Deelgemeente Kralingen-Crooswijk Rotterdam
Verscholen Joodse begraafplaats aan Oostzeedijk beschreven
Burgemeester Aboutaleb overhandigt op vrijdag 20 november het eerste
exemplaar van een boek over de Joodse begraafplaats aan de Rotterdamse
Oostzeedijk aan rabbijn Evers. Het boek Huis van de levenden is
geschreven door Ton Hokken en uitgegeven door Primavera Pers, in
samenwerking met het Gemeentearchief Rotterdam. De begraafplaats werd
gesticht in 1696. Het is een van de weinige oude monumenten in
Rotterdam, maar desondanks nauwelijks bekend.
De begraafplaats ligt verscholen achter een muur, met een kleine
toegangsdeur aan de Oostzeedijk. De meeste graven dateren van 1770 tot
1820. Er liggen veel leden van families die al geruime tijd in
Rotterdam woonden en een invloedrijke positie hadden binnen de Joodse
gemeenschap.
Zerken
De uitgave bevat de fotos die het Gemeentearchief Rotterdam in 1976
van de ruim 200 zerken liet maken, toen veel inscripties in betere
staat waren dan nu. De doorgaans Hebreeuwse teksten zijn vertaald,
vaak vanaf de foto. Ton Hokken deed vervolgens onderzoek naar de
levensloop van de mensen die er begraven liggen.
Zorg
Het boek beschrijft de historie van de begraafplaats mede in relatie
tot andere Joodse begraafplaatsen in Rotterdam. De Hebreeuwse naam
voor begraafplaats Bet Chajiem betekent huis van de levenden.
Overledenen zullen uiteindelijk opstaan uit de dood. De zorg voor hun
stoffelijke resten houdt daarmee verband. Volgens de Joodse religie
wordt niet gecremeerd en graven worden niet geruimd. De geschiedenis
van de begraafplaats illustreert hoeveel moeite de gemeenschap deed om
voldoende grond te hebben voor hun doden. Rond 1820 was de
begraafplaats vol. Na een periode van verval sinds 1975 werd het
monument onlangs gerestaureerd door de stichting Boete en Verzoening.
Joodse gemeenschap
Huis van de levenden biedt aanknopingspunten voor een nadere
geschiedschrijving van de Joodse gemeenschap rond 1800 in deze stad.
Vlak voor mei 1940 was Rotterdam een van de Hollandse steden met veel
Joodse inwoners: ongeveer 13.000. Tijdens de oorlog kwamen 6000 van
hen om. Huis van de levenden houdt de geschiedenis van de Rotterdamse
Joden in ere en vult die aan met talrijke biografische gegevens.