Senternovem
18-11-2009 | Nederland als gasrotonde
Groen gas kan grote speler worden
Nederland is gezegend met de aanwezigheid van aardgas. Dat heeft ertoe
geleid dat Nederland zich kon ontwikkelen tot een echt gasland met een
uniek aardgasnet. Maar de hoeveelheid aardgas in de Nederlandse bodem
is niet onuitputtelijk. Om ook bij het teruglopen van de eigen
gasproductie een spilfunctie in de Noordwest-Europese markt te kunnen
blijven vervullen, is het nodig die functie een andere inhoud te
geven: Nederland als gasrotonde voor Noordwest-Europa.
Het idee achter de gasrotonde-strategie is dat Nederland als hét
knooppunt en distributiecentrum gaat fungeren voor internationale
gastromen. Met een gasrotonde is het mogelijk activiteiten te bundelen
als aanlanding van LNG en biomassa, grootschalige productie van SNG
(aardgasvervangers), afvang en opslag van CO2 en levering van
hoogwaardig groen gas aan afnemers in binnen- en buitenland. Hiermee
ontstaat een beeld waarin vergassingstechnieken,
gasomzettingstechnieken, gasinfrastructuren en verschillende duurzame
en fossiele bronnen met elkaar zijn verbonden. Met de uitbouw van de
gasrotonde kan Nederland een nieuwe rol spelen in de internationale
energiemarkt. Naar de overtuiging van Johan Wempe van het
EnergieTransitie-platform Nieuw Gas, is binnen de gasrotonde-strategie
een belangrijke rol weggelegd voor groen gas.
Belang groen gas
Naast de beschikbaarheid van voldoende opslag- en transportcapaciteit
en flexibiliteit is diversificatie van gas een essentieel speerpunt
binnen de rotonde-strategie. Wempe: "Diversificatie betekent
natuurlijk sowieso dat je gas uit meer en verschillende landen
probeert te krijgen en via meer routes. Maar ook groen gas zal een
heel belangrijke partij zijn binnen de diversificatie, zeker op
termijn. We denken dat het mogelijk is op kortere termijn - 2015 -
drie procent van het aardgas te vervangen door groen gas. In 2030 zal
dat rond de twintig procent kunnen liggen. Uiteindelijk praat je, bij
grootschalige productie van groen gas, over een aandeel van vijftig
procent groen gas op nationale schaal in 2050. Dan is het wel
noodzakelijk grote hoeveelheden van elders te importeren."
Veelheid aan gasveldjes
Voor de vergroening van gas is het nodig productiecapaciteit te
ontwikkelen. Wempe: "Dat kan op heel veel verschillende plaatsen. Bij
een boerderij in de Achterhoek bijvoorbeeld, bij een afvalverwerker,
of bij een installatie die biomassa van over de landsgrenzen verwerkt.
Daarnaast is het natuurlijk ook mogelijk het groene gas buiten
Nederland - in Wit Rusland of Polen bijvoorbeeld - te produceren en
via leidingen naar distributiecentrum Nederland te vervoeren. We
zullen zien, dat er op een heleboel plekken groen gas wordt
geproduceerd; er ontstaat als het ware een veelheid aan gasveldjes. Je
kunt dat gas lokaal distribueren, maar ook invoeden in het gasnet. In
beide gevallen heb je infrastructuursystemen nodig die daarop
toegesneden zijn, maar ook opslagcapaciteit voor de situatie dat er
geen vraag is. Het ontwikkelen van dergelijke gas-hubs is een
wezenlijk onderdeel binnen de gasrotonde-strategie."
Samen grote slagen maken
Is er in de markt veel belangstelling voor de gasrotonde-strategie?
Wempe: "De mensen die ik spreek herkennen het belang en zijn
enthousiast. Maar het is absoluut iets dat nog ontdekt moet worden. We
hebben het met ons aardgas eigenlijk altijd heel erg relaxed gehad en
we redeneren nog vaak vanuit een te luxueuze positie. Maar we moeten
grote slagen maken om de spilfunctie van Nederland als gasland een
andere inhoud te geven. Het realiseren van `gasrotonde Nederland' is
daarbij niet iets waarvoor één iemand aan de touwtjes kan trekken.
Daarvoor moet je samen aan de slag; als mensen samenkomen, ontstaan
kansen en ontstaat waarde."
Platform Gasrotonde
Juist om mensen bij elkaar te brengen en samen aan de slag te gaan,
heeft minister Van der Hoeven het voornemen om een gasrotonde-platform
in te stellen. Wempe: "Hoewel dat platform los zal staan van
EnergieTransitie, heb ik wel het idee dat de manier van werken er op
gericht zal zijn een transitie tot stand te brengen. Bedrijfsleven,
overheid en kennisinstellingen gaan daarmee samen aan de slag. Een
heleboel partijen moeten er hun steentje aan bijdragen en vanuit eigen
kracht en mogelijkheden een aandeel nemen in het geheel om de kansen
die er liggen te verzilveren."