CNV Onderwijs
19 oktober 2002
Klem tussen Arbo en schoolleiding
Categorie: Werk in onderwijs, Onderwijs - BVE, Onderwijs - Agrarisch
onderwijs, Onderwijs - Voortgezet onderwijs, Veilig en Gezond werken
Een jongen die in een opwelling plots een schroevendraaier in een
tafel ramt. Ruziemakende meiden bij een brandend fornuis en leerlingen
die gevaarlijk met gasbranders lopen te zwaaien. De lijst met
gevaarlijke en onverwachte situaties is nog aanzienlijk langer en
vormt de dagelijks terugkerende overlast voor de gemiddelde docent in
het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs.
Volgens het Arbobesluit mogen kinderen van 13 tot en met 15 jaar geen
risicovolle werkzaamheden, of die waaraan specifieke gevaren verbonden
zijn, verrichten. Ook mogen zij zich niet op of in de nabijheid
bevinden waar dergelijke werkzaamheden plaatsvinden. De Arbo-wet
rekent hier onder meer apparaten toe die in de leerweg zorg en welzijn
worden gebruikt zoals strijkapparaten, grill/bakplaten, friteuses en
schrob- en snijmachines.
Deze gevaren moeten in een risico-inventarisatie en evaluatie en een
plan van aanpak zijn verwoord. Hierin dient tevens te worden
aangegeven op welke wijze ze moeten worden beperkt. Daarnaast is het
jeugdigen indachtig de Wet milieugevaarlijke stoffen verboden te
werken met stoffen die (zeer) giftig, sensibiliserend,
kankerverwekkend, mutageen of schadelijk voor de voortplanting zijn.
Gevaarlijke stoffen
`Zou de letter van de wet strikt worden toegepast dan konden de meeste
vmbo-scholen de poorten wel sluiten, omdat aanpassingen die de
veiligheid voor leerling en docent tijdens praktijklessen kunnen
garanderen, veel te veel geld kosten', zegt John Stoop, vmbo-docent
elektrotechniek en afdelingsleider 4e jaars op het Markland College in
het Brabantse Oudenbosch. `Onwerkbaar dus. Denk aan een vak als
haarverzorging waar met allerlei gevaarlijke stoffen wordt gewerkt bij
het permanenten. Of aan de decibellen die machines in de
praktijklokalen meer produceren dan is toegestaan.' Terwijl volgens
hem ook vraagtekens mogen worden gezet bij de juiste stof- en
klimaatbeheersing.
Leerlingen met gedragsproblemen
`Arbo-richtlijnen lopen niet in de pas met de onderwijsvernieuwingen
als het vmbo', vat Stoop de gevaarlijke situatie, die hij en zijn
collega's dagelijks meemaken, bondig samen. `De Arbowet is weliswaar
van 1994, maar gebaseerd op een tijd waarin klassikaal lesgeven de
norm was. Toen er nog een duidelijk onderscheid was tussen
theorielessen en praktijklessen, die bovendien in aparte lokalen
werden gegeven. Maar tegenwoordig geef ik les in combi-lokalen met
leerlingen van verschillende niveaus. Dat is op zichzelf niet erg,
maar ik heb nu ook heel veel leerlingen met gedragsproblemen. Dat komt
omdat leerlingen die vroeger naar het voortgezet speciaal onderwijs
gingen nu naar het praktijkonderwijs van het vmbo gaan.'
Studiegroep
Reden voor de Onderwijsbond CNV een studiegroep in het leven te roepen
met leden uit de diverse vakgroepen om te onderzoeken hoe de wet- en
regelgeving meer van toepassing kan worden gemaakt op met name
vmbo-scholen, hoe dat zou moeten worden bekostigd en of dat wellicht
kan worden opgelost binnen de huidige wettelijke en financiële kaders.
Stoop en de studiegroep waarvan hij deel uitmaakt broeden nog op een
lijst van verbeteringen die volgend jaar aan de arbeidsinspectie zal
worden aangeboden. In ieder geval moet wat hen betreft het geluid van
de schaafbank worden teruggebracht tot fluisterniveau, nu theorie en
praktijk in hetzelfde lokaal worden gevolgd. Ook moeten verlichting,
verwarming en afzuiging, worden aangepast en dienen de verschillende
werkplekken in de lokalen overzichtelijker te zijn.
Zij-instromers
Meer klasseassistenten en tutors (leerlingen die andere leerlingen
onder hun hoede nemen) in de klas zouden de werkdruk, en daardoor de
gevaren, wellicht verminderen, als tenminste duidelijk wordt of de
school of de docent arbo-technisch aansprakelijk is als er ongelukken
gebeuren. Stoop: `Op zich zouden zij-instromers een hele goede
oplossing zijn, ware het niet dat zij gevaarlijke situaties verkeerd
kunnen inschatten omdat zij niet gewend zijn aan dit type
leerlingengedrag. Dat geeft toch weer extra belasting aan de
vakdocenten, omdat die meestal de opdracht krijgen de nieuwkomer in te
werken en bij te staan.'
Arbodienst
---