goed bezocht
Conferentie Huiselijk Geweld goed bezocht
Op donderdag 29 oktober vond de
conferentie Huiselijk Geweld Hollands Midden plaats. Beleidsmakers en
hulpverleners ontmoetten elkaar en namen deel aan een breed programma
met onder meer aandacht voor de nieuwe Wet meldcode huiselijk geweld
en kindermishandeling. Ook werd de samenwerkingsovereenkomst voor de
uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod ondertekend. Henri
Lenferink, burgemeester van Leiden en voorzitter van het bestuurlijk
overleg huiselijk geweld: "Het tijdelijk huisverbod is in de regio
sinds januari ongeveer veertig keer ingezet. Misschien zijn we nog te
voorzichtig."
Een zaal midden in themapark Archeon is de setting voor de conferentie
Huiselijk Geweld Hollands Midden. Bijeen zijn zo'n 130 beleidsmakers
en bestuurders van de gemeenten in de regio en hulpverleners van
uiteenlopende organisaties. Langs de randen van de zaal is een
informatiemarkt ingericht met naast de gebruikelijke gadgets
(opvallend veel stressballetjes) heel veel informatie en enthousiaste
medewerkers die hun kennis en methodiek aanprijzen. Vertegenwoordigd
zijn onder meer ActiVite, MEE (mét oefenbaby), daderhulpverlening De
Waag, Vrouwenopvang Rosa Manus, Kwadraad, Sensoor (voorheen SOS
Telefonische Hulpdienst) en Cardea Jeugdzorg. Men is blij elkaar te
zien; er wordt direct druk genetwerkt.
De bijeenkomst, georganiseerd door het Steunpunt Huiselijk Geweld,
wordt geopend door de Alphense wethouder Hans Groen in 't Wout: "Als
wethouder én persoonlijk vind ik de bestrijding van huiselijk geweld
van het allergrootste belang. Het doel van vandaag is uit te wisselen
wat er op dit gebied in de regio gebeurt. Huiselijk geweld is de meest
voorkomende vorm van geweld. En geweld moet stoppen. Daarbij hebben we
allemaal een rol, beleidsmakers, hulpverleners, politie en gemeenten
en burgers.
IJsberg
De stemming komt er meteen goed in als met behulp van stemkastjes de
kennis van de aanwezigen over huiselijk geweld wordt getest. Trend: de
beleidsmakers weten iets minder dan de hulpverleners. De wethouders
Marion Suijker (Gouda) en Gerda van den Berg (Leiden) worden erbij
gehaald. Van den Berg vertelt dat de samenwerking tussen de 39
instanties die betrokken zijn bij de bestrijding van huiselijk geweld
goed is: "Het bewijs zit hier in de zaal. Maar er blijft natuurlijk
altijd iets te wensen. De kunst is dat echt iedereen weet wie te
bellen bij een vermoeden of constatering van huiselijk geweld. We
moeten nog beter van elkaar weten wat we te bieden hebben."
De aanwezigen moeten antwoord geven op de vraag of er jaarlijks meer
of minder dan achthonderd kinderen betrokken zijn bij huiselijk
geweldszaken waar de politie aan te pas komt. Het zijn er meer. "Ik
schrik daarvan", zegt Suijker. "Want dit is waarschijnlijk nog maar
het topje van de ijsberg." De laatste stelling `Hoeveel procent van de
burgers kijkt op de site van de gemeente voor informatie over hulp bij
huiselijk geweld", wordt door de aanwezigen verkeerd ingeschat. Dit
zijn er veel meer dan zij denken (42%). Gerda van den Berg: "Mij
verbaast het niet. Wij zijn de overheid die het dichtste bij de mensen
staat. De inwoners mogen van ons verwachten dat wij ze op weg helpen.
Ik pleit ervoor dat de gemeenten in onze regio dat allemaal op
dezelfde manier gaan doen. De toolkit met informatie die het Steunpunt
Huiselijk Geweld heeft samengesteld, kan daarbij een hulpmiddel zijn."
Meldcode
De overheid werkt aan een nieuwe wet over huiselijk geweld. Juridisch
adviseur Lydia Janssen praat de aanwezigen op de conferentie bij. "Let
op", begint ze. "De wet ís er nog niet. Er wordt nu gewerkt aan een
voorontwerp. Een aantal onderdelen daarvan is al bekend. De eerste is
een doorbraak: de nieuwe wet geeft zorgverleners ook meldrecht als het
slachtoffer ouder dan achttien jaar is. Dat betekent dat ze ook mogen
melden als het slachtoffer geen toestemming geeft. Als laatste middel
is dat heel belangrijk om een geweldspiraal te doorbreken."
Een tweede onderdeel van de nieuwe wet is de verplichte Meldcode
huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit betekent niet dat
organisaties huiselijk geweld verplicht moeten melden, wél dat ze over
een actieve aanpak, een concreet stappenplan, moeten beschikken, dat
in werking treedt als huiselijk geweld vermoed of geconstateerd wordt.
Lydia Janssen, die zelf meeschrijft aan deze meldcode: "De meldcode is
niet bedoeld als een stok om beroepskrachten te slaan. Het is een staf
om ze te ondersteunen, zodat slachtoffers effectiever beschermd en
geholpen kunnen worden. Bovendien beschrijft het hoe een instelling
moet zorgen voor een veilig werk- en meldklimaat. Melden is geen doel
op zich. Soms kun je andere hulp inzetten. Het gaat erom dat je altijd
iets doet."
Voorzichtig
Het is tijd voor het officiële gedeelte van de conferentie. De Leidse
burgemeester Henri Lenferink komt naar voren voor de ondertekening van
de samenwerkingsovereenkomst voor de uitvoering van de Wet tijdelijk
huisverbod. Deze wet is sinds 1 januari van kracht en houdt in dat de
burgemeester, na een risicoanalyse van een speciaal opgeleide
hulpofficier van justitie, een tijdelijk huisverbod kan opleggen aan
een pleger van huiselijk geweld. In die tijd krijgt het hele gezin
hulp. Het is de bedoeling dat het huisverbod de spiraal van geweld
doorbreekt. In de overeenkomst die vanmiddag getekend wordt, zijn
afspraken vastgelegd over de taken die gemeente, politie en
verschillende hulpverleningsorganisaties uitvoeren wanneer een
tijdelijk huisverbod wordt opgelegd.
"Ik vind dit een goed instrument", zegt Lenferink. "Je geeft ermee aan
dat het geweld nú moet stoppen. Deze ondertekening is een
bekrachtiging, want we hebben sinds januari in de regio al zo'n
veertig keer een tijdelijk huisverbod opgelegd. Is dat genoeg? Er zijn
nog niet veel verzoeken afgewezen, dus misschien zijn we nog te
voorzichtig."
Eigen hachje
Na de pauze kunnen de deelnemers workshops volgen, over
kindermishandeling, de meldcode, ouderenmishandeling en eergerelateerd
geweld. De workshop eergerelateerd geweld wordt goed bezocht. Er zijn
veel prangende vragen voor Gusta Semmelink van Stichting Meander en
Tristan Brouwer van de politie Holland Midden. Want hoe herken je
eergerelateerd geweld? En moet je als hulpverlener niet vrezen voor je
eigen hachje, als je je in deze zaken mengt? Over dat laatste kan
Brouwer kort zijn: er zijn hem geen gevallen bekend waarbij de
hulpverlener bescherming nodig had.
"Specifiek aan eergerelateerd geweld is dat het uitgaat van een
collectieve mentaliteit", zegt Semmelink. "En om de eer van de
familie, niet om persoonlijke eer. Belangrijk is dat zowel mannen als
vrouwen slachtoffer kunnen zijn, en zowel mannen als vrouwen dader."
Eind 2007 is de politie Holland Midden begonnen met een registratie
van eergerelateerde zaken, waarbij opgemerkt moet worden dat de
drempel om deze zaken te melden nog hoog is. In 2008 zijn 99 zaken
vastgesteld; niet alleen geweldzaken, ook dreiging van geweld en
bijvoorbeeld `achterlatingen' zijn geregistreerd. In 2008 is vier keer
melding gemaakt van het feit dat een volwassene of kind is
achtergelaten in het land van herkomst. Brouwer: "Gelukkig heb ik daar
een aantal van kunnen terughalen. 2009 baart me zorgen. Tot juni zijn
al zes achterlatingen geconstateerd, waarvan ik er nog niet één terug
heb."
Er is nog veel onwetendheid rond het thema eergerelateerd geweld. Het
Steunpunt Huiselijk Geweld organiseert trainingen voor hulpverleners
over dit onderwerp. "Denk bijvoorbeeld niet dat al het geweld in
allochtone gezinnen eergerelateerd is. Vaak gaat het om `gewoon'
huiselijk geweld. Kijk goed of bij het betreffende gezin eer hoog in
het vaandel staat. Dan is er een risico."
Dapper
Dan is het tijd voor de borrel of de reis terug naar huis. De
aanwezigen zijn enthousiast over de conferentie: Er was veel nieuwe
informatie en vooral veel gelegenheid om te zien en horen over elkaars
expertise.
Meer informatie over de aanpak van huiselijk geweld in Hollands Midden
is te vinden op www.huiselijkgeweldhollandsmidden.nl.
Tekst: Masja de Ree
* 23 november 2009
Gemeente Voorschoten