Prof. Jack Pronk van TU Delft wint Dow Energieprijs 2009

25/11/2009 10:30

Dow Benelux B.V.

PROF. JACK PRONK VAN TU DELFT WINT DOW ENERGIEPRIJS 2009

Voor ontwikkeling van duurzame, biotechnologische alternatieve grondstoffen

De Dow Energieprijs 2009 is toegekend aan Jack Pronk van de Technische Universiteit Delft voor zijn bijdragen aan het ontwikkelen van duurzame, biotechnologische alternatieven voor transportbrandstoffen. De 20ste Dow Energieprijs werd vanmorgen in Den Haag door minister Van der Hoeven van Economische Zaken uitgereikt voorafgaand aan een debat over ketenefficiency met Tweede Kamerleden Diederik Samson (PvdA) en Halbe Zijlstra (VVD). Ook werden de 9de Dow Dissertatieprijzen uitgereikt aan René Rozendal van de Wageningen University en Elif Genceli van de TU Delft.

Chemiebedrijf Dow Benelux kent de Dow Energieprijs sinds 1985 toe aan diegenen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de bevordering van duurzame ontwikkelingen in de procesindustrie. Daarbij wordt gedacht aan een efficiëntere benutting of omzetting van energie en/of van grondstoffen en aan terugdringing van de belasting van het milieu. De toekenning vindt plaats op voordracht van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) met dit jaar in de jury: prof. dr. ir. Wim van Swaaij van de Universiteit Twente, prof. dr. Eite Drent van de Universiteit Leiden, prof. dr. ir. Sef Heijnen van de TU Delft, prof. dr. Wim Sinke van de Universiteit Utrecht, en prof. dr. ir. Michiel Groeneveld van de Universiteit Twente. De Dow Energieprijs bestaat uit een speciale oorkonde en een geldbedrag van 25.000 euro.

Naast de Dow Energieprijs worden twee proefschriften beloond met de Dow Energie Dissertatieprijs. Deze prijs wordt op voordracht van de KNAW toegekend aan promovendi die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de bevordering van duurzame ontwikkelingen in de procesindustrie, met name op het vlak van energieverbruik. De Dow Energie Dissertatieprijs bestaat uit een oorkonde en een geldbedrag van 5.000 euro.

Winnaar van de Dow Energieprijs 2009: Jack Pronk

Jack Pronk van de afdeling Biotechnologie van de TU Delft ontving de Energieprijs 2009 voor zijn bijdragen aan het ontwikkelen van duurzame, biotechnologische alternatieven voor transportbrandstoffen. Juryvoorzitter Wim van Swaaij licht toe: "Het werk van Pronk is een zeer belangrijke stap voorwaarts in de ontwikkeling van een economisch proces voor op ligno-cellulose grondstoffen gebaseerde ethanolproductie voor tweede generatie biobrandstoffen." Eén zo'n biobrandstof, bio-ethanol, wordt wereldwijd al op grote schaal geproduceerd uit maïs en suikerriet. Daarbij worden suikers uit deze landbouwgewassen door het micro-organisme bakkersgist omgezet in ethanol. Het snel toenemende gebruik van maïs en suikerriet voor brandstofproductie dreigt te gaan concurreren met de voedselproductie. Er is daarom een wereldwijde onderzoeksinspanning gaande om rest- en afvalstromen van de landbouw, bijvoorbeeld maïsloof en tarwestro, te ontsluiten als grondstof voor de biotechnologie. Een belangrijke uitdaging was dat deze ruwe grondstoffen veel suikers bevatten - de zogenaamde pentoses - die niet door bakkersgist kunnen worden omgezet in bio-ethanol. De Delftse onderzoeksgroep van Jack Pronk heeft dit probleem in de afgelopen jaren opgelost. Door gerichte genetische modificatie van de gist en gestuurde evolutie werd een bakkersgist verkregen die alle veelvoorkomende suikers in deze ruwe grondstoffen snel en efficiënt kan omzetten in bio-ethanol. Deze vindingen zijn gepatenteerd en worden nu in bedrijven in binnen- en buitenland vertaald naar grootschalige industriële processen. Jack Pronk promoveerde aan de Technische Universiteit Delft. In 1999 werd hij daar hoogleraar Industriële Microbiologie en sinds 2002 is hij wetenschappelijk directeur van het 'Kluyver Centre for Genomics of Industrial Fermentation', een nationaal centrum voor onderzoek in de industriële biotechnologie. Bij zijn onderzoeken naar industriële micro-organismen staan bakkersgist en Penicillium centraal. De vindingen van Pronk hebben geleid tot 160 wetenschappelijke publicaties en vele patenten.

Winnaar Dow Dissertatieprijs 2009: René Rozendal

De eerste Dow Dissertatieprijs 2009 werd toegekend aan René Rozendal voor zijn geavanceerde vinding om waterstof te winnen uit afvalwater. Met het ontwikkelen van een nieuwe techniek, biogekatalyseerde elektrolyse genaamd, kan àl het afvalwater worden omgezet naar waterstof. Deze elektrolyse maakt het afvalwater schoon en wekt voor een groot deel zijn eigen energie op. Biogekatalyseerde elektrolyse is een veelbelovende technologie voor de productie van waterstof uit afvalwater met een breed scala aan mogelijke toepassingen op het gebied van afvalwaterzuivering en transport in de chemische industrie. Zijn onderzoek valt onder de derde generatie afvalwaterzuivering en is van groot nationaal en internationaal belang. René Rozendal is in oktober 2007 gepromoveerd aan de Wageningen University bij de sectie Milieutechnologie. Rozendal is nu werkzaam aan de The University of Queensland in Australië aan een vergelijkbaar onderzoek, om nieuwe chemicaliën te winnen uit afvalwater.

Winnaar Dow Dissertatieprijs 2009: Elif Genceli

De tweede Dow Dissertatieprijs 2009 ging naar Elif Genceli. Zij promoveerde aan de Technische Universiteit Delft op de schaalvergroting van eutectische vrieskristallisatie. Bij deze scheidingstechnologie kan voor industriële waterige oplossingen ten opzichte van indamping tot 90% energiebesparing bereikt worden. Het onderzoek van Elif Genceli heeft een zeer praktische waarde onder andere in de afvalverwerkingsindustrie. De toevoeging van magnesiumhydroxide en water bindt sulfaat uit rookgas tot magnesiumsulfaat. Een typische afvalverwerkingsinstallatie produceert op deze wijze 10.000 ton aan magnesiumsulfaat dat, in plaats van geloosd te worden, na afscheiding met het nieuwe proces kan worden ingezet als grondstof voor de productie van kunstmest, maagzout en huidverzorgingsproducten. Tijdens haar onderzoek ontdekte ze bovendien dat magnesiumsulfaat niet 12 maar 11 watermoleculen bindt. Hiermee gooide ze niet alleen een 165 jaar oude theorie omver, zij ontdekte zo een nieuw mineraal: Meridianiite. Elif Genceli werkt bij de Faculteit Process & Energy Department op de afdeling Biomechanical Engineering van de TU Delft.





http://www.dowbenelux.com