Doorstart Blauwe stad dichtbij
24 november 2009
De provincie Groningen en Ontwikkelingsmaatschappij De Blauwe Stad
Commanditaire Vennootschap/Koop Holding Europe (De Blauwe Stad CV/KHE)
hebben definitief overeenstemming bereikt over de ontbinding van de
publiek-private samenwerking in het project Blauwestad. Deze stap
maakt een doorstart van Blauwestad mogelijk. De provincie neemt nu
samen met de nieuwe gemeente Oldambt de verdere ontwikkeling van
Blauwestad op zich.
De partijen volgen hiermee het advies op van de commissie
Alders-Bakker-Doets. Deze commissie constateert dat door de crisis in
de financiële wereld en de daaruit voortvloeiende stagnatie in de
woningmarkt de verkoop van kavels flink tegenvalt. Daarom is het niet
meer verantwoord het project te laten trekken door de overheid samen
met slechts één private partij. Provinciale Staten bepalen op 16
december aanstaande of zij akkoord gaan met de ontbinding van de
samenwerking en de bijbehorende overeenkomst.
Blauwestad - begonnen als particulier initiatief - heeft als
belangrijkste doel het versterken van de leefbaarheid van het gebied
Oldambt. Het omvat de aanleg van een groot meer (800 ha), nieuw
natuurgebied (350 ha), recreatievoorzieningen en de bouw van 1480
woningen in het hogere segment. De komst van Blauwestad heeft
inmiddels geleid tot een nieuwe impuls in het gebied, o.a. de
vestiging van ca. 40 nieuwe ondernemingen en de komst van ca. 130
structurele arbeidsplaatsen. Helaas blijft de verkoop van kavels
achter. Daardoor duurt de uitvoering langer en moet er voor een veel
langere periode financiering voor het project beschikbaar zijn.
Terugblik
Voor de uitvoering van het project Blauwestad is in 2001 gekozen voor
een publiek-private samenwerking. Afspraak was dat de provincie de
kosten van de aanleg van het meer, natuurgebied en een deel van de
infrastructuur zou voorfinancieren. De private partijen zouden deze
voorfinanciering terugbetalen uit de opbrengst van de verkoop van de
bouwkavels, vanaf 1 juli 2008 in termijnen gedurende negen jaar. Ook
de private partijen namen een deel van de kosten voor de publieke
infrastructuur voor hun rekening.
Commissie Alders-Bakker-Doets
In 2007zijn private partijen BAM en Ballast Nedam uit het project
getreden. Eind 2008 zijn met De Blauwe Stad CV/KHE nadere afspraken
gemaakt over het project. De financiële crisis en de tegenvallende
kavelverkoop maakten het nodig tot nadere afspraken te komen. Een
onafhankelijke deskundige commissie werd ingesteld om onderzoek te
doen naar de beste manier van samenwerking tussen de publieke en
private partij. In oktober kwam de commissie Alders-Bakker-Doets met
haar advies. De commissie constateert dat bij alle partijen nog groot
vertrouwen is in het project. Maar ook dat de verkoop van kavels fors
is achtergebleven. Dit betekent dat de doorlooptijd veel langer zal
zijn dan de geplande 10 jaar, namelijk 30 tot 40 jaar. Dit brengt een
grotere financieringslast en bijbehorende risico's met zich mee. De
commissie concludeert dat de huidige samenwerkingsvorm hier niet bij
past. Een enkele private partij kan de voor een verlengde looptijd van
het project benodigde financiering niet zomaar aantrekken. Volgens de
commissie is het onontkoombaar dat de publiek-private samenwerking
wordt beëindigd. De commissie raadt aan een nieuwe publiek-publieke
samenwerking tussen de provincie en de nieuwe gemeente Oldambt op te
richten. Een derde aanbeveling is om het ontwerp van Blauwestad op
onderdelen aan te passen, met behoud van kwaliteit als uitgangspunt.
Overeenkomst provincie - De Blauwe Stad CV/KHE
De provincie en De Blauwe Stad CV/KHE hebben besloten dit advies op te
volgen en zijn in goed overleg gekomen tot de volgende
vaststellingsovereenkomst. In de overeenkomst is afgesproken dat De
Blauwe Stad CV/KHE alle gronden die zij in bezit heeft aan de
provincie overdraagt, evenals het Multifunctioneel Centrum (MFC)
inclusief inventaris en de modelwoning in het Riet. De Blauwe Stad
CV/KHE ontvangt EUR 13.720.000 van de provincie voor het bouw- en
woonrijp maken, de aanleg van infrastructuur, gepleegde
marketingactiviteiten, het MFC en de modelwoning. Niet alle
investeringen en ontwikkelingskosten van De Blauwe Stad CV/KHE zijn
meegenomen in dit bedrag, waardoor niet alleen de provincie, maar ook
De Blauwe Stad CV/KHE een bijdrage levert aan de beëindiging van de
samenwerking.
De provincie heeft aan de heer J. Doets en de heer R. Schnieders
gevraagd deze overeenkomst inhoudelijk vanuit hun expertise te
beoordelen (opinion of fairness). Zij komen tot de conclusie dat de
provincie een faire prijs betaalt.
Toekomst Blauwestad
De vervolgstap is dat de provincie een publiek-publieke samenwerking
aangaat met de nieuwe gemeente Oldambt. De provincie en de nieuwe
gemeente Oldambt bepalen samen de invulling hiervan, zowel van de
samenwerkingsvorm als van de verdere ontwikkeling van het project. Ook
de bewoners van Blauwestad worden hierbij betrokken. Het streven is
dat de nieuwe organisatie medio 2010 van start kan. Ondertussen komen
de werkzaamheden rond Blauwestad niet stil te liggen. De provincie
neemt de lopende arbeidsovereenkomsten van de medewerkers van de
Ontwikkelingsmaatschappij over en de verkoop van de kavels gaat gewoon
door.
Gevolgen voor de provincie
De provincie geeft het project Blauwestad een nieuwe kans, maar dit
heeft wel financiële gevolgen.
Om de kosten van de beëindiging van de publiek-private samenwerking te
kunnen betalen, moet de provincie het investeringskrediet ten behoeve
van de exploitatie gedurende de komende 5 jaar ophogen van 105 miljoen
euro tot 118 miljoen euro. Daarna moet op basis van de omstandigheden
op dat moment opnieuw gekeken worden of het krediet voor de volgende
periode toereikend is.
Daarnaast moet een grondexploitatie gemaakt worden die
toekomstbestendig is. Uitgaand van een concept grondexploitatie van 40
jaar en een gemiddelde verkoop van 30 kavels per jaar is het
noodzakelijk dat de provincie in 2009 eenmalig 28.775.000 euro
afboekt. Wanneer dit gebeurt, kan de totale investering inclusief
rente gedekt worden uit de toekomstige opbrengsten.
Gevolgen voor de gemeenten
Voor de gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten heeft de
ontbinding van de samenwerking met De Blauwe Stad CV/KHE geen gevolgen
voor de bestaande inhoudelijke en financiële rechten en
verplichtingen. De gemeenten worden wel gevraagd hun instemming te
verlenen met de vaststellingsovereenkomst en met het feit dat de
samenwerking wordt beëindigd. De colleges hebben inmiddels aangegeven
hier positief tegenover te staan. De beraadslaging in de
gemeenteraden hierover vindt op 16 december a.s. plaats.
24 november 2009
Provincie Groningen