Technische Universiteit Delft
Promotie: Ruimte (1)
door M&C
Promotie van mevrouw M.Y. Berghauser Pont: "Space, density and urban
form"
25 november 2009 - 25 oktober 2009 | 10:00 uur
plaats: Aula TU Delft
Mevrouw Ir. M.Y. Berghauser Pont | bouwkundig ingenieur, Nederland
promotor | Prof.dr.ir. V.J. Meyer Bk
coprom. | ir. J.A. Westrik UHD-Bk
Space, density and urban form
De concentratie van mensen â in sommige gevallen beschouwd als te
dicht, in andere gevallen als niet compact genoeg - en de problemen
die hiermee gepaard gaan, hebben geresulteerd in discussies rondom
dichtheid. Vóór de 20e eeuw was dichtheid vooral het resultaat van
complexe omstandigheden. Tijdens de tweede helft van de 19e eeuw
werden hoge dichtheden steeds vaker gezien als een van de
belangrijkste oorzaken van grote branden, ziektes en sociale onrust.
In deze periode werd dichtheid geïntroduceerd als hulpmiddel om de
overvolle en snel expanderende steden te analyseren en diagnosticeren.
In de periode die hierop volgt neemt de rol van de staat toe en
verandert het concept dichtheid in een instrument om alternatieven te
propageren. Er worden maximale dichtheden voorgeschreven om een zekere
kwaliteit te waarborgen (zoals licht, lucht en privacy). Het gebruik
van dichtheid verandert dus van een resultante van migratie en
stedelijke expansie tot een middel om problemen te benoemen; en later,
tot een instrument om de situatie te verbeteren. Meer recent wordt er
gepraat over het voorschrijven van minimale dichtheden om openbaar
vervoer mogelijk te maken en een bepaald voorzieningenniveau op peil
te houden en zo meer duurzame stedelijke milieus met potentieel voor
stedelijkheid te realiseren.Â
Ondanks de praktische voordelen van het begrip dichtheid voor
stedebouw, hebben critici vaak getwijfeld aan de waarde ervan buiten
de statistiek. Veel professionals en onderzoekers zijn van mening dat
dichtheid en andere fysieke factoren onafhankelijk van elkaar zijn.
Naast de afwezigheid van een relatie tussen dichtheid en vorm, wordt
dichtheid ook met argusogen bekeken omdat er zoveel onduidelijkheid
bestaat over de definities van plangrenzen en over de schaal waarop
gemeten wordt. Er is geen uniforme meetstaf voor dichtheid in de
verschillende landen en er is dus zeker geen consensus tussen
landen.Â
Dit onderzoek start met een kritisch overzicht van bestaande
dichtheids maatstaven, hun origine en praktische toepasbaarheid. Het
doel van het onderzoek is het concept dichtheid te herzien zodat zowel
de stedebouwer als de onderzoeker er baat bij hebben. Dit betekent
niet dat een oud instrument gewoon uit de kast gehaald en opgepoetst
wordt. Nee, de tekortkomingen van bestaande maatstaven om informatie
over stedelijke vorm en performance te tonen zijn reëel, zoals
anderen hebben aangetoond. Deze gebreken hebben bij velen tot de
conclusie geleid dat er iets mis is met het concept dichtheid zelf.
Wij denken dat het probleem met de meest gebruikte maatstaven er een
is van representatie en resolutie en niet van het concept zelf.Â
Het resultaat van dit onderzoek is de ontwikkelde methode Spacematrix.
Met deze methode kan dichtheid gemeten worden en gerelateerd worden
aan verschillende eigenschappen. Om een einde te maken aan de
Babylonische spraakverwarring hebben we dichtheid opnieuw
gedefinieerd, en wel als multivariabel fenomeen, toepasbaar op
verschillende schaalniveaus. Op deze manier kan dichtheid
gerelateerd worden aan stedelijke vorm en andere performances en kan
het een nieuwe rol gaan vervullen in de stedebouwkundige praktijk en
in ruimtelijk onderzoek. Van een instrument om een programma voor te
schrijven voor een bepaald gebied, kan dichtheid nu gebruikt worden
als instrument om zowel kwalitatieve als kwantitatieve ambities te
sturen.
Meer informatie?
Voor inzage in proefschriften van de promovendi kunt kijken in de TU
Delft Repository op: repository.tudelft.nl. TU Delft Repository is de
digitale vindplaats van openbare publicaties van de TU Delft.
Proefschriften zullen binnen een paar weken na de desbetreffende
promotie in de Repository te vinden zijn.