Special KRO De Reünie: Klas van Anne Frank
Uitzenddatum: 27/12/2009
KRO De Reünie zendt op 27 december een bijzondere special uit: Klas
van Anne Frank. Als Anne Frank nog geleefd had, was ze dit jaar 80
geworden. In haar wereldberoemde dagboek schreef ze over de kinderen
uit haar klas. Enkele van hen overleefden, soms ternauwernood, de
Tweede Wereldoorlog, om daarna uit te zwerven over de hele wereld. In
de special van KRO De Reünie komen deze oud-klasgenoten van Anne Frank
na bijna zeventig jaar weer bij elkaar. Zij geven niet alleen nieuw
inzicht in het leven van Anne voordat zij naar Westerbork werd
afgevoerd, maar laten ook zien welke impact de oorlog heeft gehad op
het leven van haar generatiegenoten.
In de 'Reünie'-uitzending van zondag 27 december komen 15
oud-klasgenoten van Anne Frank bij elkaar. Het gaat hier om een
samengestelde klas: Negen leerlingen van de 6e Montessorischool in de
Niersstraat, de 6e klas (1940/41) en zes leerlingen van het Joods
Lyceum, klas 1L2 (1941/42). Drie van de 15 leerlingen zaten op beide
scholen bij Anne in de klas. KRO De Reünie laat zien hoe het leven van
deze klasgenoten is verlopen, hoe zij de oorlog hebben beleefd en hoe
hun leven zich daarna verder heeft ontwikkeld. Na afloop van de
uitzending zijn exclusieve beelden van deze Reünie te zien op de
website: www.kro.nl/dereünie.
Het idee van de special is tot stand gekomen in samenwerking met
Screentime.
De Klas van Anne Frank
André was de ongekroonde knikkerkoning van Amsterdam-Zuid. Hij wint
altijd en heeft daar ook handige trucjes voor. Hij heeft zijn oude
knikkers nog en gaat met Rob Kamphues terug naar zijn oude schoolplein
om samen een potje te knikkeren. Het verhaal rond het onschuldige
knikkerspel kent ook een andere kant. André vertelt over het
`strooien' van knikkers van zijn buurtgenoten. De avond voordat de
joodse kinderen zich moesten melden bij de Hollandse Schouwburg, om
daarna naar concentratiekampen te worden gedeporteerd, verstrooiden
zij hun knikkers voor de andere kinderen in de straat.
Joodse Letty en niet-joodse Annie zijn al vriendinnen vanaf de eerste
schooldag. Als joden en niet-joden elkaar niet meer mogen bezoeken,
blijft Annie toch naar Letty gaan. Doordat Letty's vader kamparts is
in Westerbork, krijgt de familie eerst uitstel van deportatie.
Uiteindelijk worden ze toch opgepakt. De vader en broer van Letty
komen om. Als Letty en haar moeder terug komen uit Theresienstadt,
zoekt Annie ze weer op. Hoewel Letty al jaren in het buitenland woont,
spreken ze elkaar nog altijd een paar keer per jaar. Letty heeft aan
haar kampervaringen een zekere rebelsheid overgehouden. Regelmatig
schrijft zij brieven aan ministers en politici en komt ze op voor
onderdrukte bevolkingsgroepen over de hele wereld.
Anne Frank schrijft in haar dagboek over de neefjes Appy en Sally:
(...) Appy was een knappe, slanke, donkere jongen die later een
toonbeeld van filmheldigheid geworden is, en die steeds meer
bewondering opwekte dan de kleine dikke blonde gezelligaard, met o
zoveel humor, die Sally was. Maar ik keek niet naar knapheid, maar
hield jarenlang erg veel van Sally. Een tijd lang waren wij veel
samen, maar overigens bleef m'n liefde onbeantwoord. (...) Een week
geleden, een dag geleden, zou ik als je me gevraagd had: "Wie van je
kennissen, zou je het meest geschikt vinden, om mee te trouwen?"
geantwoord hebben: "Sally, want bij hem is het goed, rustig en veilig
!" Hoe reageren Appy en Sally op de ontboezeming van hun klasgenootje
Anne? En wat is er van ze terecht gekomen?
Maurice moet onderduiken en komt terecht bij een protestantse familie
in Vaassen. Om niet op te vallen moet hij zijn voornaam veranderen.
Nadat hij goed uit de oorlog is gekomen, heeft hij als dank aan zijn
onderduikfamilie deze naam `Theo' definitief aangenomen. In 1955 is
Theo op zijn brommer naar Israel vertrokken, om daar nooit meer weg te
gaan. Samen met zijn vrouw ontwerpt en produceert hij ruim 140
gezelschapsspelen, waaronder het wereldberoemde `Wie is het ?'
Nannie heeft als enige van haar familie het concentratiekamp
Bergen-Belsen overleefd. Daar heeft zij Anne nog ontmoet. Na een
herstelperiode in London emigreert ze met haar man naar Brazilië. Ze
krijgen drie kinderen. Tegenwoordig geeft zij lezingen op scholen en
universiteiten om jonge mensen bewust te maken van de gevolgen van
dictaturen en hoe zij zelf kunnen opkomen voor hun mensenrechten. Niet
alleen zij zelf lijdt onder haar verleden in een kamp, maar ook haar
kinderen ondervinden er schade van. In KRO De Reünie zien we Nannie
met haar kinderen en kleinkinderen tijdens de viering van het Joods
Nieuwjaar. Daar vertellen Nannie en haar kinderen welke rol de oorlog
nog steeds speelt in hun leven.
Veel indrukwekkende verhalen in deze special van KRO Reünie, maar er
is ook ruimte voor andere belevenissen. Zoals die van Bep, die vertelt
hoe zij in de oorlog haar grote liefde ontmoet. En het verhaal van de
vriendschap tussen Rolf en Jaap. Zij gaan nog steeds samen op pad
tijdens de vrije reisdagen van hun spoorabonnement. En dan is er nog
die andere Jaap. Hij is op zijn 75^e begonnen met zeillessen. En André
vertelt in de klas dat hij sinds 3 weken weer verkering heeft.
Informatie over Anne Frank
Anne Frank wordt geboren op 12 juni 1929 in Frankfurt am Main. Vanwege
de opkomende jodenhaat in Duitsland emigreert het gezin Frank in 1933
naar Nederland, waar vader Otto wordt aangesteld als directeur van de
Nederlandsche Opekta Mij. Ze komen te wonen op het Merwedeplein in de
Rivierenbuurt in Amsterdam-Zuid. Anne gaat eerst naar de kleuterschool
en aansluitend naar de lagere 6e Montessorischool. In mei 1940 breekt
in Nederland de oorlog uit. In oktober 1941 moeten alle joodse
kinderen van hun scholen weg naar aparte joodse scholen. Van oktober
1941 tot juli 1942 gaat Anne naar het Joods Lyceum. Juli 1942 duikt de
familie Frank onder in het Achterhuis bij het bedrijf van vader Otto
op de Prinsengracht. Augustus 1944 worden ze verraden en via
Westerbork naar Bergen-Belsen gedeporteerd, waar Anne in voorjaar 1945
overlijdt aan vlektyfus.
Op haar 13e verjaardag - 12 juni 1942 - krijgt Anne een rood-wit
geruit poëzie-album cadeau, dat zij gaat gebruiken als haar dagboek.
Later schrijft ze nog een 2e dagboek in een schoolschrift en in 1943
schrijft ze "Verhaaltjes en gebeurtenissen uit het Achterhuis" in een
kasboek. Tot slot volgt er nog een derde dagboek. 1 Augustus 1944 is
de laatste keer dat zij daarin schrijft.
KRO De Reünie: Klas van Anne Frank, zondag 27 december om 21.15 uur op
Nederland 1
KRO