Stichting FOM

Deeltjesversneller levert eerste botsingen

Amsterdam, 24-11-2009
Gisteren botsten voor het eerst protonen tegen elkaar in de nieuwe deeltjesversneller, de Large Hadron Collider (LHC) op CERN, Genève, Zwitserland. Alle vier de grote detectoren van de LHC registreerden eerste botsingen. De twee ronddraaiende bundels protonen, die sinds afgelopen vrijdag weer in de versneller circuleren, werden eerst geoptimaliseerd om te botsen in de ATLAS detector. ATLAS registreerde om 14:22 uur de eerste proton-proton botsing. Kort daarna volgden botsingen in de andere drie grote detectoren: CMS, ALICE en LHCb. Figuur 1. Botsingen in ATLAS
vergroten Figuur 1. Botsingen in ATLAS
De eerste brokstukken van botsingen tussen protonen in de Large Hadron Collider (LHC) trekken sporen door de ATLAS detector. ATLAS is de grootste van vier detectoren rondom de LHC.
Wetenschappers op het FOM-instituut voor subatomaire fysica Nikhef vieren samen met collega's op CERN en over de hele wereld dit goede nieuws.
Nikhef directeur Frank Linde: "Geweldig: een overenthousiaste groep promotiestudenten en hun begeleiders die de event displays van de eerste proton-proton botsingen analyseren!" .
Marcel Merk, programmaleider LHCb op Nikhef, reageert verheugd: "LHCb heeft de eerste botsingen geregistreerd en de deeltjessporen in de detector zien er schitterend uit. We kijken reikhalzend uit naar de botsingen bij hoge energie."

Deze eerste botsingen komen al drie dagen na de herstart van de LHC, een teken van de uitstekende performance van de deeltjesversneller. Op vrijdagavond, 20 november, draaiden na meer dan een jaar lang repareren voor het eerst weer protonen rond in de versneller, bij injectie-energie van 450 GeV.

"Ik had dit weekend na het succes van de eerste injecties drie mijlpalen gedefinieerd:", zegt Frank Linde. "Botsingen bij 450 GeV injectie-energie; het verbreken van het wereldrecord van Fermilab van een bundelenergie van 1 TeV (Tera-electronvolt, 1 TeV = 1000 GeV) en hoge energie proton-proton botsingen bij 3.5 TeV. De eerste mijlpaal is nu al bereikt. Ik kijk met spanning uit naar de volgende twee!". De eerste protonen botsten bij relatief lage energieën van 450 GeV per bundel op elkaar. Nu zal een intensieve finetuning fase volgen om de intensiteit en de energie van de protonenbundels te verhogen. Als alles goed gaat zal net voor de Kerst een bundelenergie van 1.2 TeV gehaald zijn, daarmee de tweede mijlpaal bereikend. Het doel is om begin 2010 botsingen bij 3.5 TeV per bundel te realiseren. Dit is voorlopig de maximale energie van de LHC.