CNV Onderwijs

19 oktober 2002

Klem tussen Arbo en schoolleiding

Categorie: Werk in onderwijs, Onderwijs - BVE, Onderwijs - Agrarisch onderwijs, Onderwijs - Voortgezet onderwijs, Veilig en Gezond werken

Een jongen die in een opwelling plots een schroevendraaier in een tafel ramt. Ruziemakende meiden bij een brandend fornuis en leerlingen die gevaarlijk met gasbranders lopen te zwaaien. De lijst met gevaarlijke en onverwachte situaties is nog aanzienlijk langer en vormt de dagelijks terugkerende overlast voor de gemiddelde docent in het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs.

Volgens het Arbobesluit mogen kinderen van 13 tot en met 15 jaar geen risicovolle werkzaamheden, of die waaraan specifieke gevaren verbonden zijn, verrichten. Ook mogen zij zich niet op of in de nabijheid bevinden waar dergelijke werkzaamheden plaatsvinden. De Arbo-wet rekent hier onder meer apparaten toe die in de leerweg zorg en welzijn worden gebruikt zoals strijkapparaten, grill/bakplaten, friteuses en schrob- en snijmachines.
Deze gevaren moeten in een risico-inventarisatie en evaluatie en een plan van aanpak zijn verwoord. Hierin dient tevens te worden aangegeven op welke wijze ze moeten worden beperkt. Daarnaast is het jeugdigen indachtig de Wet milieugevaarlijke stoffen verboden te werken met stoffen die (zeer) giftig, sensibiliserend, kankerverwekkend, mutageen of schadelijk voor de voortplanting zijn.

Gevaarlijke stoffen
`Zou de letter van de wet strikt worden toegepast dan konden de meeste vmbo-scholen de poorten wel sluiten, omdat aanpassingen die de veiligheid voor leerling en docent tijdens praktijklessen kunnen garanderen, veel te veel geld kosten', zegt John Stoop, vmbo-docent elektrotechniek en afdelingsleider 4e jaars op het Markland College in het Brabantse Oudenbosch. `Onwerkbaar dus. Denk aan een vak als haarverzorging waar met allerlei gevaarlijke stoffen wordt gewerkt bij het permanenten. Of aan de decibellen die machines in de praktijklokalen meer produceren dan is toegestaan.' Terwijl volgens hem ook vraagtekens mogen worden gezet bij de juiste stof- en klimaatbeheersing.

Leerlingen met gedragsproblemen
`Arbo-richtlijnen lopen niet in de pas met de onderwijsvernieuwingen als het vmbo', vat Stoop de gevaarlijke situatie, die hij en zijn collega's dagelijks meemaken, bondig samen. `De Arbowet is weliswaar van 1994, maar gebaseerd op een tijd waarin klassikaal lesgeven de norm was. Toen er nog een duidelijk onderscheid was tussen theorielessen en praktijklessen, die bovendien in aparte lokalen werden gegeven. Maar tegenwoordig geef ik les in combi-lokalen met leerlingen van verschillende niveaus. Dat is op zichzelf niet erg, maar ik heb nu ook heel veel leerlingen met gedragsproblemen. Dat komt omdat leerlingen die vroeger naar het voortgezet speciaal onderwijs gingen nu naar het praktijkonderwijs van het vmbo gaan.'

Studiegroep
Reden voor de Onderwijsbond CNV een studiegroep in het leven te roepen met leden uit de diverse vakgroepen om te onderzoeken hoe de wet- en regelgeving meer van toepassing kan worden gemaakt op met name vmbo-scholen, hoe dat zou moeten worden bekostigd en of dat wellicht kan worden opgelost binnen de huidige wettelijke en financiële kaders. Stoop en de studiegroep waarvan hij deel uitmaakt broeden nog op een lijst van verbeteringen die volgend jaar aan de arbeidsinspectie zal worden aangeboden. In ieder geval moet wat hen betreft het geluid van de schaafbank worden teruggebracht tot fluisterniveau, nu theorie en praktijk in hetzelfde lokaal worden gevolgd. Ook moeten verlichting, verwarming en afzuiging, worden aangepast en dienen de verschillende werkplekken in de lokalen overzichtelijker te zijn.

Zij-instromers
Meer klasseassistenten en tutors (leerlingen die andere leerlingen onder hun hoede nemen) in de klas zouden de werkdruk, en daardoor de gevaren, wellicht verminderen, als tenminste duidelijk wordt of de school of de docent arbo-technisch aansprakelijk is als er ongelukken gebeuren. Stoop: `Op zich zouden zij-instromers een hele goede oplossing zijn, ware het niet dat zij gevaarlijke situaties verkeerd kunnen inschatten omdat zij niet gewend zijn aan dit type leerlingengedrag. Dat geeft toch weer extra belasting aan de vakdocenten, omdat die meestal de opdracht krijgen de nieuwkomer in te werken en bij te staan.'

Arbodienst

---