illegalen
Antwoorden op kamervragen van Sap en Zough over zorg voor illegalen
Kamerstuk, 23 november 2009
DZ-K-U-2960720
23 november 2009
Geachte voorzitter,
Hierbij zend ik u mede namens de staatssecretaris van Justitie de
antwoorden op de vragen van de Kamerleden Sap en Azough (beiden
GroenLinks) over zorg voor illegalen (ingezonden 30 september 2009).
Hoogachtend,
de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Antwoorden op Kamervragen van de Kamerleden Sap en Azough over zorg
voor illegalen (ingezonden 30 september 2009).
Vraag 1
Bent u bekend met het artikel «Hulp direct betalen»?
Ja.
Vraag 2
Zijn u signalen bekend dat illegalen geweigerd worden wanneer ze om
hulp vragen die zij niet kunnen betalen?
Zoals u bekend is voert het College voor zorgverzekeringen (CVZ) de
wettelijke bijdrageregeling voor zorgaanbieders die medisch
noodzakelijke zorg verlenen aan vreemdelingen die vanwege hun
verblijfsstatus zijn uitgesloten van toegang tot de sociale
zorgverzekeringen als die de rekening van de zorgaanbieder niet kunnen
betalen, uit. Zoals in de VWS-verzekerdenmonitor 2009 is aangegeven
rapporteert het CVZ over de uitvoering van deze regeling. Van de zijde
van het CVZ heb ik vernomen dat het CVZ een beperkt aantal signalen
heeft ontvangen over het weigeren van illegalen bij een vraag om
medisch noodzakelijke zorg. Het CVZ heeft met belangenbehartigende
organisaties afgesproken dat meldingen over incidenten, zoals het
weigeren van illegalen bij een zorgvraag, zullen worden doorgeleid
naar het CVZ. Het CVZ zal eventuele signalen in de monitor melden. In
voorkomend geval zal ik bepalen op welke wijze herhaling kan worden
voorkomen.
Indien een illegaal zorg geweigerd wordt, dan is een klacht daarover
van betrokkene (of een belangenbehartiger voor hem) bij de
desbetreffende zorgaanbieder op zijn plaats.
Vraag 3
Bent u van mening dat illegalen medisch noodzakelijke hulp niet
ontzegd mag worden, ook wanneer zij zelf daarvoor niet voldoende
financiële middelen hebben?
Zoals ik meermalen, ook in de VWS-verzekerdenmonitor 2009, heb
aangegeven geldt in Nederland het algemeen erkende principe dat
zorgaanbieders in voorkomend geval medisch noodzakelijke zorg
verlenen, ongeacht de vraag of en hoe de kosten van die zorgverlening
zullen worden vergoed. Dit geldt ook bij het verlenen van medisch
noodzakelijke zorg aan illegalen.
Vraag 4
Bent u bereid maatregelen te nemen om te voorkomen dat illegalen
onterecht geweigerd worden voor medisch noodzakelijke zorg? Zo ja,
welke? Zo nee, waarom niet?
Zoals u bekend is, is ter voorkoming van aanmerkelijke inkomensschade
van zorgaanbieders met ingang van 1 januari van dit jaar de hiervoor
genoemde wettelijke bijdrageregeling in werking getreden. Over deze
regeling heeft het CVZ uitgebreid voorlichting gegeven aan
zorgaanbieders. Naast schriftelijke communicatie aan (individuele)
zorgaanbieders geeft het CVZ ook informatie op haar website. Verder
heeft het CVZ een `Helpdesk illegalen' waar zorgaanbieders telefonisch
of per mail vragen kunnen stellen. Doel van deze uitgebreide
voorlichting is zorgaanbieders goed te informeren over de nieuwe
wettelijke bijdrageregeling en daarmee het onterecht weigeren van
illegalen bij een zorgvraag te voorkomen/beperken.
Vraag 5
Is u bekend hoeveel gebruik wordt gemaakt van het garantiefonds sinds
de wijziging van het vergoedingensysteem?
Het CVZ monitort de uitvoering van de regeling en rapporteert mij
daarover. Zoals aangegeven in de VWS-verzekerdenmonitor 2009 waren in
de eerste CVZ-rapportage nog geen kwantitatieve gegevens bekend. De op
8 oktober 2009 aan mij toegezonden tweede monitor van het CVZ bevat
meer kwantitatieve gegevens, maar nog onvoldoende om een volledig
beeld te hebben van het beroep dat zorgaanbieders doen op de
bijdrageregeling. Kopie van deze tweede monitor voeg ik ter
kennisneming bij.
Vraag 6
Wat is uw reactie op de constatering dat, sinds de tandartszorg voor
illegalen niet meer wordt vergoed, het aantal onbehandelde
gebitsproblemen stijgt?
Zoals u bekend is heb ik naar aanleiding van de aangehouden motie
Slagter-Roukema toegezegd een nadere afweging te zullen maken over een
eventuele wijziging van de wettelijke bijdrageregeling ten behoeve van
een ruimere vergoeding van tandheelkundige hulp aan illegalen. Deze
afweging zal worden gemaakt aan de hand van gegevens over de effecten
voor de tweedelijnszorg, als illegalen niet de noodzakelijke
tandheelkundige zorg kunnen krijgen omdat zij die niet kunnen betalen.
Op mijn verzoek heeft het CVZ bijzondere aandacht besteed aan de
tandheelkundige zorg en daarbij ook geanalyseerd hoe vaak illegalen
gebruik maken van specialistische tandheelkundige zorg in het
ziekenhuis en of sprake is van substitutie. Het CVZ heeft aan de
kaakchirurgen van de door haar gecontracteerde ziekenhuizen de vraag
voorgelegd in hoeverre de effecten voor de tweedelijnszorg zich tot op
heden hebben voorgedaan. Het CVZ geeft aan dat uit dit, eenvoudige,
onderzoek, blijkt dat deze verschijnselen zich slechts in zeer
beperkte mate hebben voorgedaan.
Uit het onderzoek is gebleken dat bij een oneigenlijke doorverwijzing
de verwijzende tandarts doorgaans door de kaakchirurg op zijn
verantwoordelijkheid aangesproken wordt. Incidenteel is sprake van een
terechte doorverwijzing van illegalen naar de kaakchirurg als gevolg
van verwaarlozing van de mondzorg. Maar dergelijke doorverwijzingen
kwamen ook in voorgaande jaren voor waarbij de verwaarlozing, vanuit
ervaringen met de mondzorg in het land van herkomst, ook voortkwam uit
angst voor de tandarts. Het CVZ heeft over het eerste halfjaar van
2009 voor 23 illegalen nota's ontvangen voor kaakchirurgie. Ook
hieruit blijkt, zo geeft het CVZ aan, dat slechts incidenteel sprake
is van doorverwijzing naar de kaakchirurg. De indruk bestaat dat men
er in de eerstelijn in toenemende mate in slaagt om mondzorg voor
illegalen te organiseren door gebruik te maken van andere, het CVZ
onbekende, financieringsmethoden.
Vraag 7
Deelt u de mening dat als uitgangspunt moet gelden dat iemands
verblijfsstatus geen onderscheid mag maken voor de toegang tot medisch
noodzakelijke zorg? Zo nee, waarom niet?
Ik deel die mening. Zie mijn antwoord op vraag 3.
Toelichting bij vragen
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van de
leden Arib en Spekman (beiden PvdA), ingezonden 29 september 2009
(vraagnummer 2009Z17466).
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport