Boekhouder of wakend oog
Verslag van het onderzoek bij examencommissies in het hoger onderwijs
over de garantie van het niveau.
In de wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW)
is bepaald dat het bestuur van een instelling voor hoger onderwijs
voor elke aangeboden opleiding of voor groepen opleidingen een
examencommissie instelt "ten behoeve van het afnemen van examens en
ten behoeve van de organisatie en de coördinatie van de tentamens".
Tot de taken van de examencommissie behoren onder andere het aanwijzen
van examinatoren en het vaststellen van regels met betrekking tot de
goede gang van zaken tijdens tentamens. In het wetsvoorstel
Versterking Besturing van december 2008 wordt de rol van de
examencommissie versterkt. De commissie bepaalt of een student voldoet
aan de voorwaarden die de onderwijs- en examenregeling stelt ten
aanzien van kennis, inzicht en vaardigheden die nodig zijn voor het
verkrijgen van een graad. Tot de taken die de examencommissies zullen
uitoefenen behoort onder andere "het borgen van de kwaliteit van de
tentamens en examens". Nog explicieter dan nu zal de examencommissie
volgens de beoogde wetgeving het gezaghebbende orgaan zijn dat de
kwaliteit van examens en daarmee het eindniveau van studenten
garandeert.
In het hier beschreven onderzoek is nagegaan of examencommissies
garant staan voor het eindniveau van studenten. De centrale vraag in
het onderzoek door de inspectie luidde: Staat de examencommissie er
garant voor dat studenten aan wie een diploma wordt uitgereikt het
beoogd niveau van de opleiding hebben gerealiseerd?
Het onderzoek is verricht onder een representatieve steekproef
examencommissies. Als onderzoeksmethode werd een internetvragenlijst
gebruikt en werden gesprekken gehouden op acht instellingen.
De eindconclusie van het onderzoek luidt als volgt: Examencommissies
staan ten dele garant voor het eindniveau, bij de ene commissie is
deze garantie aannemelijker dan bij de andere. Naar aanleiding van de
conclusie geeft de inspectie de aanbeveling dat over het geheel
genomen versterking van de examencommissies is geboden. Een wettelijke
verankering hiervan zoals voorzien in het wetsvoorstel Versterking
Besturing die versterking biedt op het punt van onafhankelijkheid,
deskundigheid, kwaliteitszorg en de rol van externen is hiertoe een
goede eerste stap.
De inspectie zal de ontwikkelingen met betrekking tot het wetsvoorstel
Versterking Besturing en de invulling hiervan in de praktijk de
komende jaren nadrukkelijk blijven monitoren, met name wat betreft de
aspecten onafhankelijkheid, deskundigheid, de rol ten aanzien van de
kwaliteitszorg voor toetsing en examinering en de inbreng van
externen. In het najaar van 2009 zal de inspectie een conferentie
organiseren om de resultaten van het onderzoek en de implicaties van
nieuwe wetgeving te bespreken. In 2009 wordt bovendien hernieuwd
aandacht besteed aan de validiteit van procedures voor het erkennen
van verworven competenties (EVC).
Inspectie v/h Onderwijs