen samenkomen, ontstaan kansen en ontstaat waarde."

Platform Gasrotonde
Juist om mensen bij elkaar te brengen en samen aan de slag te gaan, heeft minister Van der Hoeven het voornemen om een gasrotonde-platform in te stellen. Wempe: "Hoewel dat platform los zal staan van EnergieTransitie, heb ik wel het idee dat de manier van werken er op gericht zal zijn een transitie tot stand te brengen. Bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen gaan daarmee samen aan de slag. Een heleboel partijen moeten er hun steentje aan bijdragen en vanuit eigen kracht en mogelijkheden een aandeel nemen in het geheel om de kansen die er liggen te verzilveren."