NOS, Met het oog op morgen, Radio 1
Radio / TV-interview | 20-11-2009
Minister-president Balkenende over de verkoop van de villa in
Mozambique door de Prins van Oranje en de benoeming van Van Rompuy tot
vaste voorzitter van de Europese Raad
VRAAG
Meneer Balkenende, welkom in Den Haag zou ik zeggen na alle Brusselse
avonturen. Voor zover u nog met uw gedachten in Brussel zou zitten,
dan bent u na de gebeurtenissen van vandaag wel weer helemaal terug in
Den Haag lijkt me, gezien de brief van de Kroonprins.
BALKENENDE
Ja nou het gevoel is wat betreft Brussel niet anders dan andere
Europese Raden als ik daar heen ga. Gisteravond duurden de
besprekingen gelukkig niet al te lang. Dus ik was op tijd terug in
Nederland. En vandaag de ministerraad gehad en inderdaad de brief van
de Prins van Oranje.
VRAAG
Er was enige verbazing over het feit dat u donderdag nog een brief aan
de Tweede Kamer schreef waarin het project verdedigd werd, verhelderd
werd. En dat er in principe geen beletstel zou zijn om met het project
door te gaan. En dan een dag later ligt er een brief van de Kroonprins
die een hele andere boodschap heeft namelijk van ik trek me terug uit
het project.
BALKENENDE
Ja. Maar dat zijn twee verschillende dingen. Ik heb uiteraard hier met
de Prins over gesproken. De brief die ik gisteren heb gestuurd dat is
een brief met antwoorden op vragen van Kamerleden. Ik heb een
begeleidende brief daaraan toegevoegd. Juist omdat er zoveel vragen
naar voren waren gekomen. Met het project zelf zit het gewoon goed,
want het is een project dat verdedigbaar is. Ik heb een heleboel
dingen laten uitzoeken, dat is ook de reden waarom ik die brief heb
geschreven. Eerst de feiten op tafel. Het is ook goed om nog eens te
zeggen dat de Prins van Oranje hecht aan dit project. Hij ziet de
betekenis ervan, want hij heeft natuurlijk gekozen voor het project
omdat hij ja betrokken is bij Afrika. Hij wil ook dat het project
bijdraagt aan het lot van de lokale bevolking en daarom heeft hij
daarvoor gekozen. Uiteindelijk, en daar heb ik natuurlijk met de Prins
over gesproken, heeft hij ook gezegd van ik merk wel dat er inmiddels
een discussie, een debat is ontstaan rondom dit project, ja waardoor
die ontwikkeling ten goede voor de bevolking, die dreigen een beetje
in de vergeethoek te komen of misschien zelfs te worden belemmerd door
de negatieve aandacht die gaat ontstaan.
VRAAG
Maar dat gesprek zoals u dat nu beschrijft, was dat voordat u de brief
aan de Kamer stuurde?
BALKENENDE
Ik heb het gesprek met de Prins gehad over de eerste plaats van wat
voor een vragen zijn er allemaal? Het is mijn verantwoordelijkheid om
antwoorden te geven. Ik heb met de Prins gesproken over het project,
maar hij heeft natuurlijk zelf de conclusie getrokken van wat hij zou
willen met de toekomst van het huis in Mozambique. Dat is zijn eigen
besluit. Je moet wel een onderscheid maken tussen de
verantwoordelijkheid die ik heb om Kamervragen te beantwoorden en
uiteindelijk de eigen verantwoordelijkheid van de Prins, die zegt van
ja dit gaat mij zoveel tijd en aandacht vragen, dit kan zelfs ten
nadele gaan werken van de bevolking vanwege alle aandacht.
VRAAG
Maar het lijkt nu alsof u een brief heeft geschreven waar veel tijd en
moeite in zit en een dag later is die tijd en moeite overbodig
geworden omdat de nieuwe brief...
BALKENENDE
Nee, omdat de ene brief te maken heeft met wat zijn eigenlijk vragen
rondom het project. En ik vind dat ook verdedigbaar. Dat heb ik ook
aangegeven. Ik heb antwoord gegeven op al die Kamervragen. Maar dat
staat nu even los van het feit dat de Prins zegt van nou de discussie
die we natuurlijk de laatste tijd zien, ja dat gaat echt te veel tijd
en aandacht vragen en nog andere gevolgen voor de bevolking. Toen
heeft hij gezegd van ik ga deze stap zetten. Ik heb dus wel geweten
wat hij zou gaan doen.
VRAAG
Dus u wist ik ga donderdag die brief schrijven en vrijdag komt er een
brief van de Kroonprins?
BALKENENDE
Wanneer de brief zou komen dat was een zaak van de Prins zelf. We
hebben gezegd: ik stuur deze brief. Ik wist wel welke kant hij op
dacht, maar hoe hij het zou gaan verwoorden, dat is zijn
verantwoordelijkheid en dat wist ik natuurlijk niet.
VRAAG
Nu zei Alexander Pechtold van D66 vanmiddag dat hij het besluit van de
Prins kan waarderen, maar zegt van er zit wel een rafelrandje aan het
besluit, namelijk dat de publiciteit rondom het project heeft
blijkbaar de doorslag gegeven om het huis te gaan verkopen. Maar
eigenlijk zou dat besluit genomen moeten worden op basis van de
schrijnende armoede in Afrika.
BALKENENDE
Merkwaardige redenering van de heer Pechtold. Want Nederland heeft een
ontwikkelingsrelatie met Mozambique.
VRAAG
Maar niet om daar een duur vakantiehuis neer te zetten en dat was de
situatie waar we nu over praten.
BALKENENDE
Ik weet niet wat de heer Pechtold heeft gezegd, maar ik ga nu even af
op wat u nu zegt. Kijk, voor de Prins gold de wens om een vakantiehuis
te hebben, maar tegelijkertijd om doormiddel van zo'n project bij te
dragen aan de verbetering van het lot van de bevolking. Nou en we zien
gelukkig een heleboel positieve dingen: scholen, klinieken,
watervoorziening.
VRAAG
Maar de verschillen zijn heel erg groot he? De rijken der aarde die in
luxueuze vakantiehuizen, dan wordt er een schooltje en een ziekenhuis
gebouwd voor de plaatselijke bevolking die ook nog een deel van het
strand en de visgronden op die manier zou kwijtraken.
BALKENENDE
Maar het is wel zo dat ook dit soort huizen, bouwactiviteiten,
hotelvoorzieningen, maar ook andere activiteiten die leiden wel tot
mogelijkheden tot de bevolking.
VRAAG
Maar de vraag is of je dat als Kroonprins dan moet doen.
BALKENENDE
Nou ja, voor hem gold de wens een huis te hebben. Een huis dat deels
van een project dat ten goede komt aan de bevolking en het heeft te
maken met de betrokkenheid bij Afrika. Dat zijn zijn motieven geweest
en ik heb ook steeds zijn betrokkenheid erbij verdedigd en ben
ingegaan op kritische vragen. Onlangs nog bij de begroting AZ hebben
we daar een fors debat over gehad, maar goed ik heb toen ook
aangegeven van ik vind het project verdedigbaar en dat is opnieuw
gezegd in de brief, maar uiteindelijk heeft de Prins gezegd van, even
los van de inhoud van mijn brief, en hij gelooft in het project, hij
ziet de goede kanten er juist van, maar vanwege de publiciteit en
aandacht heeft hij gezegd nou het is beter om het huis te verkopen als
het is afgebouwd.
o BENOEMING VAN VAN ROMPUY
VRAAG
Gaan we nog even naar gisteravond naar Brussel. Ik hoorde u vandaag
vertellen dat op een gegeven moment werd er tijdens het diner met de
regeringsleiders gepraat van wat gaan we vanavond doen, hoe gaan we
het doen, dat u op een gegeven moment zelf het hele proces in een
versnelling heeft gebracht door te zeggen laten we hier alstublieft
niet tot morgenochtend doorvergaderen. U gaf als het ware het laatste
duwtje, zo was mijn inschatting, om voor Van Rompuy te kiezen.
BALKENENDE
Ik vond, er werd gesproken, ook over de procedure, u kunt zich dat
voorstellen, vanuit het Zweeds voorzitterschap zaken gedaan. En toen
dacht ik van nou ik denk dat het gewoon goed is om Van Rompuy te
steunen, maar ook om te zeggen van we zijn nu met z'n
zevenentwintigen. Iedereen kijkt naar ons en in de media hebben we ook
al verhalen gehoord van we zitten tot aan het ontbijt de volgende
ochtend. Toen heb ik aangegeven van ik vind het in het belang van de
eenheid van Europa en onze besluitvaardigheid dat wij zo snel mogelijk
een besluit kunnen nemen. Toen heb ik aangegeven ik ken Herman van
Rompuy al meer dan twintig jaar, ik steun hem volledig en toen heb ik
gezegd het zou ook goed zijn snel tot een besluit te kunnen komen. Nou
dat is daarna ook gebeurd.
VRAAG
Meteen daarna?
BALKENENDE
Ja.
VRAAG
Dus blijkbaar zaten ze nog een beetje op u te wachten van wanneer gaat
Jan Peter Balkenende...
BALKENENDE
Nee nee nee. Zo was het helemaal niet. Kijk, iedereen die een beetje
had opgelet en dat is anders dan alle indianenverhalen in de media,
iedereen die heeft opgelet die wist dat de naam Van Rompuy al was
genoemd bij de vorige Europese Raad. Op die vrijdag was zijn naam al
bekend. En er is eigenlijk sindsdien ook niet veel veranderd. En ik
heb natuurlijk heel veel publiciteit wel gezien, maar ik vond dat de
verhalen soms erg spannend werden gemaakt. Dat kan ik niet helpen.
VRAAG
Maar u heeft niet gesolliciteerd?
BALKENENDE
Nee, natuurlijk niet.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, PS)
Ministerie van Algemene Zaken