Universiteit van Amsterdam
Grote bedrijven eerder geneigd tot kartelvorming
Promotie Economie
vrijdag 20 november, 12.00 uur
Economische theorieën veronderstellen dat in het geval van kartelvorming ieder bedrijf in de betreffende sector deelneemt in het kartel. Dit lijkt niet onlogisch, omdat in deze modellen de kartelwinsten maximaal zijn wanneer de concurrentie volledig wordt geëlimineerd. In praktijk blijkt echter dat bij veruit de meeste ontdekte kartels er minstens één firma was die niet deelnam in de kartelovereenkomst. Met andere woorden, de meeste kartels zijn incompleet in die zin dat zij een marktaandeel hebben van minder dan honderd procent. Iwan Bos onderzocht incomplete kartels. Hij bekeek daarbij wanneer een incompleet kartel winstgevender is dan een compleet kartel, welke bedrijven participeren in het kartel, en wat voor (type) bedrijven onafhankelijke buitenstaanders blijven. Ook bestudeerde Bos welke marktstructuren het meest gevoelig zijn voor incomplete kartelvorming, en hoe economische theorieën en technieken kunnen worden gebruikt om incomplete kartels op te sporen. Hij ontdekte dat incomplete kartels winstgevender zijn dan complete kartels wanneer kartelvorming kosten met zich meebrengt en de kleinste bedrijven in de markt klein genoeg zijn. Grote bedrijven hebben daarnaast een sterkere neiging om deel te nemen in een kartel dan kleine bedrijven. En bedrijven met een beperkt marktaandeel hebben nooit een prikkel om deel te nemen in het kartel. Bos concludeert bovendien dat in markten met een of meer kleine spelers een incompleet kartel waarschijnlijker is dan een compleet kartel en dit kartel gevormd wordt door de grootste bedrijven in de industrie. In de toekomst zullen economische opsporingsmethoden volgens Bos een steeds belangrijker rol gaan spelen bij het handhaven van de mededingingswet. Het grootste voordeel van economische opsporingstechnieken is dat deze focussen op het resultaat van de kartelovereenkomst. Het zal bijvoorbeeld voor bedrijven niet al te moeilijk zijn om op een geheime locatie een prijsafspraak te maken, maar de prijsstijging die hiervan het gevolg is, is in principe altijd zichtbaar. Economische detectietechnieken zijn bij uitstek geschikt om competitief marktgedrag van kartelgedrag te onderscheiden.
Dhr. A.M. Bos: Incomplete Cartels and Antitrust Policy: Incidence and Detection. Promotoren zijn dhr. prof. dr. A.W.A. Boot en dhr. prof. dr. M.P. Schinkel.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.